1 00:00:00,340 --> 00:00:01,840 We krijgen denk ik door de maatschappij veel 2 00:00:01,840 --> 00:00:02,520 te horen. 3 00:00:02,840 --> 00:00:04,200 Je bent nog niet goed hierin en je 4 00:00:04,200 --> 00:00:05,320 bent nog niet goed daarom. 5 00:00:05,440 --> 00:00:06,680 En dit is ook een reden om jezelf 6 00:00:06,680 --> 00:00:07,940 nog niet te kunnen accepteren. 7 00:00:07,980 --> 00:00:09,740 Omdat we bepaalde dingen nog niet bereikt hebben. 8 00:00:09,880 --> 00:00:11,360 Omdat we nog niet rijk zijn of een 9 00:00:11,360 --> 00:00:13,800 sportauto hebben of een fijne relatie hebben op 10 00:00:13,800 --> 00:00:14,540 onze dertigste. 11 00:00:14,720 --> 00:00:16,520 Je komt ook met een bepaald genenpakket de 12 00:00:16,520 --> 00:00:17,000 wereld in. 13 00:00:17,120 --> 00:00:19,440 Dat je mogelijkheden geeft voor bepaalde dingen, maar 14 00:00:19,440 --> 00:00:20,520 je ook beperkt in andere dingen. 15 00:00:21,040 --> 00:00:23,800 Je komt ook met een familiehistorie de wereld 16 00:00:23,800 --> 00:00:24,060 in. 17 00:00:24,280 --> 00:00:26,700 En misschien ook wel met sociaal-economische omstandigheden. 18 00:00:26,700 --> 00:00:28,940 Daarbinnen is het heel goed om zoveel mogelijk 19 00:00:28,940 --> 00:00:30,520 controle over je eigen hoofd te hebben. 20 00:00:30,800 --> 00:00:32,980 Maar dat is iets anders dan eigenlijk zeggen 21 00:00:32,980 --> 00:00:34,040 succes is kiesbaar. 22 00:00:34,480 --> 00:00:36,040 Ik denk toch dat het kiesbaar is. 23 00:00:36,520 --> 00:00:39,220 Hij is psycholoog, spreker en schrijver van onder 24 00:00:39,220 --> 00:00:40,580 andere Fokking Druk. 25 00:00:41,020 --> 00:00:43,080 Je bent al genoeg en werk kan ook 26 00:00:43,080 --> 00:00:43,380 uit. 27 00:00:43,760 --> 00:00:47,080 Thijs Launsbach is gespecialiseerd in stress, burn-out 28 00:00:47,080 --> 00:00:48,240 en mentale veerkracht. 29 00:00:48,480 --> 00:00:50,640 En wordt regelmatig gevraagd als expert in de 30 00:00:50,640 --> 00:00:50,900 media. 31 00:00:51,560 --> 00:00:53,920 Thijs geeft lezingen op hoge scholen, bij bedrijven 32 00:00:53,920 --> 00:00:54,540 en op festivals. 33 00:00:55,060 --> 00:00:57,360 Zijn kracht ligt in het helder en praktisch 34 00:00:57,360 --> 00:00:59,280 uitleggen van mentale problemen... 35 00:00:59,280 --> 00:01:00,920 ...waar velen dagelijks mee worstelen. 36 00:01:01,340 --> 00:01:03,080 Vandaag in de Rust in Je Hoofd podcast. 37 00:01:03,640 --> 00:01:04,600 Thijs Launsbach. 38 00:01:05,160 --> 00:01:06,560 En hoe is het met de rust in 39 00:01:06,560 --> 00:01:07,240 zijn hoofd? 40 00:01:08,340 --> 00:01:09,760 Thijs, fijn dat je er bent. 41 00:01:10,020 --> 00:01:10,560 Vind ik ook. 42 00:01:10,640 --> 00:01:11,500 We hebben je nodig. 43 00:01:12,280 --> 00:01:12,840 Oh ja? 44 00:01:13,160 --> 00:01:15,460 Ik heb begrepen dat er zoveel onrust is 45 00:01:15,460 --> 00:01:15,980 in de wereld. 46 00:01:16,120 --> 00:01:17,520 En stress en burn-out. 47 00:01:17,720 --> 00:01:20,000 En mensen die eigenlijk niet meer zo goed 48 00:01:20,000 --> 00:01:21,260 weten wat ze met hun leven aan moeten. 49 00:01:21,600 --> 00:01:23,560 Daar overdrijf ik het een klein beetje natuurlijk. 50 00:01:23,560 --> 00:01:26,220 Want als de ene helft, die getallen lezen 51 00:01:26,220 --> 00:01:28,220 we, de ene helft van Nederland mentale problemen 52 00:01:28,220 --> 00:01:28,980 heeft... 53 00:01:28,980 --> 00:01:30,840 ...gaat het met de andere helft gelukkig best 54 00:01:30,840 --> 00:01:31,220 wel goed. 55 00:01:31,880 --> 00:01:33,640 Maar laten we ons dus richten vandaag op 56 00:01:33,640 --> 00:01:34,980 die mensen. 57 00:01:35,080 --> 00:01:36,420 Zo'n beetje een op de twee Nederlanders 58 00:01:36,420 --> 00:01:37,340 en ook heel veel jongeren. 59 00:01:38,260 --> 00:01:40,980 Zeggen dat ze last hebben van mentale problemen. 60 00:01:42,080 --> 00:01:43,300 Wat zijn het voor problemen? 61 00:01:44,740 --> 00:01:45,540 Ja, dat is een goede vraag. 62 00:01:45,640 --> 00:01:47,060 Die een op de twee, die ken ik 63 00:01:47,060 --> 00:01:47,560 nog niet. 64 00:01:47,980 --> 00:01:49,740 Wat ik wel weet is dat ongeveer een 65 00:01:49,740 --> 00:01:51,960 kwart van de mensen ergens in het leven... 66 00:01:51,960 --> 00:01:54,240 ...krijgt met een, ja, wat je dan een 67 00:01:54,240 --> 00:01:55,540 stoornis noemt. 68 00:01:56,840 --> 00:01:58,900 We kunnen er straks nog dieper induiken over 69 00:01:58,900 --> 00:02:01,180 of dat wel überhaupt een goede manier is 70 00:02:01,180 --> 00:02:02,880 om naar mentaal lijden te kijken. 71 00:02:04,620 --> 00:02:06,740 Dus die krijgen een stoornis in het verhaal 72 00:02:06,740 --> 00:02:10,640 van depressie of ADHD of angst of trauma 73 00:02:10,640 --> 00:02:12,280 of noem het allemaal maar op, verslaving. 74 00:02:13,220 --> 00:02:15,360 Maar ik kan me ook voorstellen, ik verbaas 75 00:02:15,360 --> 00:02:16,400 me niks als je zegt een op de 76 00:02:16,400 --> 00:02:18,400 twee heeft te maken met mentale moeilijkheden. 77 00:02:18,400 --> 00:02:19,420 Dus ik denk dat daar ook nog een 78 00:02:19,420 --> 00:02:22,360 categorie in zit van gewoon tegen moeilijke dingen 79 00:02:22,360 --> 00:02:23,360 in je leven aanlopen. 80 00:02:24,560 --> 00:02:26,500 En daar soms ook wat bijgedachten bij hebben 81 00:02:26,500 --> 00:02:29,120 of dat maar wat moeilijk trekken. 82 00:02:30,320 --> 00:02:31,860 Dus ik vermoed dat als je dat zo 83 00:02:31,860 --> 00:02:33,660 noemt, dat die twee groepen bij elkaar zijn. 84 00:02:34,880 --> 00:02:37,300 En ik denk ook wat klopt aan die 85 00:02:37,300 --> 00:02:39,080 andere groep is dat het redelijk goed gaat, 86 00:02:39,180 --> 00:02:40,520 maar dat betekent natuurlijk niet dat ze nooit 87 00:02:40,520 --> 00:02:41,140 problemen hebben. 88 00:02:41,740 --> 00:02:43,800 En ik denk dat dat ook wel een 89 00:02:43,800 --> 00:02:46,120 beetje bij het leven hoort natuurlijk. 90 00:02:46,120 --> 00:02:48,620 Misschien is het wel onderdeel van het leven. 91 00:02:48,760 --> 00:02:51,400 Ja, onderdeel van het leven is sowieso dat 92 00:02:51,400 --> 00:02:54,800 je tegen dingen aanloopt en helaas is dat 93 00:02:54,800 --> 00:02:56,640 niet gelijk verdeeld. 94 00:02:56,760 --> 00:02:58,640 Je hebt mensen die relatief weinig voor hun 95 00:02:58,640 --> 00:03:00,280 kiezen krijgen en je hebt mensen die verschrikkelijk 96 00:03:00,280 --> 00:03:01,300 veel voor hun kiezen krijgen. 97 00:03:02,460 --> 00:03:03,940 Vers twee is dan natuurlijk hoe je daarmee 98 00:03:03,940 --> 00:03:05,340 omgaat en of je dat een beetje kunt 99 00:03:05,340 --> 00:03:05,680 handelen. 100 00:03:05,780 --> 00:03:06,960 En dat heeft niet alleen te maken met 101 00:03:06,960 --> 00:03:08,360 wat het is, maar ook met heb je 102 00:03:08,360 --> 00:03:12,020 een supportsysteem, heb je de psychologische vaardigheden aangeleerd 103 00:03:12,020 --> 00:03:13,020 om daarmee om te kunnen gaan. 104 00:03:13,460 --> 00:03:14,640 Dus daar ligt ook nog een verschil tussen 105 00:03:14,640 --> 00:03:14,920 mensen. 106 00:03:15,520 --> 00:03:18,440 Jij liep ook tegen iets aan en daar 107 00:03:18,440 --> 00:03:20,280 heb je je nieuwe boek over geschreven. 108 00:03:21,260 --> 00:03:27,040 Het is jullie zo gegund, een roman, maar 109 00:03:27,040 --> 00:03:30,280 ook wel jullie eigen verhaal. 110 00:03:30,360 --> 00:03:32,860 Ik heb geleerd dat je dit als autofictie 111 00:03:32,860 --> 00:03:33,200 noemt. 112 00:03:33,340 --> 00:03:35,780 Dat is een fictief, laten we zeggen een 113 00:03:35,780 --> 00:03:39,140 roman vorm voor het verhaal dat je zelf 114 00:03:39,140 --> 00:03:39,280 hebt meegemaakt. 115 00:03:39,280 --> 00:03:42,460 Het is geen autobiografie, maar het is wel 116 00:03:42,460 --> 00:03:45,860 ongeveer het verhaal en het gaat over wat 117 00:03:45,860 --> 00:03:48,340 wij, en ik zeg wij, mijn partner en 118 00:03:48,340 --> 00:03:51,660 ik, mijn vrouw en ik, de afgelopen jaren 119 00:03:51,660 --> 00:03:52,400 hebben meegemaakt. 120 00:03:52,900 --> 00:03:56,120 En dat was als twee halverwege dertigers richting 121 00:03:56,120 --> 00:03:59,420 einddertigers heel graag kinderen willen, maar dat dat 122 00:03:59,420 --> 00:04:00,080 niet lukte. 123 00:04:00,840 --> 00:04:01,700 Leidt dat tot stress? 124 00:04:02,180 --> 00:04:05,740 Ja, het leidt tot al die dingen, boosheid 125 00:04:05,740 --> 00:04:08,460 en angst en frustratie. 126 00:04:09,740 --> 00:04:12,620 Wanhoop en zelfverwijt en schuldgevoelens over was ik 127 00:04:12,620 --> 00:04:15,800 maar eerder begonnen, had ik maar gezonder geleefd, 128 00:04:16,279 --> 00:04:17,260 had ik maar andere dingen. 129 00:04:17,300 --> 00:04:19,660 Naar jezelf toe of ook naar elkaar toe? 130 00:04:20,420 --> 00:04:20,899 Beide. 131 00:04:22,020 --> 00:04:23,820 We zijn al heel lang bij elkaar, dus 132 00:04:23,820 --> 00:04:25,780 we zijn nu elf jaar bij elkaar ongeveer. 133 00:04:26,200 --> 00:04:27,700 Dus we hadden al wat training. 134 00:04:29,180 --> 00:04:31,240 Ik denk sowieso dat, misschien heb jij er 135 00:04:31,240 --> 00:04:33,460 een andere mening over of denken mensen thuis 136 00:04:33,460 --> 00:04:35,340 die dit horen er anders over, maar dat 137 00:04:35,340 --> 00:04:37,740 een relatie best ploetig is, zeker een succesvolle 138 00:04:37,740 --> 00:04:39,980 relatie van langere tijd, dan kom je elkaar 139 00:04:39,980 --> 00:04:43,660 echt heel hard tegen en heeft ieder stel 140 00:04:43,660 --> 00:04:48,260 zo zijn eigen rolklemmen en eigen conflicten die 141 00:04:48,260 --> 00:04:49,400 eigenlijk steeds maar weer terugkomen. 142 00:04:50,020 --> 00:04:51,740 Dus ik denk dat we dat altijd al 143 00:04:51,740 --> 00:04:54,520 hadden, maar in zo'n fertiliteitstraject, we zijn 144 00:04:54,520 --> 00:04:57,040 dus een heel vruchtbaarheidstraject ingegaan met hulp van 145 00:04:57,040 --> 00:05:00,220 het ziekenhuis enzo, is dat eigenlijk gewoon nog 146 00:05:00,220 --> 00:05:01,400 meer op spanning komen te staan. 147 00:05:02,380 --> 00:05:04,700 Dus dat is er gebeurd. 148 00:05:04,900 --> 00:05:06,100 Wat bedoel je met spanning dan? 149 00:05:06,320 --> 00:05:06,460 Ja. 150 00:05:09,420 --> 00:05:12,740 Ik denk dat dat voor ons gold dat 151 00:05:12,740 --> 00:05:15,400 ons kernconflict, ik denk dat ieder stel een 152 00:05:15,400 --> 00:05:18,460 kernconflict heeft, heeft te maken met hoe praat 153 00:05:18,460 --> 00:05:19,280 je over problemen. 154 00:05:20,280 --> 00:05:21,840 En ik ben iemand die zich pas veilig 155 00:05:21,840 --> 00:05:23,320 voelt op het moment dat alles op tafel 156 00:05:23,320 --> 00:05:24,920 ligt en alles uitgesproken is en dat ik 157 00:05:24,920 --> 00:05:26,760 weet, dit is er aan de hand, dit 158 00:05:26,760 --> 00:05:28,640 zijn de emoties die ermee van doen hebben. 159 00:05:28,640 --> 00:05:30,520 En dat ik me wat onveilig voel op 160 00:05:30,520 --> 00:05:32,280 het moment dat ik niet goed kan peilen 161 00:05:32,280 --> 00:05:33,360 wat er nou precies speelt. 162 00:05:34,960 --> 00:05:37,720 Linde, mijn partner, heeft een heel andere conflictstijl. 163 00:05:38,300 --> 00:05:40,000 Die slaat namelijk een beetje dicht op het 164 00:05:40,000 --> 00:05:41,720 moment dat er spanning is of een conflict 165 00:05:41,720 --> 00:05:43,460 is of iets niet goed zit. 166 00:05:44,180 --> 00:05:46,040 En die moet het eerst zelf doormaken voordat 167 00:05:46,040 --> 00:05:46,900 ze erover kan praten. 168 00:05:47,360 --> 00:05:48,880 Dus wat je dan krijgt is een conflict 169 00:05:48,880 --> 00:05:50,560 van de ene partij, namelijk ik, die zegt, 170 00:05:50,660 --> 00:05:52,540 ik voel het toch, er is iets aan 171 00:05:52,540 --> 00:05:53,580 de hand, vertel het me nou. 172 00:05:54,360 --> 00:05:56,760 En de andere partij die zegt, doe niet 173 00:05:56,760 --> 00:05:58,320 zo clingy, ik moet het eerst zelf even 174 00:05:58,320 --> 00:05:59,480 oplossen en dan kom ik wel weer bij 175 00:05:59,480 --> 00:05:59,960 je, zeg maar. 176 00:06:00,040 --> 00:06:01,660 Dus dat is één van die spanningen die 177 00:06:01,660 --> 00:06:02,480 er waren. 178 00:06:06,420 --> 00:06:08,760 Als je geluk hebt in zo'n traject, 179 00:06:09,080 --> 00:06:10,400 dan kun je heel veel steun bij elkaar 180 00:06:10,400 --> 00:06:10,780 vinden. 181 00:06:10,920 --> 00:06:12,100 Maar er zijn ook gewoon momenten dat je 182 00:06:12,100 --> 00:06:14,460 elkaar even kwijt bent en dat je ook 183 00:06:14,460 --> 00:06:16,980 elkaar een beetje los moet laten en niet 184 00:06:16,980 --> 00:06:21,420 de veronderstelling moet hebben of de eis moet 185 00:06:21,420 --> 00:06:22,920 hebben dat het allemaal harmonie is. 186 00:06:24,060 --> 00:06:26,360 Dus loslaten en het vertrouwen hebben dat je 187 00:06:26,360 --> 00:06:28,280 elkaar wel weer kunt vinden is ook wel 188 00:06:28,280 --> 00:06:29,920 een thema geweest van het boek. 189 00:06:29,940 --> 00:06:31,840 En toen gebeurde er eigenlijk een wonder. 190 00:06:32,060 --> 00:06:35,000 Ja, dus we hebben eerst het hele traject 191 00:06:35,000 --> 00:06:38,300 gedaan van zelf proberen, helemaal doorgelicht worden, onderzocht 192 00:06:38,300 --> 00:06:38,680 worden. 193 00:06:39,320 --> 00:06:41,880 En daarna, toen eenmaal duidelijk was wat er 194 00:06:41,880 --> 00:06:43,720 aan de hand was, namelijk dat bij allebei 195 00:06:43,720 --> 00:06:46,960 de kanten er wel iets schortte, een traject 196 00:06:46,960 --> 00:06:48,960 met wat je dan noemt IUI, dus dat 197 00:06:48,960 --> 00:06:49,840 is inseminatie. 198 00:06:50,360 --> 00:06:52,800 Dat een aantal keer gedaan, ook nog een 199 00:06:52,800 --> 00:06:55,300 miskraam helaas voor onze kiezer gekregen. 200 00:06:57,060 --> 00:06:58,480 Met een hele hoop tranen. 201 00:06:59,000 --> 00:07:00,440 Daarna dan weer door naar IVF. 202 00:07:00,580 --> 00:07:04,040 Dat hele traject doorlopen, de oogst tussen aanhalingstekens 203 00:07:04,040 --> 00:07:04,940 doorlopen. 204 00:07:05,420 --> 00:07:08,560 Linde allemaal, die is het onderwerp van al 205 00:07:08,560 --> 00:07:09,260 die behandelingen. 206 00:07:10,360 --> 00:07:11,580 En toen hebben we het horen gekregen van 207 00:07:11,580 --> 00:07:12,400 de... 208 00:07:12,400 --> 00:07:14,880 Toen waren er dus tien of elf embryo's 209 00:07:14,880 --> 00:07:16,540 die klaar waren om teruggeplaatst te worden. 210 00:07:16,640 --> 00:07:18,480 We moesten even wachten met de terugplaatsing. 211 00:07:18,480 --> 00:07:22,500 En toen gebeurde dus in die anderhalve cyclus, 212 00:07:22,560 --> 00:07:24,160 dat we nog even moesten wachten tot de 213 00:07:24,160 --> 00:07:27,220 terugplaatsing kon plaatsvinden, een wonder. 214 00:07:27,520 --> 00:07:30,340 Iets dat we totaal niet meer hadden verwacht 215 00:07:30,340 --> 00:07:32,140 dat dat nog spontaan zou kunnen gebeuren. 216 00:07:32,280 --> 00:07:37,600 Dus na honderd hormooninjecties en 28 behandelingen en 217 00:07:37,600 --> 00:07:39,180 een miskraam en al die dingen bij elkaar, 218 00:07:40,320 --> 00:07:42,820 gebeurde er, ja, ik kan het niet anders 219 00:07:42,820 --> 00:07:45,940 omschrijven, een grappig kosmisch misverstand. 220 00:07:46,540 --> 00:07:48,620 Of, ik zei het ergens in het boek, 221 00:07:48,780 --> 00:07:50,400 of er is toch een god en die 222 00:07:50,400 --> 00:07:52,720 heeft een heel opmerkelijk gevoel voor dramatische ironie. 223 00:07:52,820 --> 00:07:53,260 Dat kan ook. 224 00:07:54,720 --> 00:07:57,800 Maar ja, dus dat gebeurde dan toch nog 225 00:07:57,800 --> 00:07:58,980 spontaan na al die ellende. 226 00:08:00,000 --> 00:08:02,200 En hij is nu bijna een jaar. 227 00:08:02,840 --> 00:08:03,220 Ja. 228 00:08:03,840 --> 00:08:05,000 Ja, het gaat hard, man. 229 00:08:05,200 --> 00:08:08,860 Als ik je zo dit hoor vertellen, ik 230 00:08:08,860 --> 00:08:10,340 voel ook wat je... 231 00:08:10,340 --> 00:08:12,300 Ik denk dat iedereen wel ziet hoe je 232 00:08:12,300 --> 00:08:12,700 het vertelt. 233 00:08:12,700 --> 00:08:15,480 Dit was niet een hele rustgevende periode voor 234 00:08:15,480 --> 00:08:15,960 jullie thuis. 235 00:08:16,580 --> 00:08:17,860 Nee, nee, dat klopt. 236 00:08:18,900 --> 00:08:20,640 Had je toen slapeloze nachten? 237 00:08:21,840 --> 00:08:23,300 Nee, ik heb het geluk dat ik redelijk 238 00:08:23,300 --> 00:08:23,900 goed slaap. 239 00:08:24,940 --> 00:08:27,440 Maar ik heb wel heel veel gepiekerd. 240 00:08:28,760 --> 00:08:30,020 Wat is piekeren dan? 241 00:08:31,640 --> 00:08:37,220 Ja, steeds maar opnieuw zorgen maken dat het 242 00:08:37,220 --> 00:08:37,659 niet lukt. 243 00:08:38,799 --> 00:08:40,880 Of proberen alles te doen dat in je 244 00:08:40,880 --> 00:08:42,200 macht ligt om er iets mee te doen. 245 00:08:45,360 --> 00:08:47,120 Dit hele proces... 246 00:08:47,120 --> 00:08:48,680 En ik denk dat dat ook geldt voor 247 00:08:48,680 --> 00:08:50,500 als er iemand in je omgeving ziek wordt 248 00:08:50,500 --> 00:08:52,660 of als er iets anders akeligs in je 249 00:08:52,660 --> 00:08:53,180 leven gebeurt. 250 00:08:53,320 --> 00:08:55,860 Het gaat heel erg over controle hebben en 251 00:08:55,860 --> 00:08:58,520 controle loslaten en controle proberen te krijgen op 252 00:08:58,520 --> 00:08:58,700 dingen. 253 00:08:59,920 --> 00:09:02,720 Dit is nou typisch zo'n virtualiteitsbehandeling waarbij 254 00:09:02,720 --> 00:09:04,300 je die controle niet hebt. 255 00:09:04,480 --> 00:09:05,600 En je moet het maar overleveren. 256 00:09:05,600 --> 00:09:10,200 Je hebt te maken met een bepaalde kansberekening 257 00:09:10,200 --> 00:09:12,080 dat het misschien gaat lukken, maar je kan 258 00:09:12,080 --> 00:09:12,700 niet zoveel doen. 259 00:09:13,220 --> 00:09:14,760 Voor mij zorgde dat dat ik heel erg 260 00:09:14,760 --> 00:09:17,080 doorschoot in controle, behoeftigheid, in andere dingen. 261 00:09:17,260 --> 00:09:18,880 Dus ik ging heel hard sporten. 262 00:09:19,020 --> 00:09:21,360 Ik ging supergezond eten, supergezond leven. 263 00:09:22,480 --> 00:09:24,320 En was daar vooral heel erg mee bezig. 264 00:09:24,440 --> 00:09:25,360 Ik dacht, het zal me toch niet gebeuren 265 00:09:25,360 --> 00:09:28,180 dat er iets kan zijn dat misschien kan 266 00:09:28,180 --> 00:09:29,360 helpen dat ik niet probeer. 267 00:09:30,560 --> 00:09:31,640 Ben je een controlfreak? 268 00:09:32,430 --> 00:09:35,840 Ik ben wel in dit hele programma tegengekomen 269 00:09:35,840 --> 00:09:38,800 dat er toch iets van controlebehoeftigheid in zit. 270 00:09:39,300 --> 00:09:42,460 Ik hoop over het algemeen in mijn leven 271 00:09:42,460 --> 00:09:42,700 niet. 272 00:09:42,780 --> 00:09:44,200 Ik denk dat ik niet zo'n controlfreak 273 00:09:44,200 --> 00:09:45,320 in mijn werk ben, bijvoorbeeld. 274 00:09:49,210 --> 00:09:54,880 Dit was wel een dermate scène van controleverlies 275 00:09:54,880 --> 00:09:58,460 ook wel dat ik toch wel merkte dat 276 00:09:58,460 --> 00:10:00,180 die controlebehoeftigheid erg kan spelen. 277 00:10:00,780 --> 00:10:01,800 Hoe is het nu met de rust in 278 00:10:01,800 --> 00:10:02,180 jouw hoofd? 279 00:10:03,200 --> 00:10:04,080 Eigenlijk best wel goed. 280 00:10:06,000 --> 00:10:07,020 Je bent lekker relaxed. 281 00:10:07,740 --> 00:10:08,500 Het leven is lekker. 282 00:10:08,740 --> 00:10:11,980 Ik denk dat wat voor jou ook geldt... 283 00:10:11,980 --> 00:10:14,720 We hebben het daar voor de camera's en 284 00:10:14,720 --> 00:10:16,120 de microfoons al even over gehad. 285 00:10:16,320 --> 00:10:18,260 Ik kan me zo voorstellen dat jij ook 286 00:10:18,260 --> 00:10:19,660 een man bent wie zijn agenda over het 287 00:10:19,660 --> 00:10:21,280 algemeen heel snel heel vol komt zitten. 288 00:10:21,940 --> 00:10:24,480 En een dynamisch leven met veel schakelen en 289 00:10:24,480 --> 00:10:26,980 veel verschillende dingen en verschillende uitingsvormen. 290 00:10:28,000 --> 00:10:30,500 Dus dat is eigenlijk altijd al zo geweest. 291 00:10:30,520 --> 00:10:31,720 Het vraagt natuurlijk wat je net ook zei. 292 00:10:31,760 --> 00:10:32,340 Heb je er last van? 293 00:10:32,420 --> 00:10:32,960 Hoe ga je erom? 294 00:10:34,760 --> 00:10:36,460 Rust in mijn hoofd heb ik over het 295 00:10:36,460 --> 00:10:36,980 algemeen wel. 296 00:10:37,060 --> 00:10:38,100 Rust in mijn agenda niet zo. 297 00:10:38,160 --> 00:10:39,760 Want je schrijft elke week een column in 298 00:10:39,760 --> 00:10:39,940 het AD. 299 00:10:40,300 --> 00:10:41,800 Ja, het zijn inmiddels elke twee weken. 300 00:10:43,060 --> 00:10:44,700 Want ze wilden ook wel eens wat nieuws. 301 00:10:44,800 --> 00:10:45,940 Dus na vijf jaar hebben ze gezegd, doe 302 00:10:45,940 --> 00:10:46,660 maar één keer in de twee weken. 303 00:10:46,880 --> 00:10:47,840 Je hebt heel veel boeken geschreven. 304 00:10:48,340 --> 00:10:49,760 Hoe lang schrijf je gemiddeld over een boek? 305 00:10:50,000 --> 00:10:52,940 Ja, dat is heel erg wisselend. 306 00:10:54,000 --> 00:10:54,760 Want het kost veel tijd. 307 00:10:56,640 --> 00:10:59,420 Grappig genoeg heb ik het afgelopen acht jaar 308 00:10:59,420 --> 00:11:01,240 ongeveer één per jaar gedaan. 309 00:11:02,000 --> 00:11:03,820 Maar het was vrij excentriek dat het kan. 310 00:11:04,640 --> 00:11:07,500 Maar dat zijn soms schrijfprojecten van een heel 311 00:11:07,500 --> 00:11:07,780 jaar. 312 00:11:08,040 --> 00:11:09,440 En soms zijn dat wat kortere trajecten. 313 00:11:09,500 --> 00:11:10,760 En je spreekt heel veel. 314 00:11:11,040 --> 00:11:11,140 Ja. 315 00:11:11,640 --> 00:11:13,060 Ik weet niet hoeveel, maar het stond zo 316 00:11:13,060 --> 00:11:14,060 'n beetje twee keer per week. 317 00:11:14,680 --> 00:11:16,460 Ja, tussen de vijftig en honderd keer per 318 00:11:16,460 --> 00:11:17,520 jaar. 319 00:11:17,720 --> 00:11:18,400 Echt heel veel. 320 00:11:18,600 --> 00:11:20,300 Dat betekent dat je dus veel bezig bent. 321 00:11:20,680 --> 00:11:21,500 Veel uit huis bent. 322 00:11:23,100 --> 00:11:24,980 Mag ik zeggen, jouw missie is toch wel 323 00:11:24,980 --> 00:11:28,340 een beetje spreken over stress, stressmanagement, de millennials. 324 00:11:29,540 --> 00:11:30,940 Ja, wat gaat er nou mis in de 325 00:11:30,940 --> 00:11:31,460 samenleving? 326 00:11:31,620 --> 00:11:32,880 Dat is een beetje ook de reden dat 327 00:11:32,880 --> 00:11:34,080 ik dacht van ja, ik wil met jou 328 00:11:34,080 --> 00:11:34,520 praten. 329 00:11:34,640 --> 00:11:35,640 Daar moeten we het over hebben, ja. 330 00:11:35,740 --> 00:11:38,120 We hebben het, zei jij, online hebben we 331 00:11:38,120 --> 00:11:38,860 wel eens contact gehad. 332 00:11:38,940 --> 00:11:40,140 Ben ik het niet altijd met jou eens. 333 00:11:40,760 --> 00:11:42,600 Ik doe af en toe hele ongenuanceerde uitspraken. 334 00:11:42,620 --> 00:11:43,340 Weet je nog wat het was? 335 00:11:43,340 --> 00:11:44,020 Ik weet echt niet meer wat. 336 00:11:44,200 --> 00:11:45,520 Nee, ik weet het nog wel. 337 00:11:46,500 --> 00:11:48,480 En misschien is dat ook wel sowieso leuk 338 00:11:48,480 --> 00:11:49,340 om daarover te hebben. 339 00:11:49,340 --> 00:11:51,240 Ik waardeer heel erg dat we daarover kunnen 340 00:11:51,240 --> 00:11:51,620 spreken. 341 00:11:52,820 --> 00:11:54,220 En ik denk dat het wel over iets 342 00:11:54,220 --> 00:11:55,500 fundamenteels ging. 343 00:11:56,460 --> 00:11:57,940 Al hebben we denk ik niet een direct 344 00:11:57,940 --> 00:11:59,260 conflict gehad. 345 00:11:59,380 --> 00:12:00,600 Maar volgens mij was het zo. 346 00:12:01,100 --> 00:12:04,000 Ik ben een keer gevraagd om geïnterviewd te 347 00:12:04,000 --> 00:12:05,960 worden in een artikel over het succes van 348 00:12:05,960 --> 00:12:06,460 zelfhulp. 349 00:12:08,080 --> 00:12:10,320 En dat artikel nam heel erg jouw boek 350 00:12:10,320 --> 00:12:12,700 en dat van Charlotte Labbé, dat toen heel 351 00:12:12,700 --> 00:12:14,820 populair was, als uitgangspunt. 352 00:12:15,260 --> 00:12:18,200 En ik ben in mijn werk soms ook 353 00:12:18,200 --> 00:12:20,180 wel kritisch over zelfhulp en ook de gevaren 354 00:12:20,180 --> 00:12:20,580 daarvan. 355 00:12:20,680 --> 00:12:21,000 Heel goed. 356 00:12:22,040 --> 00:12:24,040 Dus volgens mij heb ik toen daar wat 357 00:12:24,040 --> 00:12:24,680 over gezegd. 358 00:12:24,760 --> 00:12:27,480 En toen heeft, in het algemeen, over de 359 00:12:27,480 --> 00:12:29,500 gevaren van zelfhulp en mijn bezwaar daar soms 360 00:12:29,500 --> 00:12:29,860 tegen. 361 00:12:30,300 --> 00:12:31,680 En toen heeft dat artikel het een beetje 362 00:12:31,680 --> 00:12:34,540 zo ingestoken alsof ik dan direct een commentaar 363 00:12:34,540 --> 00:12:35,560 zou hebben op jouw boek. 364 00:12:36,660 --> 00:12:38,620 En toen heb jij volgens mij daarover getwitterd. 365 00:12:39,180 --> 00:12:39,720 Dat zou kunnen. 366 00:12:42,520 --> 00:12:44,780 Het was te merken dat die kritiek iets 367 00:12:44,780 --> 00:12:46,380 deed van dat artikel. 368 00:12:47,460 --> 00:12:49,360 Dus volgens mij was dat het conflict. 369 00:12:49,480 --> 00:12:52,140 Wat is je kritiek of bezwaar op zelfhulp? 370 00:12:54,460 --> 00:12:55,940 Hoe ga ik dat goed formuleren? 371 00:12:57,260 --> 00:12:58,400 Want ik voel wat je zegt. 372 00:12:58,520 --> 00:13:00,520 Er zijn een aantal, denk ik. 373 00:13:01,300 --> 00:13:04,240 En kijk, we gaan hier misschien over praten, 374 00:13:04,320 --> 00:13:05,420 dus ik heb hier een beetje over nagedacht. 375 00:13:06,460 --> 00:13:08,680 Wat ik heel erg waardeer, ook aan jouw 376 00:13:08,680 --> 00:13:10,220 werk, want je spreekt met jouw werk ontzettend 377 00:13:10,220 --> 00:13:12,400 veel mensen aan en hadden we het net 378 00:13:12,400 --> 00:13:14,980 ook al over, nogmaals voor de microfoons aangingen, 379 00:13:15,080 --> 00:13:16,380 ook heel veel jonge mensen die het ook 380 00:13:16,380 --> 00:13:18,840 echt nodig hebben, is dat je die de 381 00:13:18,840 --> 00:13:21,640 vaardigheden geeft om wat meer baas te zijn 382 00:13:21,640 --> 00:13:23,320 in hun eigen hoofd. 383 00:13:23,400 --> 00:13:25,580 En ik denk dat dat echt de positieve 384 00:13:25,580 --> 00:13:27,620 kant is van zelfhulp, die ook echt goed 385 00:13:27,620 --> 00:13:28,280 kan werken. 386 00:13:28,980 --> 00:13:31,420 Ik zie wel een paar gevaren aan zelfhulp. 387 00:13:31,680 --> 00:13:33,000 En dat is dat er soms ook wel 388 00:13:33,000 --> 00:13:35,020 sprake is van een behoorlijke prestatiedruk. 389 00:13:35,020 --> 00:13:40,420 Bijvoorbeeld de onderliggende eis om ook echt helemaal 390 00:13:40,420 --> 00:13:43,740 master te zijn van je mindset, in jouw 391 00:13:43,740 --> 00:13:44,000 woorden. 392 00:13:44,740 --> 00:13:47,080 En dan vraag ik me soms af, kan 393 00:13:47,080 --> 00:13:47,540 dat wel? 394 00:13:47,840 --> 00:13:49,820 Kan een mens helemaal in controle zijn in 395 00:13:49,820 --> 00:13:50,200 die zin? 396 00:13:51,700 --> 00:13:54,480 Dus dat is denk ik eentje, de wereld 397 00:13:54,480 --> 00:13:59,780 voorspiegelen als je hebt controle over je leven 398 00:13:59,780 --> 00:14:00,880 en je kunt alles kiezen. 399 00:14:02,120 --> 00:14:03,900 En ik denk dat dat maar voor een 400 00:14:03,900 --> 00:14:06,660 bepaalde hoeveelheid mensen geldt en dat het ook 401 00:14:06,660 --> 00:14:09,760 te maken heeft met je levensomstandigheden bijvoorbeeld en 402 00:14:09,760 --> 00:14:11,060 je genetische achtergrond, etcetera. 403 00:14:12,160 --> 00:14:14,860 Dus ik denk dat we, en ik trek 404 00:14:14,860 --> 00:14:16,140 mezelf daar ook bij, soms nog wel eens 405 00:14:16,140 --> 00:14:18,600 doorschieten in je hebt zelf de verantwoordelijkheid voor 406 00:14:18,600 --> 00:14:21,900 je leven en dat het ook negatieve consequenties 407 00:14:21,900 --> 00:14:22,300 kan hebben. 408 00:14:22,760 --> 00:14:24,140 En ik vind het vaak ook wel heel 409 00:14:24,140 --> 00:14:25,580 niet zozeer jouw werk hoor, maar in het 410 00:14:25,580 --> 00:14:28,720 algemeen vaak zelfhulp heel erg gericht op het 411 00:14:28,720 --> 00:14:28,980 ik. 412 00:14:29,920 --> 00:14:31,820 Wat wil ik met mijn leven? 413 00:14:32,000 --> 00:14:33,740 Hoe is mijn ideale levensstijl? 414 00:14:33,740 --> 00:14:36,320 En soms wat weinig op het wij, op 415 00:14:36,320 --> 00:14:37,240 wat je kan betekenen. 416 00:14:38,220 --> 00:14:40,360 Dus ik mis dat vaak als stap die 417 00:14:40,360 --> 00:14:41,840 er dan ook nog gezet moet worden. 418 00:14:42,560 --> 00:14:43,960 Het begint natuurlijk wel bij jou. 419 00:14:44,260 --> 00:14:44,440 Ja. 420 00:14:47,040 --> 00:14:50,280 Want de problemen die ik vaak signaleer of 421 00:14:50,280 --> 00:14:53,120 die mensen ervaren, die hebben vaak met zichzelf 422 00:14:53,120 --> 00:14:53,560 te maken. 423 00:14:54,200 --> 00:14:56,740 Ik kan wel kritiek hebben op jou en 424 00:14:56,740 --> 00:14:59,280 op andere mensen en ik ben boos op 425 00:14:59,280 --> 00:15:01,780 de hele wereld, maar ik kan de hele 426 00:15:01,780 --> 00:15:03,480 wereld niet veranderen maar wel mijzelf. 427 00:15:03,680 --> 00:15:05,020 Ik heb dat zelf ook meegemaakt. 428 00:15:05,560 --> 00:15:07,960 En door dan anders naar de wereld te 429 00:15:07,960 --> 00:15:09,660 gaan kijken, anders met mezelf om te gaan, 430 00:15:10,500 --> 00:15:12,720 mezelf toch te verbeteren, want ik was niet 431 00:15:12,720 --> 00:15:15,460 goed zoals ik toen was, ben ik een 432 00:15:15,460 --> 00:15:18,060 aangenamer mens geworden voor mezelf, maar ook voor 433 00:15:18,060 --> 00:15:18,900 de mensen om me heen. 434 00:15:21,180 --> 00:15:23,060 En wat ik vaak zie is dat heel 435 00:15:23,060 --> 00:15:25,260 veel mensen die willen de wereld verbeteren en 436 00:15:25,260 --> 00:15:27,000 de wereld redden en alles voor iedereen doen, 437 00:15:27,700 --> 00:15:30,320 die worden soms ook lifecoach om anderen te 438 00:15:30,320 --> 00:15:32,400 redden, maar ze moeten zelf nog gered worden. 439 00:15:32,920 --> 00:15:34,140 En dan zeg ik, je moet dus bij 440 00:15:34,140 --> 00:15:34,800 jezelf beginnen. 441 00:15:35,740 --> 00:15:38,080 En dan pas kun je de rest helpen. 442 00:15:38,400 --> 00:15:40,240 Ik ben met je eens dat ik ook 443 00:15:40,240 --> 00:15:41,660 wel zie dat er een hele scene is 444 00:15:41,660 --> 00:15:43,420 waar het heel erg op het ik is 445 00:15:43,420 --> 00:15:43,840 gericht. 446 00:15:44,820 --> 00:15:47,340 Zeker op social media, met dikke auto's. 447 00:15:47,620 --> 00:15:52,580 Dat is zo'n klein, exclusief groepje, alleen 448 00:15:52,580 --> 00:15:55,540 het wordt heel groot uitgemeten natuurlijk. 449 00:15:56,420 --> 00:15:57,520 En ik ben het ook met je eens 450 00:15:57,520 --> 00:16:00,820 dat ik dat ik wel het idee heb 451 00:16:00,820 --> 00:16:05,040 dat soms in die zelfhulp er wordt gepretendeerd 452 00:16:05,040 --> 00:16:06,820 dat alles maar mogelijk is. 453 00:16:07,180 --> 00:16:08,800 En ik moet zeggen, toen ik hiermee begon, 454 00:16:08,900 --> 00:16:10,300 een jaar of vijftien geleden, dacht ik ook 455 00:16:10,300 --> 00:16:12,220 van, als je er echt in gelooft en 456 00:16:12,220 --> 00:16:14,340 je wil het echt, en natuurlijk je moet 457 00:16:14,340 --> 00:16:16,380 wel een beetje de capaciteit hebben, maar je 458 00:16:16,380 --> 00:16:20,020 kunt heel veel leren, dan ben je uiteindelijk 459 00:16:20,020 --> 00:16:22,620 in staat om op een bepaald niveau te 460 00:16:22,620 --> 00:16:22,860 komen. 461 00:16:22,940 --> 00:16:25,060 En ik leg dat tegenwoordig ook uit, van 462 00:16:25,060 --> 00:16:26,800 ja, op welk niveau wil je meespelen? 463 00:16:27,080 --> 00:16:31,440 Wil je regionaal spelen, of lokaal, of landelijk, 464 00:16:31,720 --> 00:16:35,300 of Europees, of wil je echt wereldkampioen worden? 465 00:16:35,440 --> 00:16:37,520 Wil je op olympisch niveau meespelen? 466 00:16:37,680 --> 00:16:39,220 Dat is een heel groot verschil natuurlijk. 467 00:16:39,560 --> 00:16:41,780 Want als jij heel blij bent dat je, 468 00:16:41,820 --> 00:16:44,360 laten we zeggen, meespeelt in de top bij 469 00:16:44,360 --> 00:16:46,360 jou in het dorp, en het gaat helemaal 470 00:16:46,360 --> 00:16:47,180 goed, is dat prima. 471 00:16:47,340 --> 00:16:49,280 Maar iemand anders wil misschien Champions League spelen. 472 00:16:49,560 --> 00:16:52,340 Ja, dat betekent wel dat er andere eisen 473 00:16:52,340 --> 00:16:54,840 aan, waar je aan moet voldoen. 474 00:16:55,120 --> 00:16:57,300 Je moet harder trainen, je hebt meer talent 475 00:16:57,300 --> 00:17:00,740 nodig, maar je moet wel die keuze maken 476 00:17:00,740 --> 00:17:01,980 waar jij wil spelen. 477 00:17:02,100 --> 00:17:03,680 Dus als je het betrekt op het leven, 478 00:17:03,800 --> 00:17:06,119 zeg ik altijd, het gaat om jouw leven. 479 00:17:06,480 --> 00:17:06,580 Ja. 480 00:17:06,780 --> 00:17:09,000 En mijn credo is, leef jouw mooiste leven, 481 00:17:09,640 --> 00:17:12,700 en hoe dat eruit ziet, kijk, ik ken 482 00:17:12,700 --> 00:17:14,880 mensen die supergelukkig zijn met een paar honderd 483 00:17:14,880 --> 00:17:17,359 euro, die wonen op een woonark, en die 484 00:17:17,359 --> 00:17:20,460 hebben heel weinig nodig, echt heel weinig, maar 485 00:17:20,460 --> 00:17:22,140 die zijn blij en die hebben nooit stress. 486 00:17:23,359 --> 00:17:25,260 En ik ken mensen die hebben echt zoveel 487 00:17:25,260 --> 00:17:27,000 geld dat ze niet meer kunnen lachen, en 488 00:17:27,000 --> 00:17:27,980 dat kunnen ze ook niet, want ze hebben 489 00:17:27,980 --> 00:17:28,820 altijd gedoe. 490 00:17:29,000 --> 00:17:29,100 Ja. 491 00:17:29,700 --> 00:17:31,720 Weet je, het gaat ruk in die relatie, 492 00:17:32,040 --> 00:17:34,400 de meesten scheiden, die kinderen zie je van, 493 00:17:34,440 --> 00:17:36,180 nou, dat gaat echt allemaal naar het tyfus. 494 00:17:36,900 --> 00:17:38,080 Kinderen zijn ongelukkig. 495 00:17:38,720 --> 00:17:40,760 Ja, dus al dat geld maakt niet gelukkig, 496 00:17:41,020 --> 00:17:42,120 maar het is ook weer niet zo dat 497 00:17:42,120 --> 00:17:44,060 je kan zeggen van zonder geld ben je 498 00:17:44,060 --> 00:17:45,320 dan automatisch wel gelukkig. 499 00:17:45,520 --> 00:17:47,580 Nee, nee, absoluut. 500 00:17:48,640 --> 00:17:49,760 Dus ik ben het heel erg met je 501 00:17:49,760 --> 00:17:53,520 eens, het is zeker zo dat je inkomen 502 00:17:53,520 --> 00:17:55,520 boven een bepaald punt geeft je eigenlijk alleen 503 00:17:55,520 --> 00:17:57,020 maar glazen en word je niet gelukkiger van. 504 00:17:57,800 --> 00:17:59,700 Sowieso, ik denk de vraag, waar word je 505 00:17:59,700 --> 00:18:01,160 gelukkig van, is misschien een goede om even 506 00:18:01,160 --> 00:18:03,120 te parkeren, want ik denk dat dat een 507 00:18:03,120 --> 00:18:04,540 goede is, want ik wil ook nog even 508 00:18:04,540 --> 00:18:05,620 reageren op wat je net hebt gezegd. 509 00:18:05,660 --> 00:18:06,000 Ja, zeg maar. 510 00:18:06,120 --> 00:18:08,420 En ik denk dat het klopt, en waar 511 00:18:08,420 --> 00:18:10,040 we elkaar heel erg in vinden is dat 512 00:18:10,040 --> 00:18:12,460 je, op welk niveau je ook wil spelen, 513 00:18:12,580 --> 00:18:15,360 denk ik een aantal psychologische vaardigheden nodig hebt. 514 00:18:15,840 --> 00:18:18,340 Jezelf kennen, niet al je problemen buiten jezelf 515 00:18:18,340 --> 00:18:23,140 leggen, waar dat kan controle nemen over je 516 00:18:23,140 --> 00:18:23,820 leven. 517 00:18:25,320 --> 00:18:27,360 Waar ik me soms, en dat is ook 518 00:18:27,360 --> 00:18:29,260 een beetje mijn vak, ik neem het ook 519 00:18:29,260 --> 00:18:31,260 een beetje op voor de verschoppelingen, denk ik. 520 00:18:31,340 --> 00:18:31,940 Heel terecht. 521 00:18:32,560 --> 00:18:36,180 Want aan de vraag, op welk niveau wil 522 00:18:36,180 --> 00:18:37,580 je, om het even in sport mee te 523 00:18:37,580 --> 00:18:39,040 voort te houden, op welk niveau wil je 524 00:18:39,040 --> 00:18:41,320 spelen, gaat nog een hele hoop vooraf. 525 00:18:41,480 --> 00:18:43,240 Het is niet alleen mindset, dat is ook 526 00:18:43,240 --> 00:18:44,940 belangrijk, die mindset heb je nodig om daar 527 00:18:44,940 --> 00:18:45,340 te komen. 528 00:18:46,800 --> 00:18:48,980 Maar je hebt ook een bepaald lichaamstype nodig, 529 00:18:49,220 --> 00:18:50,960 en je hebt ook een bepaalde genetische achtergrond 530 00:18:50,960 --> 00:18:51,260 nodig. 531 00:18:52,120 --> 00:18:54,360 Dus om überhaupt redelijk goed sport te kunnen 532 00:18:54,360 --> 00:18:56,680 spelen, moet je eigenlijk het soort genen hebben 533 00:18:56,680 --> 00:18:59,240 waarmee je ook dat voor mekaar krijgt. 534 00:19:01,080 --> 00:19:03,600 Je twijfelt eraan, dat is heel goed, dus 535 00:19:03,600 --> 00:19:06,380 wat ik in ieder geval weet vanuit de 536 00:19:06,380 --> 00:19:09,780 wetenschap en de psychologie is ook, je komt 537 00:19:09,780 --> 00:19:11,720 ook met een bepaald genenpakket de wereld in. 538 00:19:12,160 --> 00:19:15,160 Dat je mogelijkheden geeft voor bepaalde dingen, maar 539 00:19:15,160 --> 00:19:16,200 je ook beperkt in andere dingen. 540 00:19:16,940 --> 00:19:19,700 Je komt ook met een familiehistorie de wereld 541 00:19:19,700 --> 00:19:21,900 in, en misschien ook wel met sociaal-economische 542 00:19:21,900 --> 00:19:22,600 omstandigheden. 543 00:19:24,120 --> 00:19:27,260 En daarbinnen is het heel goed om zoveel 544 00:19:27,260 --> 00:19:29,060 mogelijk controle over je eigen hoofd te hebben, 545 00:19:29,840 --> 00:19:32,200 maar dat is iets anders dan eigenlijk zeggen, 546 00:19:32,380 --> 00:19:34,840 succes is kiesbaar, zou ik zeggen. 547 00:19:36,780 --> 00:19:38,940 Ik denk toch dat het kiesbaar is. 548 00:19:38,940 --> 00:19:39,320 Oké. 549 00:19:39,800 --> 00:19:42,080 Het is een keuze. 550 00:19:43,280 --> 00:19:46,900 Want je hebt ook epigenetica, dus niet alles 551 00:19:46,900 --> 00:19:48,400 is genetisch bepaald. 552 00:19:48,820 --> 00:19:51,560 Dan zou iedereen die in Laren geboren wordt, 553 00:19:51,660 --> 00:19:53,820 die wordt rijk en succesvol en die hebben 554 00:19:53,820 --> 00:19:55,400 allemaal persoonlijke problemen. 555 00:19:55,940 --> 00:19:57,240 Want zo is iedereen in Laren. 556 00:19:57,660 --> 00:19:59,400 Ja, de kans dat je rijk en succesvol 557 00:19:59,400 --> 00:20:00,900 bent, is wel als je in Laren geboren 558 00:20:00,900 --> 00:20:02,340 bent, over het algemeen een stuk groter. 559 00:20:02,420 --> 00:20:04,020 Maar je ziet dat heel veel mensen uit, 560 00:20:04,200 --> 00:20:08,140 laten we zeggen een rijke afkomst, daarna best 561 00:20:08,140 --> 00:20:09,240 wel een teringzooi van maken. 562 00:20:09,280 --> 00:20:10,360 Het gaat helemaal niet goed. 563 00:20:10,920 --> 00:20:14,020 En dat heel veel kids uit een moeilijk 564 00:20:14,020 --> 00:20:20,440 milieu met een moeilijke eerste levensjaren, vaak die 565 00:20:20,440 --> 00:20:22,840 vechtlust krijgen, of die behoefte hebben van, ik 566 00:20:22,840 --> 00:20:23,740 wil er wat van maken. 567 00:20:23,860 --> 00:20:25,080 Ik wil iets van mijn leven maken. 568 00:20:25,260 --> 00:20:27,560 Of zoals mijn ouders dat gedaan hebben, of 569 00:20:27,560 --> 00:20:28,860 wat mijn vader me aangedaan heeft. 570 00:20:29,180 --> 00:20:31,900 Dat ga ik nooit voor mijn kinderen doen, 571 00:20:32,000 --> 00:20:33,320 dus ik moet een nieuw voorbeeld worden. 572 00:20:33,940 --> 00:20:36,460 Dus dan krijg je een hele andere manier 573 00:20:36,460 --> 00:20:37,740 hoe je in het leven staat natuurlijk. 574 00:20:38,220 --> 00:20:40,100 Waarbij, en dat denk ik helemaal met je 575 00:20:40,100 --> 00:20:41,320 heen, niet alles is mogelijk. 576 00:20:42,380 --> 00:20:43,940 Maar het is wel een keuze of je 577 00:20:43,940 --> 00:20:48,040 van de bank afkomt en jezelf gaat ontwikkelen 578 00:20:48,040 --> 00:20:50,360 en een gezonde leefstijl aanmeet. 579 00:20:51,040 --> 00:20:53,740 Of dat je de criminaliteit ingaat, of je 580 00:20:53,740 --> 00:20:55,780 volvreet en met 30 kilo overgewicht op de 581 00:20:55,780 --> 00:20:57,040 bank gaat hangen en zegt, ik kan er 582 00:20:57,040 --> 00:20:57,520 niks aan doen. 583 00:20:58,300 --> 00:21:00,760 En dat is waar ik zeg, en dat 584 00:21:00,760 --> 00:21:03,880 vond ik wel interessant in jouw boek, mensen 585 00:21:03,880 --> 00:21:05,240 die altijd zeggen, ja, maar je bent goed 586 00:21:05,240 --> 00:21:05,860 zoals je bent. 587 00:21:06,140 --> 00:21:07,940 Dat geldt niet voor iedereen. 588 00:21:08,940 --> 00:21:10,680 En als ik nu kijk naar de samenleving, 589 00:21:10,820 --> 00:21:12,140 zijn heel veel mensen niet goed zoals ze 590 00:21:12,140 --> 00:21:13,960 nu zijn, want ze zijn doodongelukkig. 591 00:21:14,640 --> 00:21:15,920 En ze kunnen niet slapen. 592 00:21:16,020 --> 00:21:17,320 En ze hebben geen leuke relatie. 593 00:21:17,400 --> 00:21:18,560 Ze zijn niet blij met zichzelf. 594 00:21:18,680 --> 00:21:20,920 Dus ik begrijp wel diep van binnen is 595 00:21:20,920 --> 00:21:21,300 het goed. 596 00:21:21,500 --> 00:21:23,260 Toen we geboren werden als kind, was het 597 00:21:23,260 --> 00:21:23,680 allemaal goed. 598 00:21:23,760 --> 00:21:25,960 Maar ergens in het proces is er iets 599 00:21:25,960 --> 00:21:28,840 misgegaan, waardoor wij zijn geworden wie we zijn. 600 00:21:29,560 --> 00:21:32,240 Deels door onze eigen keuzes en voor een 601 00:21:32,240 --> 00:21:34,740 heel groot deel, voor de invloed van buitenaf, 602 00:21:35,540 --> 00:21:38,160 die bepaald heeft hoe wij zijn, die ons 603 00:21:38,160 --> 00:21:39,180 heeft geprogrammeerd. 604 00:21:39,620 --> 00:21:41,740 Ons ook heeft leren denken op een bepaalde 605 00:21:41,740 --> 00:21:41,880 manier. 606 00:21:42,040 --> 00:21:43,400 Daarom denk jij anders dan ik. 607 00:21:44,460 --> 00:21:46,720 En als je daar niet voldoende van bewust 608 00:21:46,720 --> 00:21:49,340 bent natuurlijk, dan wordt het heel moeilijk. 609 00:21:49,780 --> 00:21:50,700 Volgens mij heb jij dat ook wel eens 610 00:21:50,700 --> 00:21:50,940 gezegd. 611 00:21:51,160 --> 00:21:52,780 Als je niet weet wat je probleem is, 612 00:21:53,520 --> 00:21:54,300 dan kun je er niks mee. 613 00:21:54,480 --> 00:21:55,260 Nee, dat klopt. 614 00:21:55,360 --> 00:21:56,480 Of als jij niet weet dat je ergens 615 00:21:56,480 --> 00:21:58,060 last van hebt, dan ga je ook niet 616 00:21:58,060 --> 00:21:59,160 denken, ik ga naar een dokter. 617 00:21:59,640 --> 00:22:01,700 Nee, dat is... 618 00:22:02,440 --> 00:22:03,320 Dat klopt. 619 00:22:03,500 --> 00:22:05,420 En het begint met zelfinzicht. 620 00:22:07,360 --> 00:22:09,140 De keuzes hebben er ook heel veel mee 621 00:22:09,140 --> 00:22:09,600 te maken. 622 00:22:11,600 --> 00:22:13,700 Dat is het onderdeel dat ik ook een 623 00:22:13,700 --> 00:22:14,500 beetje mis. 624 00:22:15,120 --> 00:22:18,000 Het heeft ook te maken met, zwem je 625 00:22:18,000 --> 00:22:19,800 in je leven tegen de stroom in, of 626 00:22:19,800 --> 00:22:20,580 met de stroom mee? 627 00:22:21,600 --> 00:22:23,000 Er zijn heel veel redenen om te bedenken 628 00:22:23,000 --> 00:22:24,600 waarom sommige mensen eigenlijk al met een soort 629 00:22:24,600 --> 00:22:25,460 achterstand beginnen. 630 00:22:25,460 --> 00:22:27,840 Die kunnen dan een vechtersmentaliteit hebben en zich 631 00:22:27,840 --> 00:22:30,400 daaruit ontworstelen, maar dat is best moeilijk. 632 00:22:30,640 --> 00:22:32,980 En we weten ook dat bijvoorbeeld opgroeien in 633 00:22:32,980 --> 00:22:37,040 armoede statistisch gezien betekent dat je vaker de 634 00:22:37,040 --> 00:22:41,240 criminaliteit inkomt of vaker ondergeadviseerd wordt als je 635 00:22:41,240 --> 00:22:43,160 een bepaalde huidskleur hebt op school, waardoor je 636 00:22:43,160 --> 00:22:45,180 al op een achterstand terechtkomt. 637 00:22:45,620 --> 00:22:47,040 Dus er zijn heel veel kleine dingen waardoor 638 00:22:47,040 --> 00:22:51,320 sommige mensen moeten ploeteren door, moeten zwemmen door 639 00:22:51,320 --> 00:22:52,800 stroop om vooruit te komen. 640 00:22:53,460 --> 00:22:55,560 En er een andere hele grote groep is, 641 00:22:55,880 --> 00:22:57,080 waar ik met je eens ben, die hebben 642 00:22:57,080 --> 00:22:57,980 hun eigen issues. 643 00:22:58,440 --> 00:23:00,560 Als je rijk bent geboren, dat kan je 644 00:23:00,560 --> 00:23:02,740 heel veel mentale shit brengen. 645 00:23:03,320 --> 00:23:06,440 Maar die maatschappelijk gezien een stuk makkelijker door 646 00:23:06,440 --> 00:23:08,220 het zwembad glijden. 647 00:23:09,520 --> 00:23:11,640 Dus dat, ik mis soms een beetje in 648 00:23:11,640 --> 00:23:16,500 zelfhulp, zeker de zelfhulp die zegt, jij mag 649 00:23:16,500 --> 00:23:19,440 je hele leven bij elkaar kiezen, een beetje 650 00:23:19,440 --> 00:23:21,760 compassie voor de mensen die eigenlijk best wel 651 00:23:21,760 --> 00:23:23,680 wat achterstand in hun leven hebben en door 652 00:23:23,680 --> 00:23:24,760 stroop moeten zwemmen. 653 00:23:25,520 --> 00:23:26,720 Dus ik denk dat dat ook een beetje, 654 00:23:26,880 --> 00:23:29,080 dat is altijd het gevoel, ik moet opkomen 655 00:23:29,080 --> 00:23:30,700 voor die mensen, want het is niet alleen 656 00:23:30,700 --> 00:23:31,720 maar kiesbaar. 657 00:23:32,140 --> 00:23:34,440 Maar ik weet wel in die afgelopen jaren 658 00:23:34,440 --> 00:23:36,560 dat ik dit doe, dat er, laten we 659 00:23:36,560 --> 00:23:40,820 zeggen, veel jongeren uit achterstandssituatie bij me zijn 660 00:23:40,820 --> 00:23:46,340 gekomen, drugsverslaafd, drankverslaafd, suicide, die ik dan een 661 00:23:46,340 --> 00:23:47,580 beetje heb mogen begeleiden. 662 00:23:47,840 --> 00:23:49,420 En een paar jaar later zie je dat 663 00:23:49,420 --> 00:23:52,740 ze heel goed terecht zijn gekomen, dat ze 664 00:23:52,740 --> 00:23:54,940 happy zijn met zichzelf, dat ze trots zijn 665 00:23:54,940 --> 00:23:56,480 op wat ze doen, dat het leven zin 666 00:23:56,480 --> 00:23:56,760 heeft. 667 00:23:57,160 --> 00:23:58,720 Ze hebben een baan of een bedrijf of 668 00:23:59,380 --> 00:24:01,520 de relatie met hun ouders is weer hersteld. 669 00:24:01,940 --> 00:24:03,540 Dus je ziet dat het kan als er 670 00:24:03,540 --> 00:24:05,660 voldoende aandacht voor is. 671 00:24:06,980 --> 00:24:08,820 En ik denk, dan trek ik het wat 672 00:24:08,820 --> 00:24:12,300 breder, dat er misschien te weinig goede begeleiding 673 00:24:12,300 --> 00:24:14,940 is voor iedereen, maar zeker voor die mensen 674 00:24:14,940 --> 00:24:16,560 die het heel erg hard nodig hebben. 675 00:24:16,560 --> 00:24:17,240 Absoluut. 676 00:24:19,080 --> 00:24:21,380 Ik denk dat het heel waardevol is dat 677 00:24:21,380 --> 00:24:23,920 jij daar dat toch een beetje reparatiewerk kan 678 00:24:23,920 --> 00:24:24,180 doen. 679 00:24:24,760 --> 00:24:25,580 En wat je daar eigenlijk aan het doen 680 00:24:25,580 --> 00:24:26,720 bent, is je springt op een gegeven moment 681 00:24:26,720 --> 00:24:30,740 in om goed een stukje achterstand eerder op 682 00:24:30,740 --> 00:24:31,480 te heffen, zeg maar. 683 00:24:31,820 --> 00:24:34,220 En ik denk dat dat ongelooflijk belangrijk is, 684 00:24:34,300 --> 00:24:34,860 dat je dat doet. 685 00:24:35,100 --> 00:24:37,560 Ik denk dat niet iedereen die kans krijgt. 686 00:24:38,900 --> 00:24:40,800 Helaas, dat zou wel moeten. 687 00:24:41,420 --> 00:24:43,960 In een eerlijke maatschappij, of mensen die probeert 688 00:24:43,960 --> 00:24:45,880 mensen dezelfde startpositie te geven. 689 00:24:46,840 --> 00:24:48,740 Ik denk dat dat heel belangrijk is. 690 00:24:48,900 --> 00:24:51,660 Maar vergis je niet, ook daar de aandacht 691 00:24:51,660 --> 00:24:53,340 voor hebben en daar de gelegenheid voor hebben, 692 00:24:53,360 --> 00:24:55,040 is ook een soort voorrecht, natuurlijk. 693 00:24:55,300 --> 00:24:56,060 Bijna een luxe. 694 00:24:56,200 --> 00:24:56,980 Is een luxe, ja. 695 00:24:57,640 --> 00:24:57,740 Absoluut. 696 00:24:57,740 --> 00:24:58,300 Het is nodig. 697 00:25:00,740 --> 00:25:01,500 Misschien is dat het. 698 00:25:01,560 --> 00:25:07,040 Ik mis soms een beetje eer voor het 699 00:25:07,040 --> 00:25:08,620 feit dat mensen ook bepaald worden door hun 700 00:25:08,620 --> 00:25:09,400 maatschappelijke omstandigheden. 701 00:25:09,420 --> 00:25:10,360 Maar ben je het aan elk punt mee 702 00:25:10,360 --> 00:25:12,860 eens dat de andere kant ook een beetje 703 00:25:14,540 --> 00:25:15,180 overgewaardeerd wordt? 704 00:25:15,580 --> 00:25:17,000 Dat er heel snel in dit soort artikelen, 705 00:25:17,120 --> 00:25:19,400 waar jij dan voor gevraagd bent, geef ze 706 00:25:19,400 --> 00:25:20,200 een beeld. 707 00:25:20,920 --> 00:25:23,020 Ja, het gaat alleen maar over snel rijk 708 00:25:23,020 --> 00:25:24,600 worden, snel succesvol worden. 709 00:25:25,540 --> 00:25:28,400 En laatst ook, dan wordt er er wordt 710 00:25:28,400 --> 00:25:29,420 een of ander artikel geschreven. 711 00:25:30,360 --> 00:25:31,360 Dat was volgens mij in het Parool. 712 00:25:32,440 --> 00:25:33,460 En dan word ik er weer bij gehaald, 713 00:25:33,540 --> 00:25:34,820 want dan ben ik een makkelijk slachtoffer. 714 00:25:35,060 --> 00:25:37,660 En Pilacic schreeuwt dan weer vanaf Ibiza hoe 715 00:25:37,660 --> 00:25:39,900 je snel, gemakkelijk, succesvol en rijk wordt. 716 00:25:40,040 --> 00:25:41,240 Nou, daar woon ik niet. 717 00:25:41,480 --> 00:25:42,380 Dit is niet wat ik roep. 718 00:25:43,540 --> 00:25:45,440 Nee, het wordt heel makkelijk overgedaan. 719 00:25:45,680 --> 00:25:47,520 Het wordt heel snel ook wel weer in 720 00:25:47,520 --> 00:25:48,000 een hokje geplaatst. 721 00:25:50,140 --> 00:25:51,860 In die zin ben je een slachtoffer van 722 00:25:51,860 --> 00:25:52,800 je eigen succes natuurlijk. 723 00:25:52,960 --> 00:25:55,700 Je bent het prototype van iemand die dat 724 00:25:55,700 --> 00:25:55,880 doet. 725 00:25:56,000 --> 00:25:57,520 Je bent eigenlijk een soort van de Nederlandse 726 00:25:57,520 --> 00:25:59,560 Tony Robbins natuurlijk eigenlijk bijna. 727 00:26:00,860 --> 00:26:02,260 Iemand die dat belichaamt. 728 00:26:02,800 --> 00:26:03,820 En ik denk dat die mensen er ook, 729 00:26:03,960 --> 00:26:05,880 nou ja, dat het een hele belangrijke rol 730 00:26:05,880 --> 00:26:06,160 is. 731 00:26:06,240 --> 00:26:07,920 Maar die wordt, net zoals min of meer 732 00:26:07,920 --> 00:26:09,860 alle rollen, heel makkelijk klat geslagen op een 733 00:26:09,860 --> 00:26:10,260 stereotype. 734 00:26:11,360 --> 00:26:13,840 Dus dat is inderdaad ook oneerlijk. 735 00:26:14,700 --> 00:26:17,300 Overigens, je had het net over je bent 736 00:26:17,300 --> 00:26:18,500 goed genoeg. 737 00:26:18,660 --> 00:26:19,280 Had je het over. 738 00:26:19,320 --> 00:26:19,920 Die andere boek. 739 00:26:21,280 --> 00:26:24,700 Mensen denken vaak dat dat mijn boektitel is, 740 00:26:24,740 --> 00:26:26,140 terwijl dat is niet mijn boektitel. 741 00:26:26,300 --> 00:26:28,680 Mijn boektitel is eigenlijk heel onhandig gekozen. 742 00:26:29,080 --> 00:26:30,660 Het gaat heel makkelijk de verkeerde kant op. 743 00:26:31,000 --> 00:26:32,800 En mijn boektitel is namelijk Je bent al 744 00:26:32,800 --> 00:26:33,800 genoeg. 745 00:26:33,800 --> 00:26:36,500 En dat is eigenlijk een onhandige titel, maar 746 00:26:36,500 --> 00:26:40,400 eigenlijk een hele directe reactie op het gevoel 747 00:26:40,400 --> 00:26:42,820 dat we vaak van de maatschappij krijgen dat 748 00:26:42,820 --> 00:26:44,500 ons leven nog niet compleet is. 749 00:26:44,600 --> 00:26:47,000 Omdat we nog niet een waardevol mens zijn. 750 00:26:47,520 --> 00:26:49,380 Omdat we bepaalde dingen nog niet bereikt hebben. 751 00:26:49,500 --> 00:26:51,020 Omdat we nog niet rijk zijn. 752 00:26:51,120 --> 00:26:51,980 Of een sportauto hebben. 753 00:26:52,240 --> 00:26:56,320 Of een fijne relatie hebben op onze dertigste. 754 00:26:56,740 --> 00:26:58,420 Of een huis kunnen kopen. 755 00:26:58,560 --> 00:27:00,260 Of nog niet een fantastisch lichaam hebben. 756 00:27:00,320 --> 00:27:02,720 Terwijl we het gevoel hebben dat dat is 757 00:27:02,720 --> 00:27:03,180 kiesbaar. 758 00:27:03,280 --> 00:27:04,480 Dus ik zou er toch voor moeten kiezen. 759 00:27:05,140 --> 00:27:06,520 Met andere woorden, we krijgen denk ik door 760 00:27:06,520 --> 00:27:08,060 de maatschappij veel te horen. 761 00:27:08,340 --> 00:27:09,520 Je bent nog niet goed hierin. 762 00:27:09,600 --> 00:27:10,840 En je bent nog niet goed daarom. 763 00:27:10,920 --> 00:27:12,180 En dit is ook een reden om jezelf 764 00:27:12,180 --> 00:27:13,440 nog niet te kunnen accepteren. 765 00:27:14,080 --> 00:27:15,340 Dus Je bent al genoeg gaat niet zozeer 766 00:27:15,340 --> 00:27:17,420 over nooit meer iets aan jezelf kunnen verbeteren. 767 00:27:18,400 --> 00:27:21,540 Of nooit meer iets een stap voorwaarts zetten 768 00:27:21,540 --> 00:27:24,400 omdat je nu al genoeg bent zoals je 769 00:27:24,400 --> 00:27:24,760 bent. 770 00:27:25,300 --> 00:27:31,460 Maar wel dat zelfacceptatie en zelfliefde niet afhankelijk 771 00:27:31,460 --> 00:27:33,120 hoeft te zijn wat mij betreft aan het 772 00:27:33,120 --> 00:27:35,560 voldoen aan het maatschappelijke plaatje van succes. 773 00:27:35,800 --> 00:27:37,040 Dat is eigenlijk waar hij op gericht is. 774 00:27:38,320 --> 00:27:40,560 Dus ik denk dat dat ook wel dat 775 00:27:40,560 --> 00:27:42,620 is een van die psychologische vaardigheden die je 776 00:27:42,620 --> 00:27:45,060 moet snappen en moet kunnen. 777 00:27:46,080 --> 00:27:48,580 Snappen dat hoe hard je ook je best 778 00:27:48,580 --> 00:27:50,820 doet met alles in je leven je zal 779 00:27:50,820 --> 00:27:52,940 altijd van de maatschappij het gevoel krijgen dat 780 00:27:52,940 --> 00:27:53,600 je er nog niet bent. 781 00:27:53,840 --> 00:27:54,920 En dat er nog veel meer aan je 782 00:27:54,920 --> 00:27:56,420 moet verbeteren tot je van jezelf kunt houden. 783 00:27:56,500 --> 00:27:57,120 Is dat zo? 784 00:27:57,120 --> 00:28:00,140 Geeft de maatschappij jou dat gevoel? 785 00:28:01,480 --> 00:28:02,260 Ik denk het wel. 786 00:28:02,780 --> 00:28:05,640 Ik denk dat we vanaf jonge leeftijd al 787 00:28:05,640 --> 00:28:07,960 vrij snel in een keurslijf worden gezet dat 788 00:28:07,960 --> 00:28:11,780 te maken heeft met een bepaald beeld van 789 00:28:11,780 --> 00:28:12,280 succes. 790 00:28:13,620 --> 00:28:14,880 Vaak ook materieel succes. 791 00:28:15,660 --> 00:28:18,060 En dat dat beeld vrij snel en vrij 792 00:28:18,060 --> 00:28:20,380 sterk wordt doorgezet op social media. 793 00:28:20,720 --> 00:28:24,880 Wat de plek is waar jongeren hun beeld 794 00:28:24,880 --> 00:28:27,140 maken van wat er normaal is in het 795 00:28:27,140 --> 00:28:27,460 leven. 796 00:28:28,740 --> 00:28:30,860 En daar worden soms hele idiote dingen gedeeld. 797 00:28:33,560 --> 00:28:38,400 Twintigjarige influencers in Dubai die zeggen, kijk dit 798 00:28:38,400 --> 00:28:39,560 is het succes dat je moet hebben. 799 00:28:40,100 --> 00:28:41,820 Of een Andrew Dade die zegt, het is 800 00:28:41,820 --> 00:28:44,300 eigenlijk heel logisch dat je geen vriendinnetje kunt 801 00:28:44,300 --> 00:28:44,660 krijgen. 802 00:28:44,960 --> 00:28:48,000 Want je gaat helemaal op de verkeerde manier 803 00:28:48,000 --> 00:28:48,700 met vrouwen om. 804 00:28:48,840 --> 00:28:51,220 En je moet eigenlijk zo een kast zijn 805 00:28:51,220 --> 00:28:53,300 om aandacht te kunnen krijgen. 806 00:28:55,880 --> 00:28:57,980 Bepaalde beelden over hoe je lichaam eruit moet 807 00:28:57,980 --> 00:29:00,080 zien als jonge vrouw waar je behoorlijk onzeker 808 00:29:00,080 --> 00:29:00,600 van kunt zijn. 809 00:29:00,700 --> 00:29:02,200 Omdat je daar nooit tegenop kunt boksen. 810 00:29:03,120 --> 00:29:04,740 Dus ik denk dat er in heel veel 811 00:29:04,740 --> 00:29:08,140 verschillende opzichten vaak dat we heel veel geconfronteerd 812 00:29:08,140 --> 00:29:10,380 worden met hoe perfect ons leven zou moeten 813 00:29:10,380 --> 00:29:10,780 zijn. 814 00:29:10,920 --> 00:29:12,800 En hoe imperfect ons leven dus eigenlijk is. 815 00:29:13,640 --> 00:29:15,700 En met name door social media zeg je. 816 00:29:15,960 --> 00:29:17,840 Daar heb je wel heel erg in verdiept. 817 00:29:17,920 --> 00:29:19,020 Daar heb je ook een boek over geschreven. 818 00:29:19,020 --> 00:29:19,380 Ja, dat klopt. 819 00:29:19,780 --> 00:29:22,520 Het is niet... 820 00:29:22,520 --> 00:29:23,360 Hoe zeg ik dit? 821 00:29:24,240 --> 00:29:27,960 Ja, ik denk dat zeker op jonge leeftijd 822 00:29:27,960 --> 00:29:30,380 social media een van de grote gevaren zijn 823 00:29:30,380 --> 00:29:31,620 voor onze mentale gezondheid. 824 00:29:31,720 --> 00:29:33,700 Dat weten we ook steeds meer uit cijfers. 825 00:29:35,560 --> 00:29:37,960 Maar die social media doen ook wat ze 826 00:29:37,960 --> 00:29:40,840 doen omdat ze daarmee makkelijk ons hoofd kunnen 827 00:29:40,840 --> 00:29:42,160 pakken, zeg maar. 828 00:29:43,180 --> 00:29:45,200 En ik denk dat er nog verschillende sociale 829 00:29:45,200 --> 00:29:48,220 media zijn die een aantal verschillende uitwerkingen hebben. 830 00:29:48,700 --> 00:29:51,640 Maar iets als bijvoorbeeld Instagram heeft heel erg 831 00:29:51,640 --> 00:29:53,040 dat effect dat ik net beschrijf. 832 00:29:53,300 --> 00:29:54,960 Maar dat is ook omdat dat een fantastische 833 00:29:54,960 --> 00:29:57,000 mogelijkheid is om mensen te capturen. 834 00:29:57,180 --> 00:29:58,540 Omdat we dat ook zo graag willen. 835 00:29:58,720 --> 00:30:02,400 Omdat die neiging tot sociale vergelijking, onszelf vergelijken 836 00:30:02,400 --> 00:30:04,360 met de norm of wat we moeten zijn, 837 00:30:04,620 --> 00:30:06,000 omdat dat zo ontzettend menselijk is. 838 00:30:06,100 --> 00:30:07,400 Omdat we dat van natuur al hebben. 839 00:30:08,240 --> 00:30:10,460 En Instagram geeft ons dus een soort algoritme 840 00:30:10,460 --> 00:30:13,300 dat ons heel erg bezighoudt, juist omdat het 841 00:30:13,300 --> 00:30:13,900 ons dat geeft. 842 00:30:14,540 --> 00:30:17,260 Dus eigenlijk die sociale vergelijking on steroids, zou 843 00:30:17,260 --> 00:30:17,720 ik kunnen zeggen. 844 00:30:18,160 --> 00:30:19,240 TikTok heeft weer iets heel anders. 845 00:30:19,340 --> 00:30:20,580 Facebook heeft weer een ander effect. 846 00:30:20,680 --> 00:30:21,660 X heeft weer een ander effect. 847 00:30:22,420 --> 00:30:25,140 Maar het zijn wel vaak het uitbuiten van 848 00:30:25,800 --> 00:30:27,340 hele menselijke dingen, zou ik zeggen. 849 00:30:27,860 --> 00:30:28,640 Jij bent psycholoog. 850 00:30:28,720 --> 00:30:29,780 Dat heb je gestudeerd. 851 00:30:30,980 --> 00:30:33,780 Waar haal je nu je kennis vandaan? 852 00:30:33,920 --> 00:30:35,620 Want je weet echt heel veel. 853 00:30:36,000 --> 00:30:37,120 Doe je dan heel veel onderzoek zelf? 854 00:30:37,220 --> 00:30:38,000 Of lees je heel veel? 855 00:30:38,320 --> 00:30:40,700 Misschien is het goed om nog even te 856 00:30:40,700 --> 00:30:41,020 benadrukken. 857 00:30:41,100 --> 00:30:42,840 Ik ben geen praktiserend therapeut. 858 00:30:43,420 --> 00:30:45,160 Je doet niet één op één coachings? 859 00:30:45,180 --> 00:30:46,400 Nee, daar ben ik wel voor opgeleid. 860 00:30:46,480 --> 00:30:47,740 Heb ik ook wel een tijdje gedaan in 861 00:30:47,740 --> 00:30:49,540 het begin van mijn carrière. 862 00:30:49,660 --> 00:30:50,660 Maar ik ben toch een beetje een andere 863 00:30:50,660 --> 00:30:52,080 hoek ingegaan. 864 00:30:52,760 --> 00:30:53,940 Een hoek die veel meer te maken heeft 865 00:30:53,940 --> 00:30:55,000 met publieke psychologie. 866 00:30:55,140 --> 00:30:56,740 Met wat kunnen we allemaal aan psychologie hebben. 867 00:30:58,120 --> 00:30:59,840 En ik werk ook niet als onderzoeker op 868 00:30:59,840 --> 00:31:00,500 de universiteit. 869 00:31:00,740 --> 00:31:02,060 Ik heb er wel een tijdje rondgehangen als 870 00:31:02,060 --> 00:31:03,660 docent, maar dat is ook niet waar mijn 871 00:31:03,660 --> 00:31:04,420 kennis vandaan komt. 872 00:31:05,300 --> 00:31:06,980 Ik vind het wel heel leuk en interessant 873 00:31:06,980 --> 00:31:08,520 om me te verdiepen in dit soort thema's. 874 00:31:08,520 --> 00:31:12,100 Met name zit mijn interesse in, eigenlijk waar 875 00:31:12,100 --> 00:31:13,020 we het nu al een paar keer over 876 00:31:13,020 --> 00:31:17,600 hebben, wat is de wisselwerking tussen onze individuele 877 00:31:17,600 --> 00:31:21,000 psychologie, hoe we ons voelen over onszelf, wat 878 00:31:21,000 --> 00:31:23,500 onze gemoedstoestand is, en de wereld en wat 879 00:31:23,500 --> 00:31:25,600 die van ons verwacht en verlangt. 880 00:31:27,440 --> 00:31:29,200 Dat maakt mij een beetje anders dan andere 881 00:31:29,200 --> 00:31:29,700 psychologen. 882 00:31:29,740 --> 00:31:30,840 Ik denk dat daar heel veel in zit. 883 00:31:30,960 --> 00:31:32,460 Dat we ook heel erg bepaald worden door 884 00:31:32,460 --> 00:31:33,080 de tijd. 885 00:31:33,620 --> 00:31:35,400 Het is niet gek dat we in een 886 00:31:35,400 --> 00:31:38,220 ongelooflijk drukke tijd, waar we nooit ons hoofd 887 00:31:38,220 --> 00:31:39,720 kunnen uitzetten, dat je dan veel burn-outs 888 00:31:39,720 --> 00:31:39,960 krijgt. 889 00:31:40,060 --> 00:31:41,280 Dat heeft ook met die wisselwerking te maken. 890 00:31:41,280 --> 00:31:43,480 Als je naar die tijd kijkt, is dé 891 00:31:43,480 --> 00:31:43,920 tijd... 892 00:31:43,920 --> 00:31:45,280 Ik heb nu wel een beetje je vraag 893 00:31:45,280 --> 00:31:46,980 omzeild over waar mijn kennis vandaan komt. 894 00:31:47,220 --> 00:31:47,900 Misschien is dat ook wel goed. 895 00:31:48,140 --> 00:31:49,180 Dan kom ik wel even terug. 896 00:31:50,820 --> 00:31:52,980 Jij bent twintig jaar jonger, bijna twintig jaar 897 00:31:52,980 --> 00:31:53,460 jonger dan ik. 898 00:31:53,920 --> 00:31:55,840 Ik kom uit een tijd dat ik toch 899 00:31:55,840 --> 00:31:59,320 het gevoel had dat alles nog iets gemoedelijker 900 00:31:59,320 --> 00:31:59,660 was. 901 00:32:01,080 --> 00:32:03,260 Ik weet nog toen ik bij de radio 902 00:32:03,260 --> 00:32:04,860 werkte, bij 58, hadden wij geen internet. 903 00:32:06,000 --> 00:32:07,780 Onze baas kwam een keer naar ons toe 904 00:32:07,780 --> 00:32:10,240 en die zei toen, jullie krijgen allemaal internet 905 00:32:10,240 --> 00:32:11,280 en een e-mailadres. 906 00:32:12,380 --> 00:32:13,840 Waar heb je dat voor nodig? 907 00:32:13,980 --> 00:32:15,220 We hebben een faxapparaat. 908 00:32:16,140 --> 00:32:17,360 En wat is internet? 909 00:32:19,460 --> 00:32:21,280 Dat is dus een heel ander tijdsbeeld. 910 00:32:22,660 --> 00:32:25,840 Ik begrijp, daar ben je ook in gespecialiseerd, 911 00:32:25,920 --> 00:32:29,700 natuurlijk de millennials, de jaren 80, 90, kids, 912 00:32:29,980 --> 00:32:31,460 en daarna de Gen Z. 913 00:32:31,760 --> 00:32:32,900 Daar wil ik het graag over hebben. 914 00:32:33,360 --> 00:32:35,960 Dat is natuurlijk heel anders dan, laten we 915 00:32:35,960 --> 00:32:38,380 zeggen, de mensen van net, mijn ouders, misschien 916 00:32:38,380 --> 00:32:40,360 jouw ouders, net na de oorlog, jaren 50, 917 00:32:40,480 --> 00:32:41,200 60, 70. 918 00:32:41,680 --> 00:32:42,820 Totaal andere tijd. 919 00:32:43,440 --> 00:32:46,180 Als je die twee perioden naast elkaar schetst, 920 00:32:46,300 --> 00:32:47,980 wat is er dan zo heel erg anders? 921 00:32:49,500 --> 00:32:52,260 Waardoor we dus nu veel meer last hebben 922 00:32:52,260 --> 00:32:53,040 van onrust. 923 00:32:55,340 --> 00:32:57,280 Het is sowieso zo dat elke tijd zo 924 00:32:57,280 --> 00:32:58,460 zijn eigen uitdagingen kent. 925 00:32:59,160 --> 00:33:00,460 Dus ik denk dat er nu ook heel 926 00:33:00,460 --> 00:33:02,500 veel voor de jonge generaties nu, of dat 927 00:33:02,500 --> 00:33:04,820 millennials zijn of Gen Z'ers, of zelfs 928 00:33:04,820 --> 00:33:08,200 generatie Alpha, die daar nog achteraan zit, mijn 929 00:33:08,200 --> 00:33:14,760 zoon bijvoorbeeld, dat die dat ook geholp dat 930 00:33:14,760 --> 00:33:17,060 voor de generatie X ervoor zo hun eigen 931 00:33:17,060 --> 00:33:18,320 uitdagingen waren. 932 00:33:18,520 --> 00:33:20,440 En ik denk dat millennials en Gen Z 933 00:33:20,440 --> 00:33:23,320 'ers een aantal uitdagingen niet hebben die jouw 934 00:33:23,320 --> 00:33:25,000 generatie, om het maar even zo te zeggen, 935 00:33:25,100 --> 00:33:27,780 de generatie van mijn ouders, daar nog weer 936 00:33:27,780 --> 00:33:29,500 voor, niet hadden. 937 00:33:29,940 --> 00:33:31,380 Die er wel toen waren, maar die er 938 00:33:31,380 --> 00:33:31,880 nu niet zijn. 939 00:33:32,060 --> 00:33:34,840 Dus bijvoorbeeld heel sterk worden bepaald door je 940 00:33:34,840 --> 00:33:35,540 sociale groep. 941 00:33:37,120 --> 00:33:39,460 Of het gevoel dat er geen toekomst is, 942 00:33:39,500 --> 00:33:40,820 omdat er elk moment een bom kan vallen. 943 00:33:43,080 --> 00:33:45,100 Dat soort dingen zijn en ik denk ook 944 00:33:45,100 --> 00:33:48,180 dat elke generatie bezig is met proberen je 945 00:33:48,180 --> 00:33:49,940 beste leven te leiden en proberen de beste 946 00:33:49,940 --> 00:33:51,100 versie van jezelf te zijn. 947 00:33:51,940 --> 00:33:53,780 Ik denk wel dat wat er veranderd is, 948 00:33:53,800 --> 00:33:56,220 is dat die prestatiedruk eigenlijk nog wat bedwingender 949 00:33:56,220 --> 00:33:58,740 en wat prangender is geworden voor deze generatie. 950 00:33:59,720 --> 00:34:01,580 Niet alleen het gevoel dat je de beste 951 00:34:01,580 --> 00:34:03,080 versie van jezelf moet zijn, maar ook dat 952 00:34:03,080 --> 00:34:04,760 er iets heel fundamenteel mis is als je 953 00:34:04,760 --> 00:34:06,320 daar ook maar een klein beetje niet aan 954 00:34:06,320 --> 00:34:06,680 voldoet. 955 00:34:08,239 --> 00:34:10,520 En ik denk dat er ook dat technologie 956 00:34:10,520 --> 00:34:12,639 hier bijvoorbeeld een hele belangrijke rol speelt. 957 00:34:14,659 --> 00:34:16,159 Technologie en de tijdsgeest. 958 00:34:16,260 --> 00:34:18,239 Maar om even bij technologie te blijven. 959 00:34:19,900 --> 00:34:22,139 De apparaten die we tegenwoordig hebben en al 960 00:34:22,139 --> 00:34:24,260 die verschillende algoritmes en al die verschillende devices 961 00:34:24,260 --> 00:34:27,020 en laptops en smartphones en iPads die we 962 00:34:27,020 --> 00:34:29,060 tegenwoordig om ons heen hebben, doen wat met 963 00:34:29,060 --> 00:34:29,699 onze geest. 964 00:34:30,460 --> 00:34:31,560 En doen wat met onze aandacht. 965 00:34:31,940 --> 00:34:34,520 En ook met de hoeveelheid hersteltijd die we 966 00:34:34,520 --> 00:34:34,780 hebben. 967 00:34:35,679 --> 00:34:37,780 En ook in hoeverre je kunt herstellen van 968 00:34:37,780 --> 00:34:39,179 heftige dingen die er zijn gebeurd. 969 00:34:40,440 --> 00:34:42,760 Dus ik denk dat dat en ze zijn 970 00:34:42,760 --> 00:34:45,120 dus een soort commerciële motor in hoe we 971 00:34:45,120 --> 00:34:47,900 onszelf beoordelen en het zelfbeeld dat we hebben 972 00:34:47,900 --> 00:34:49,020 en maken van onszelf. 973 00:34:49,940 --> 00:34:51,360 Dus ik denk dat dat wel heel erg 974 00:34:51,360 --> 00:34:52,360 voor deze generatie geldt. 975 00:34:52,380 --> 00:34:54,679 Die ook nog is opgegroeid en is groot 976 00:34:54,679 --> 00:34:56,960 geworden met dit soort technologieën. 977 00:34:57,140 --> 00:34:58,220 En dat maakt ze weer heel anders dan 978 00:34:58,220 --> 00:35:00,820 mensen die pas een e-mailadres kregen toen 979 00:35:00,820 --> 00:35:01,980 ze al aan het werk waren bij Radio 980 00:35:01,980 --> 00:35:02,980 538 zeg maar. 981 00:35:03,520 --> 00:35:04,680 Dan kan je er nog steeds later in 982 00:35:04,680 --> 00:35:06,700 het leven nog wel wat moeite mee hebben. 983 00:35:07,020 --> 00:35:09,160 Of soms heel boos worden op wat er 984 00:35:09,160 --> 00:35:10,520 op X of op Facebook gebeurt. 985 00:35:10,660 --> 00:35:12,700 Maar dat is echt iets anders dan ermee 986 00:35:12,700 --> 00:35:13,180 opgroeien. 987 00:35:13,280 --> 00:35:14,800 En dat eigenlijk al vanaf hele jonge leeftijd 988 00:35:14,800 --> 00:35:15,260 hebben. 989 00:35:15,980 --> 00:35:18,460 En ik denk ook dat we ook weer 990 00:35:18,460 --> 00:35:21,060 ten opzichte van die generatie die jij net 991 00:35:21,060 --> 00:35:21,300 noemt. 992 00:35:22,340 --> 00:35:24,660 Weer in ons denken over wat normaal is 993 00:35:24,660 --> 00:35:27,200 en goed is in de maatschappij zijn opge... 994 00:35:27,200 --> 00:35:28,880 zijn doorgegaan. 995 00:35:29,220 --> 00:35:30,580 Ik denk dat we echt ook een beetje 996 00:35:30,580 --> 00:35:33,300 in een soort doorgeschoten individualisme zitten. 997 00:35:33,940 --> 00:35:37,680 Een heel neoliberaal idee van wat en wie 998 00:35:37,680 --> 00:35:38,300 we moeten zijn. 999 00:35:38,800 --> 00:35:40,800 Maar waar komt dat vandaan? 1000 00:35:42,220 --> 00:35:44,220 Ik hoor wat je zegt en toch denk 1001 00:35:44,220 --> 00:35:46,480 ik van ja maar er is toch laten 1002 00:35:46,480 --> 00:35:48,640 we zeggen bij uitzondering geen ouder die zegt 1003 00:35:49,180 --> 00:35:50,180 je moet beter. 1004 00:35:51,240 --> 00:35:52,960 Zou dat wel bij de ouder zo beginnen? 1005 00:35:53,960 --> 00:35:55,680 Ja, ik denk het wel. 1006 00:35:55,820 --> 00:35:59,140 En dat kan een hele lieve bewoordingen. 1007 00:35:59,820 --> 00:36:02,520 Dus bijvoorbeeld je kinderen de boodschap meegeven dat 1008 00:36:02,520 --> 00:36:03,960 ze alles kunnen worden als ze maar hard 1009 00:36:03,960 --> 00:36:05,080 genoeg hun best doen. 1010 00:36:06,200 --> 00:36:08,000 Klinkt als een hele fijne boodschap en is 1011 00:36:08,000 --> 00:36:08,420 het ook. 1012 00:36:08,580 --> 00:36:10,380 Want dat is echt heel anders dan misschien 1013 00:36:10,380 --> 00:36:12,920 een generatie ervoor waarin werd gezegd ja jij 1014 00:36:12,920 --> 00:36:15,020 bent wie voor een dubbeltje geboren is kan 1015 00:36:15,020 --> 00:36:15,780 nooit een kwartje worden. 1016 00:36:17,160 --> 00:36:19,460 Maar heeft zo zijn eigen gevaar namelijk dat 1017 00:36:19,460 --> 00:36:22,540 je die boodschap ook kan opvatten als het 1018 00:36:22,540 --> 00:36:23,900 dus niet lukt in je leven en je 1019 00:36:23,900 --> 00:36:26,120 bent niet hyper succesvol ben je niet de 1020 00:36:26,120 --> 00:36:27,720 moeite waard of heb je niet genoeg je 1021 00:36:27,720 --> 00:36:28,200 best gedaan. 1022 00:36:28,920 --> 00:36:30,620 Dus het zit soms ook een beetje in 1023 00:36:30,620 --> 00:36:34,840 de vaneinigheid van hele goed bedoelde boodschappen die 1024 00:36:34,840 --> 00:36:35,580 je kunt meegeven. 1025 00:36:36,500 --> 00:36:38,660 Dus ik denk dat die prestatiedruk naast van 1026 00:36:38,660 --> 00:36:41,280 social media ook wel een beetje uit een 1027 00:36:41,280 --> 00:36:43,660 opvoeding komt waarin het kind echt werd gezien 1028 00:36:43,660 --> 00:36:45,120 als het geschenk aan de wereld. 1029 00:36:46,500 --> 00:36:49,600 Die ook heel belangrijk werd en voor die 1030 00:36:49,600 --> 00:36:51,900 ook grote dingen van het leven. 1031 00:36:52,080 --> 00:36:54,300 Is die prestatiedruk is hier daadwerkelijk? 1032 00:36:54,360 --> 00:36:55,360 Ja dat is altijd een goede vraag. 1033 00:36:55,880 --> 00:36:56,980 Of zit het in ons hoofd? 1034 00:36:57,060 --> 00:36:57,780 Ja de antwoord is ja. 1035 00:36:58,340 --> 00:37:01,060 Ik weet van een aantal grote advocaten kantoor 1036 00:37:01,060 --> 00:37:04,320 op de Zuidas en bij wat mediabedrijven en 1037 00:37:04,320 --> 00:37:06,680 bij een aantal bedrijven weet ik gewoon dat 1038 00:37:07,200 --> 00:37:08,060 daar druk is. 1039 00:37:08,240 --> 00:37:10,580 Dat er echt wordt gezegd als je daar 1040 00:37:10,580 --> 00:37:12,560 niet aan voldoet als je daar niet bijpast, 1041 00:37:12,640 --> 00:37:13,960 als jij niet 20 uur per week of 1042 00:37:13,960 --> 00:37:15,640 per dag werkt want dit moet nu af. 1043 00:37:16,260 --> 00:37:17,780 Dan tel je niet meer mee. 1044 00:37:17,920 --> 00:37:18,140 Klopt. 1045 00:37:18,860 --> 00:37:21,380 Maar ik denk dan dat dat zijn excessen. 1046 00:37:21,640 --> 00:37:21,780 Ja. 1047 00:37:22,220 --> 00:37:23,000 Maar hoe zie jij dat? 1048 00:37:24,220 --> 00:37:28,460 Ik denk dat dat klopt en interessant genoeg 1049 00:37:28,460 --> 00:37:30,260 zie je dus juist ook bij die advocaten 1050 00:37:30,260 --> 00:37:32,460 kantoren en bijvoorbeeld in het ziekenhuis waar mensen 1051 00:37:32,460 --> 00:37:34,740 opgeleid worden tot specialist dat de jongere generatie 1052 00:37:34,740 --> 00:37:36,960 zegt ja is leuk dat we 80 uur 1053 00:37:36,960 --> 00:37:38,980 per dat jullie generatie 80 uur per week 1054 00:37:38,980 --> 00:37:41,460 werken maar we vinden dat gewoon hartstikke ongezond 1055 00:37:41,460 --> 00:37:42,460 en dat gaan wij dus niet doen. 1056 00:37:43,780 --> 00:37:46,640 Dus ik denk dat dat het wat minder 1057 00:37:47,160 --> 00:37:49,220 hard te maken is dat die prestatiedruk er 1058 00:37:49,220 --> 00:37:50,840 is omdat het zich wat minder vertaalt in 1059 00:37:50,840 --> 00:37:53,400 letterlijk prestatie eisen die je moet stellen bijvoorbeeld 1060 00:37:53,400 --> 00:37:53,980 op je werk. 1061 00:37:54,820 --> 00:37:57,440 Ik denk wel dat dit psychologisch wel speelt 1062 00:37:57,440 --> 00:37:58,620 en dan wordt het natuurlijk altijd een beetje 1063 00:37:58,620 --> 00:38:02,100 murky om dat goed aan te wijzen maar 1064 00:38:02,100 --> 00:38:04,600 die prestatiedruk zit voor mij veel meer in 1065 00:38:04,600 --> 00:38:06,400 wat we normaal zijn gaan vinden over een 1066 00:38:06,400 --> 00:38:09,420 leven wat we verwachten van onszelf en wat 1067 00:38:09,420 --> 00:38:11,400 er er verwacht wordt van ons. 1068 00:38:12,300 --> 00:38:13,600 Wat er natuurlijk vaak ook gebeurt is dat 1069 00:38:13,600 --> 00:38:16,040 we een bepaald idee hebben van wat onze 1070 00:38:16,040 --> 00:38:17,820 ouders verwachten van ons en dat dat hoeft 1071 00:38:17,820 --> 00:38:19,020 niet altijd te kloppen natuurlijk. 1072 00:38:20,500 --> 00:38:23,860 En ik denk ook dat prestatiedruk inderdaad ook 1073 00:38:23,860 --> 00:38:26,080 begint in je eigen hoofd en dat het 1074 00:38:26,080 --> 00:38:27,880 vaak voelt alsof de wereld iets van je 1075 00:38:27,880 --> 00:38:29,760 verwacht terwijl je dat misschien van jezelf verwacht 1076 00:38:29,760 --> 00:38:31,280 en dat uit puzzelen is natuurlijk wel iets 1077 00:38:31,280 --> 00:38:33,480 dat heeft ook met je mindset masteren te 1078 00:38:33,480 --> 00:38:33,720 maken. 1079 00:38:34,580 --> 00:38:37,180 Hoe gaan we al dit soort problemen oplossen? 1080 00:38:37,280 --> 00:38:38,460 Want daar willen we uiteindelijk naartoe. 1081 00:38:38,860 --> 00:38:41,280 Want we hebben dit het je niet goed 1082 00:38:41,280 --> 00:38:45,440 genoeg voelen nee durven zeggen En misschien dus 1083 00:38:45,440 --> 00:38:47,520 in extreme krijg je dan dus dat mensen 1084 00:38:48,140 --> 00:38:49,840 zo hard hun best doen omdat ze vinden 1085 00:38:49,840 --> 00:38:52,120 ik denk ook pas als ik daar ben 1086 00:38:52,600 --> 00:38:54,960 dan ben ik de moeite waard dat ze 1087 00:38:54,960 --> 00:38:57,040 vergeten voor zichzelf te zorgen en dus zichzelf 1088 00:38:57,040 --> 00:38:57,940 een burn-out in schoppen. 1089 00:38:58,060 --> 00:38:59,560 Ja want heel veel mensen komen eigenlijk ver 1090 00:38:59,560 --> 00:39:01,420 van zichzelf af te staan doordat ze het 1091 00:39:01,420 --> 00:39:03,340 leven gaan leven waarvan zij denken dat anderen 1092 00:39:03,340 --> 00:39:06,060 dat van ze verwachten of dat hun social 1093 00:39:06,060 --> 00:39:10,200 media vrienden dat van ze verwachten en dat 1094 00:39:10,200 --> 00:39:11,840 leidt dus tot de situatie die we nu 1095 00:39:11,840 --> 00:39:13,240 een beetje zien in de wereld. 1096 00:39:13,580 --> 00:39:15,040 Want ik heb ze ook om me heen, 1097 00:39:15,120 --> 00:39:19,720 vaak dichtbij Laat ik het zo zeggen, misschien 1098 00:39:19,720 --> 00:39:20,540 een duidelijk voorbeeld. 1099 00:39:21,260 --> 00:39:23,600 Ik ken mensen die die niet meer blij 1100 00:39:23,600 --> 00:39:26,080 kunnen zijn van de situatie en in een 1101 00:39:26,080 --> 00:39:30,180 hele mooie natuuromgeving zijn weet je fantastische dingen 1102 00:39:30,180 --> 00:39:33,200 meemaken in het leven maar pas die blijheid 1103 00:39:33,200 --> 00:39:35,700 ervaren als er foto's en filmpjes van gemaakt 1104 00:39:35,700 --> 00:39:37,340 zijn die gedeeld worden op TikTok en Snapchat 1105 00:39:37,340 --> 00:39:38,540 en genoeg likes krijgen. 1106 00:39:38,980 --> 00:39:41,420 En de feedback die daar op komt dan 1107 00:39:41,420 --> 00:39:42,500 zie ik ineens een glimlach. 1108 00:39:43,640 --> 00:39:48,340 Terwijl het zijn op dat moment volledig in 1109 00:39:48,340 --> 00:39:50,380 mijn optiek, maar ja ik zie dat misschien 1110 00:39:50,380 --> 00:39:51,980 niet goed, maar ik denk dan het gaat 1111 00:39:51,980 --> 00:39:53,020 volledig aan je voorbij. 1112 00:39:53,900 --> 00:39:57,700 Er is een soort apathisch zijn en de 1113 00:39:57,700 --> 00:40:00,020 emotie komt pas als de feedback komt vanuit 1114 00:40:00,020 --> 00:40:00,680 social media. 1115 00:40:01,460 --> 00:40:02,900 En dat vind ik zorgelijk. 1116 00:40:04,840 --> 00:40:06,680 Mensen vergeten gewoon om te zijn waar ze 1117 00:40:06,680 --> 00:40:08,540 zijn, omdat ze zo bezig zijn met beoordeeld 1118 00:40:08,540 --> 00:40:10,780 worden door anderen op waar ze zijn. 1119 00:40:10,860 --> 00:40:12,380 Maar hoe kunnen we dat veranderen? 1120 00:40:12,520 --> 00:40:14,180 Zeker met, laten we zeggen, als je tussen 1121 00:40:14,180 --> 00:40:16,740 de 15 en de 30 bent, als je 1122 00:40:16,740 --> 00:40:17,220 jong bent. 1123 00:40:18,120 --> 00:40:19,460 Ik zou willen Michael dat ik een soort 1124 00:40:19,460 --> 00:40:21,040 antwoord heb waarvan we nu kunnen denken, dat 1125 00:40:21,040 --> 00:40:21,600 gaan we nu oplossen. 1126 00:40:22,580 --> 00:40:25,320 Ik kan best een aantal aangenopingspunten noemen. 1127 00:40:27,180 --> 00:40:29,460 Sowieso met betekening tot social media heb ik 1128 00:40:29,460 --> 00:40:31,540 denk ik een heel radicaal standpunt. 1129 00:40:31,680 --> 00:40:33,180 Ik denk gewoon dat het geen goed idee 1130 00:40:33,180 --> 00:40:35,720 is om kinderen tot een bepaalde leeftijd een 1131 00:40:35,720 --> 00:40:37,000 social media account te geven. 1132 00:40:37,800 --> 00:40:40,820 Dus wat mij betreft, verbieden we social media 1133 00:40:40,820 --> 00:40:42,300 tot onze 16e. 1134 00:40:42,860 --> 00:40:44,080 En zet je het daar aan. 1135 00:40:44,660 --> 00:40:46,720 Dit is overigens ook iets waar binnen meta 1136 00:40:46,720 --> 00:40:49,640 zelf ook wel stemmen over opgaan. 1137 00:40:50,620 --> 00:40:53,720 Social media zijn geen prettige en veilige en 1138 00:40:53,720 --> 00:40:55,220 gezonde plekken voor kinderen. 1139 00:40:57,080 --> 00:40:58,920 En wat mij betreft kun je dan zoebatten 1140 00:40:58,920 --> 00:41:00,660 over waar die grens ligt, maar een kind 1141 00:41:00,660 --> 00:41:02,800 van elf met een TikTok profiel vind ik 1142 00:41:02,800 --> 00:41:03,520 een heel slecht idee. 1143 00:41:04,700 --> 00:41:07,140 Dus ik denk, hoe meer je dat uitstelt, 1144 00:41:07,500 --> 00:41:09,500 het geldt in bredere zin ook over het 1145 00:41:09,500 --> 00:41:11,200 hebben van een smartphone, wat eigenlijk ook een 1146 00:41:11,200 --> 00:41:12,860 soort digitale fopsbeen is. 1147 00:41:13,940 --> 00:41:16,040 Hoe meer je dat uitstelt, hoe meer gewinst 1148 00:41:16,040 --> 00:41:16,620 je daarop hebt. 1149 00:41:16,760 --> 00:41:18,720 Omdat je gewoon wat meer getraind wordt op 1150 00:41:18,720 --> 00:41:20,480 de echte wereld en niet de hele tijd 1151 00:41:20,480 --> 00:41:21,040 afgeleid bent. 1152 00:41:21,500 --> 00:41:22,940 Dus daar zou ik het in zoeken. 1153 00:41:23,060 --> 00:41:24,440 Ik denk dat dat dus ook een rol 1154 00:41:24,440 --> 00:41:26,100 is van de overheid, die daar iets in 1155 00:41:26,100 --> 00:41:26,860 moet voorzien. 1156 00:41:28,440 --> 00:41:29,880 Ik denk sowieso dat het heel goed is 1157 00:41:29,880 --> 00:41:31,040 als... 1158 00:41:32,100 --> 00:41:33,580 Jij had het dan tussen de 15 en 1159 00:41:33,580 --> 00:41:35,340 de 30, maar er zit natuurlijk nog een 1160 00:41:35,340 --> 00:41:36,180 hele fase voor. 1161 00:41:36,880 --> 00:41:39,540 En daar worden wat mij betreft kinderen veel 1162 00:41:39,540 --> 00:41:40,880 te weinig die skills waar we het aan 1163 00:41:40,880 --> 00:41:42,220 eigenlijk nu over hebben aangeleerd. 1164 00:41:42,360 --> 00:41:44,000 De skills die je nodig hebt, de vaardigheden 1165 00:41:44,000 --> 00:41:46,800 die je nodig hebt om in een complexe 1166 00:41:46,800 --> 00:41:48,560 wereld van nu, een wereld die ook steeds 1167 00:41:48,560 --> 00:41:50,760 complexer wordt en veel van ons verwacht, om 1168 00:41:50,760 --> 00:41:52,180 daar in stand te kunnen houden. 1169 00:41:52,480 --> 00:41:54,280 Dus dan heb je het over je emoties 1170 00:41:54,280 --> 00:41:57,880 kennen, snappen wat ze betekenen, kunnen samenwerken, hulp 1171 00:41:57,880 --> 00:41:59,800 kunnen vragen als dat nodig is. 1172 00:42:01,980 --> 00:42:03,340 Ja, noem al die vaardigheden maar op. 1173 00:42:03,360 --> 00:42:05,580 Worden deze dingen op de basisschool geleerd? 1174 00:42:05,680 --> 00:42:06,940 Of op de kleuterschool zelfs? 1175 00:42:07,240 --> 00:42:07,600 En thuis? 1176 00:42:07,820 --> 00:42:10,080 Ik denk te weinig. 1177 00:42:10,540 --> 00:42:11,920 En je leert ze natuurlijk wel ergens op. 1178 00:42:12,020 --> 00:42:15,560 Maar het is wat mij betreft te weinig 1179 00:42:15,560 --> 00:42:18,380 een speerpunt van opleidingen of van het onderwijs. 1180 00:42:18,500 --> 00:42:19,820 Jij geeft ook les op de School of 1181 00:42:19,820 --> 00:42:20,060 Life. 1182 00:42:20,360 --> 00:42:20,540 Ja. 1183 00:42:21,020 --> 00:42:21,800 Dat is een hele mooie school. 1184 00:42:21,960 --> 00:42:22,120 Ja. 1185 00:42:22,460 --> 00:42:23,900 Dat is eigenlijk een beetje wat ik zelf 1186 00:42:23,900 --> 00:42:25,820 had willen doen met mijn eigen mastermind. 1187 00:42:26,000 --> 00:42:27,280 Ik zei van ja, alles wat je niet 1188 00:42:27,280 --> 00:42:28,900 leert op school, dat kun je daar leren. 1189 00:42:29,800 --> 00:42:31,100 Leer je daar dit soort dingen? 1190 00:42:32,140 --> 00:42:33,460 Ja, maar dat zijn geen jongeren. 1191 00:42:33,620 --> 00:42:34,800 Dat zijn vaak mensen die later in hun 1192 00:42:34,800 --> 00:42:36,160 leeftijd daar mee bezig gaan. 1193 00:42:36,380 --> 00:42:36,480 Dat bedoel ik. 1194 00:42:36,480 --> 00:42:38,220 Moeten we niet een School of Life hebben, 1195 00:42:38,260 --> 00:42:41,420 wat gewoon het nieuwe educatiesysteem gaat worden, maar 1196 00:42:41,420 --> 00:42:43,140 dan vanaf drie, vier, vijf jaar? 1197 00:42:43,340 --> 00:42:43,580 Ja. 1198 00:42:43,800 --> 00:42:45,760 Dat we dit gaan leren aan alle jonge 1199 00:42:45,760 --> 00:42:45,880 mensen. 1200 00:42:45,900 --> 00:42:48,500 Ja, dus ik ben wel een warm pleitbezorger 1201 00:42:48,500 --> 00:42:52,320 van een vak veerkracht, mentale veerkracht, die al 1202 00:42:52,320 --> 00:42:54,260 vrij vroeg begint, in de kleuterklas begint en 1203 00:42:54,260 --> 00:42:56,140 eigenlijk doorloopt tot aan je studie, zeg maar. 1204 00:42:57,280 --> 00:42:58,720 Ik denk dat dat heel zinnig is en 1205 00:42:58,720 --> 00:43:00,360 dat we dat daar ook echt de plank 1206 00:43:00,860 --> 00:43:01,260 misslaan. 1207 00:43:01,340 --> 00:43:03,040 En dan zeggen mensen natuurlijk altijd ja, het 1208 00:43:03,040 --> 00:43:05,000 onderwijs doet al zoveel en er komt al 1209 00:43:05,000 --> 00:43:06,100 zoveel bij het onderwijs te liggen. 1210 00:43:06,240 --> 00:43:09,480 Maar dit zijn, als je veronderstelling is dat 1211 00:43:09,480 --> 00:43:13,260 onderwijs je moet klaarmaken om een volwaardig en 1212 00:43:13,260 --> 00:43:14,640 stevig mens te zijn in de wereld. 1213 00:43:14,660 --> 00:43:15,220 Voor het leven. 1214 00:43:15,340 --> 00:43:17,580 Voor het leven, dan zijn dit de vaardigheden 1215 00:43:17,580 --> 00:43:18,220 die wij horen. 1216 00:43:18,380 --> 00:43:20,820 Natuurlijk heb je het dan over aardrijkskunde en 1217 00:43:20,820 --> 00:43:23,500 wiskunde en programmeren en maatschappij leren en dat 1218 00:43:23,500 --> 00:43:26,600 soort dingen, maar ook over in jouw termen 1219 00:43:26,600 --> 00:43:28,000 hoe je je mindset moet masteren. 1220 00:43:28,160 --> 00:43:31,300 Maar als je nu ehm, jouw zoon wordt 1221 00:43:31,300 --> 00:43:34,020 één, die gaat dan over drie jaar naar 1222 00:43:34,020 --> 00:43:34,760 school in Nederland. 1223 00:43:34,960 --> 00:43:35,180 Ja. 1224 00:43:35,960 --> 00:43:38,500 Als jij nou straks minister van onderwijs zou 1225 00:43:38,500 --> 00:43:38,780 mogen zijn. 1226 00:43:38,800 --> 00:43:38,940 Ja. 1227 00:43:39,400 --> 00:43:40,460 Je hebt het echt voor het zeggen. 1228 00:43:40,460 --> 00:43:42,880 En je weet, het zijn allemaal systemen en 1229 00:43:42,880 --> 00:43:44,600 je kan met alle goede willen wat je 1230 00:43:44,600 --> 00:43:47,980 wil, maar het systeem is moeilijk om te 1231 00:43:47,980 --> 00:43:48,480 doorbreken. 1232 00:43:49,080 --> 00:43:51,300 Hoe zou jij het onderwijs systeem opnieuw inrichten? 1233 00:43:51,400 --> 00:43:53,420 Als je gewoon met een blanco A4'tje opnieuw 1234 00:43:53,420 --> 00:43:53,940 mag beginnen. 1235 00:43:54,020 --> 00:43:54,200 Ja. 1236 00:43:55,560 --> 00:43:56,500 Dat zou toch mooi zijn? 1237 00:43:56,560 --> 00:43:57,320 Het zou prachtig zijn. 1238 00:43:58,380 --> 00:43:59,540 Kijk, ik denk dat we vooral ook de 1239 00:43:59,540 --> 00:44:01,220 dingen moeten behouden die wel goed zijn. 1240 00:44:02,320 --> 00:44:03,720 En daar gewoon een aantal dingen aan moeten 1241 00:44:03,720 --> 00:44:04,140 toevoegen. 1242 00:44:05,180 --> 00:44:08,100 Zoals, we weten dat lezen voor jongeren en 1243 00:44:08,100 --> 00:44:10,000 voor kinderen gewoon heel erg belangrijk is. 1244 00:44:10,380 --> 00:44:12,000 Dat we dat veel te weinig doen. 1245 00:44:12,640 --> 00:44:14,840 Dat kinderen juist ook op de een of 1246 00:44:14,840 --> 00:44:17,120 andere manier in Nederland heel weinig lezen en 1247 00:44:17,120 --> 00:44:20,940 dus niet echt die leesvaardigheid ontwikkelen die je 1248 00:44:20,940 --> 00:44:22,660 zo ongelooflijk nodig hebt in de rest van 1249 00:44:22,660 --> 00:44:22,980 je leven. 1250 00:44:24,000 --> 00:44:25,600 Maar ook, wat ik je net noem, een 1251 00:44:25,600 --> 00:44:28,580 doorlopende net als dat er lichamelijk onderwijs is, 1252 00:44:28,680 --> 00:44:30,140 moet er ook geestelijk onderwijs zijn. 1253 00:44:30,740 --> 00:44:31,320 En dat gaat over... 1254 00:44:31,320 --> 00:44:32,260 Mentale weerbaarheid. 1255 00:44:32,360 --> 00:44:35,800 Mentale weerbaarheid, waarin je vroeg in die kleutertijd 1256 00:44:35,800 --> 00:44:40,360 al reflecteert hoe vroeg dat ook kan. 1257 00:44:40,780 --> 00:44:42,000 Op wat vind je wel leuk, wat vind 1258 00:44:42,000 --> 00:44:42,560 je niet leuk. 1259 00:44:43,540 --> 00:44:45,060 Hoe geef je het aan als er iets 1260 00:44:45,060 --> 00:44:46,180 gebeurt dat je niet leuk vindt. 1261 00:44:46,320 --> 00:44:47,300 Al dat soort dingen. 1262 00:44:47,760 --> 00:44:52,140 En dat steeds meer ontwikkeld tot een emotioneel 1263 00:44:52,140 --> 00:44:54,180 gevundeerd en verstandig mens worden. 1264 00:44:54,960 --> 00:44:57,080 En de reflectievaardigheden die je daarvoor nodig hebt 1265 00:44:57,080 --> 00:45:00,520 en de samenwerkingsvaardigheden en de interpersoonlijke vaardigheden. 1266 00:45:01,380 --> 00:45:02,440 En al die dingen die je in je 1267 00:45:02,440 --> 00:45:03,320 hoofd moet kunnen doen. 1268 00:45:03,320 --> 00:45:04,680 Ook dat omgaan met die emoties. 1269 00:45:04,980 --> 00:45:06,880 Jezelf begrijpen, want dan pas kan ik ook 1270 00:45:06,880 --> 00:45:07,560 die ander begrijpen. 1271 00:45:08,560 --> 00:45:10,480 Een van de allerbelangrijkste vaardigheden die ik heb 1272 00:45:10,480 --> 00:45:12,560 geleerd of dingen die in mijn studie naar 1273 00:45:12,560 --> 00:45:14,460 voren kwamen met psychologie, was wat je noemt 1274 00:45:14,460 --> 00:45:15,380 een emotiewiel. 1275 00:45:15,640 --> 00:45:18,060 Dat is gewoon een afbeelding met heel veel 1276 00:45:18,060 --> 00:45:20,260 namen voor heel veel verschillende emoties. 1277 00:45:20,780 --> 00:45:21,960 Dus het gaat niet alleen om snappen wat 1278 00:45:21,960 --> 00:45:24,580 bang, blij, boos en betroefd is, maar ook 1279 00:45:24,580 --> 00:45:26,140 dat je snapt dat je op een bepaald 1280 00:45:26,140 --> 00:45:27,860 moment even een beetje weemoedig bent of een 1281 00:45:27,860 --> 00:45:28,840 beetje nostalgisch. 1282 00:45:29,260 --> 00:45:30,980 Of dat je je irriteert aan iets. 1283 00:45:30,980 --> 00:45:33,660 Hoe meer woorden, hoe meer taal je hebt 1284 00:45:33,660 --> 00:45:35,360 voor emoties, hoe beter je dat ook kunt 1285 00:45:35,360 --> 00:45:37,420 begrijpen van jezelf en hoe rijker ook je 1286 00:45:37,420 --> 00:45:38,500 emotionele beleving wordt. 1287 00:45:39,280 --> 00:45:41,380 En snappen dat ook dat er geen slechte 1288 00:45:41,380 --> 00:45:42,140 emoties zijn. 1289 00:45:42,420 --> 00:45:46,760 Dus boosheid, frustratie, verdriet, rauw, zijn allemaal emoties 1290 00:45:46,760 --> 00:45:48,240 die we hebben en die er mogen zijn. 1291 00:45:48,740 --> 00:45:49,900 En ze hebben niet altijd gelijk, maar ze 1292 00:45:49,900 --> 00:45:51,040 zijn wel belangrijke aangevers. 1293 00:45:51,240 --> 00:45:53,040 Het mag er zijn, maar wat ik merk 1294 00:45:53,040 --> 00:45:55,600 is dat mensen begrijpen, ja je mag even 1295 00:45:55,600 --> 00:45:56,080 boos zijn. 1296 00:45:56,340 --> 00:45:58,100 Het gaat erom dat je begrijpt waar boosheid 1297 00:45:58,100 --> 00:45:58,520 vandaan komt. 1298 00:45:58,520 --> 00:46:01,340 Wat boosheid wil, dat het uit het systeem 1299 00:46:01,340 --> 00:46:01,440 moet. 1300 00:46:01,560 --> 00:46:03,580 Boosheid betekent dat er iemand over je grens 1301 00:46:03,580 --> 00:46:05,640 heen gaat, of dat je je onrechtvaardig behandeld 1302 00:46:05,640 --> 00:46:07,040 voelt, of dat je onrecht ziet in de 1303 00:46:07,040 --> 00:46:07,300 wereld. 1304 00:46:07,460 --> 00:46:08,380 Nou, daar hebben we nogal wat van. 1305 00:46:09,660 --> 00:46:10,800 Nou, dat is een beetje de wereld is 1306 00:46:10,800 --> 00:46:11,800 boos nu, op dit moment. 1307 00:46:11,960 --> 00:46:12,980 Heel veel mensen zijn boos. 1308 00:46:13,760 --> 00:46:14,740 Dan kunnen we wel zeggen, je mag niet 1309 00:46:14,740 --> 00:46:16,440 boos zijn, of je kan er tegenin gaan. 1310 00:46:16,860 --> 00:46:19,860 Ik merk het zelf, want Twitter X is 1311 00:46:19,860 --> 00:46:21,120 dan mijn uitlaatklep. 1312 00:46:21,700 --> 00:46:23,000 Over boze mensen gesproken. 1313 00:46:23,320 --> 00:46:25,660 Waarvan Cindy altijd zegt doe dat nou niet. 1314 00:46:25,660 --> 00:46:28,460 En ik merk gewoon, als ik een keer 1315 00:46:28,460 --> 00:46:30,980 wat post, dan is het vaak een reactie 1316 00:46:30,980 --> 00:46:33,660 op iets waarvan ik zeg ja, dat raakt 1317 00:46:33,660 --> 00:46:34,700 me zo van binnen. 1318 00:46:36,140 --> 00:46:38,140 En ik geloof, maar dat roep ik wel 1319 00:46:38,140 --> 00:46:40,140 vaker, we willen allemaal een mooiere wereld. 1320 00:46:40,780 --> 00:46:42,320 Ik denk dat we allemaal, laten we zeggen, 1321 00:46:42,480 --> 00:46:45,020 10% aan beide kanten niet, maar de 1322 00:46:45,020 --> 00:46:46,200 80% in het midden. 1323 00:46:46,720 --> 00:46:47,980 Of we nou links of rechts zijn, het 1324 00:46:47,980 --> 00:46:49,160 maakt niet uit hoe je denkt, wat je 1325 00:46:49,160 --> 00:46:49,440 stemt. 1326 00:46:49,620 --> 00:46:50,820 We willen allemaal een mooiere wereld. 1327 00:46:50,900 --> 00:46:52,940 Voor onszelf, voor onze kinderen, voor de toekomst. 1328 00:46:53,440 --> 00:46:56,040 Alleen we bekijken het vanuit een ander perspectief, 1329 00:46:56,640 --> 00:46:59,200 en dus staan we soms lijnrecht tegenover elkaar. 1330 00:47:00,500 --> 00:47:02,040 Ook dit soort dingen, denk ik. 1331 00:47:03,700 --> 00:47:06,320 X is ook wel een platform dat dat 1332 00:47:06,320 --> 00:47:07,300 in ons naar boven brengt. 1333 00:47:07,520 --> 00:47:10,680 We weten ook uit de cijfers dat tweets, 1334 00:47:10,860 --> 00:47:12,720 zoals we toch maar even tweets noemen, met 1335 00:47:12,720 --> 00:47:14,660 negatieve woorden erin, en die mensen op een 1336 00:47:14,660 --> 00:47:16,860 negatieve manier triggeren, die krijgen meer reactie. 1337 00:47:17,380 --> 00:47:18,780 Dus je hebt dan ook wel een medium 1338 00:47:18,780 --> 00:47:21,480 gekozen dat heel erg gaat over mensen boos 1339 00:47:21,480 --> 00:47:22,260 maken op elkaar. 1340 00:47:22,720 --> 00:47:25,040 Dat is ook gewoon, Marshall McLuhan zei the 1341 00:47:25,040 --> 00:47:26,080 medium is the message. 1342 00:47:26,900 --> 00:47:29,360 En dit is een medium van boosheid. 1343 00:47:29,460 --> 00:47:30,380 Het is niet zo gek dat je daar 1344 00:47:30,380 --> 00:47:31,220 af en toe boos van wordt. 1345 00:47:31,240 --> 00:47:32,380 Zit je zelf op social? 1346 00:47:33,040 --> 00:47:33,900 Zo min mogelijk. 1347 00:47:35,140 --> 00:47:37,280 Ik was, ook omdat ik daar over schrijf 1348 00:47:37,280 --> 00:47:39,040 natuurlijk in mijn werk, en heel boos ben 1349 00:47:39,040 --> 00:47:42,980 over boosgesproken, over hoe die algoritmes ons uitbijt, 1350 00:47:43,120 --> 00:47:44,080 probeer ik dat zo min mogelijk te doen. 1351 00:47:45,220 --> 00:47:47,040 Tot voor kort zat ik nog wel op 1352 00:47:47,040 --> 00:47:49,540 Instagram, en op LinkedIn zit ik nog. 1353 00:47:50,200 --> 00:47:52,200 Inmiddels ben ik ook gestopt op Instagram. 1354 00:47:52,400 --> 00:47:53,580 Ik zit eigenlijk alleen maar op LinkedIn. 1355 00:47:53,920 --> 00:47:55,580 En dat is vooral zakelijk. 1356 00:47:55,740 --> 00:47:57,820 Omdat mensen mijn werk ergens moeten vinden, en 1357 00:47:57,820 --> 00:48:00,400 dit nog een soort van, niet helemaal harmless 1358 00:48:00,400 --> 00:48:01,440 is, maar zoveel mogelijk. 1359 00:48:01,940 --> 00:48:04,420 Maar het geeft wel veel meer tijd. 1360 00:48:04,620 --> 00:48:05,060 Heerlijk. 1361 00:48:05,280 --> 00:48:06,140 En het geeft veel rust. 1362 00:48:09,500 --> 00:48:10,100 Lekker, hè? 1363 00:48:10,640 --> 00:48:12,120 Had ik jaren eerder moeten doen. 1364 00:48:12,480 --> 00:48:15,020 Ik denk dat heel veel mensen, als je 1365 00:48:15,020 --> 00:48:16,480 het voor elkaar zou krijgen, dat je eens 1366 00:48:16,480 --> 00:48:19,400 drie of vijf dagen je telefoon apart legt. 1367 00:48:20,200 --> 00:48:21,780 Daar bedoel ik mee social media, want die 1368 00:48:21,780 --> 00:48:23,600 telefoon is natuurlijk ook een tool voor heel 1369 00:48:23,600 --> 00:48:24,160 veel andere dingen. 1370 00:48:24,640 --> 00:48:25,380 Maar als je echt... 1371 00:48:25,380 --> 00:48:26,660 Je schijnt er zelfs mee te kunnen bellen, 1372 00:48:26,760 --> 00:48:27,200 dat weten mensen vaak niet. 1373 00:48:27,200 --> 00:48:28,020 Dat kan ook tegenwoordig. 1374 00:48:28,040 --> 00:48:28,940 Maar je kan bellen met zo'n ding. 1375 00:48:29,960 --> 00:48:31,940 Als je dus, laten we zeggen, een week 1376 00:48:31,940 --> 00:48:33,360 probeert, dat is misschien wel heel lang, begin 1377 00:48:33,360 --> 00:48:34,760 met drie dagen geen social media. 1378 00:48:35,180 --> 00:48:36,400 Wat een opluchting dat is. 1379 00:48:36,480 --> 00:48:37,860 En hoeveel mensen zeggen, oh, ik vond het 1380 00:48:37,860 --> 00:48:38,320 zo lekker. 1381 00:48:39,620 --> 00:48:41,060 En daarna gaat bijna iedereen er weer mee 1382 00:48:41,060 --> 00:48:41,280 door. 1383 00:48:42,940 --> 00:48:44,380 Maar goed, het is een goede oefening. 1384 00:48:44,600 --> 00:48:46,400 Probeer minder op social te zitten. 1385 00:48:46,680 --> 00:48:47,500 Ja, en denk... 1386 00:48:47,500 --> 00:48:48,660 Kijk, we hebben heel veel aandacht. 1387 00:48:48,820 --> 00:48:49,840 En ik ook in mijn... 1388 00:48:49,840 --> 00:48:51,500 Daarna komen we nog terug op minister van 1389 00:48:51,500 --> 00:48:51,980 onderwijs, hoor. 1390 00:48:51,980 --> 00:48:52,620 Ik heb hem nog in mijn hoofd. 1391 00:48:54,340 --> 00:48:56,560 We hebben het heel veel over de negatieve 1392 00:48:56,560 --> 00:48:59,200 consequenties van sociale media op ons mentale gezondheid 1393 00:48:59,200 --> 00:48:59,400 hebben. 1394 00:48:59,620 --> 00:49:02,120 Dus angstig van worden, soms dingen zien die 1395 00:49:02,120 --> 00:49:03,880 je getraumatiseerd maken, etc. 1396 00:49:04,640 --> 00:49:05,840 Waar we het veel te weinig over hebben, 1397 00:49:05,880 --> 00:49:07,580 is wat we kwijtraken door al die tijd 1398 00:49:07,580 --> 00:49:09,100 die we op social media spenderen. 1399 00:49:09,580 --> 00:49:12,960 Als jij twee uur per dag op Twitter 1400 00:49:12,960 --> 00:49:15,460 zit, of op TikTok zit, dat is tijd 1401 00:49:15,460 --> 00:49:16,680 die je niet aan andere dingen besteedt. 1402 00:49:16,740 --> 00:49:18,260 Iedereen heeft het druk, heeft het gevoel ik 1403 00:49:18,260 --> 00:49:19,680 heb te weinig tijd, maar toch zitten we 1404 00:49:19,680 --> 00:49:21,160 twee uur per dag achter TikTok. 1405 00:49:21,720 --> 00:49:23,100 Nou, per week is dat acht uur. 1406 00:49:25,040 --> 00:49:27,120 Maar dit is relatief nog weinig, want ik 1407 00:49:27,120 --> 00:49:29,080 heb dat onderzoek laatst gelezen uit jongeren, de 1408 00:49:29,080 --> 00:49:29,500 millennials. 1409 00:49:30,380 --> 00:49:32,280 Ja, censiers, vijf tot zes uur. 1410 00:49:32,560 --> 00:49:33,720 En in het weekend nog langer. 1411 00:49:35,200 --> 00:49:36,280 Ik heb het van de week bij een 1412 00:49:36,280 --> 00:49:38,060 paar gasten gecheckt die ik ken. 1413 00:49:38,800 --> 00:49:40,620 Gemiddeld kwam ik er uit op negen tot 1414 00:49:40,620 --> 00:49:41,440 tien uur. 1415 00:49:42,540 --> 00:49:45,780 Jongens van begin twintig, negen à tien uur 1416 00:49:45,780 --> 00:49:46,580 per dag. 1417 00:49:47,060 --> 00:49:48,520 Ja, en is dat dan schermtijd van hun 1418 00:49:48,520 --> 00:49:48,940 telefoon? 1419 00:49:49,040 --> 00:49:50,320 Ja, maar dat is wel, want ik zei 1420 00:49:50,320 --> 00:49:51,980 ook van doe je dan e-mailen en 1421 00:49:51,980 --> 00:49:53,100 andere dingen en bankzaken. 1422 00:49:53,260 --> 00:49:55,980 Nee, het is echt voornamelijk social media. 1423 00:49:56,320 --> 00:49:57,680 Zij doen niet veel andere dingen met die 1424 00:49:57,680 --> 00:49:58,760 telefoon. 1425 00:49:58,800 --> 00:49:59,100 Klopt. 1426 00:49:59,560 --> 00:50:02,160 En dat een podcast luisteren of ergens naar 1427 00:50:02,160 --> 00:50:02,760 me navigeren. 1428 00:50:03,520 --> 00:50:04,160 Tien uur, toen zei ik ook. 1429 00:50:04,240 --> 00:50:05,640 Ik zeg, hoe lang slaap je? 1430 00:50:06,840 --> 00:50:08,520 Toen kwamen ze er zelf ook achter. 1431 00:50:08,640 --> 00:50:09,440 En dat wisten ze ook. 1432 00:50:09,540 --> 00:50:10,580 Ik zei, ja, dat is ongeveer de hele 1433 00:50:10,580 --> 00:50:10,860 dag. 1434 00:50:12,120 --> 00:50:13,360 Maar dat is ons leven. 1435 00:50:13,380 --> 00:50:15,060 Dus het gedachte-experiment is, stel dat je 1436 00:50:15,060 --> 00:50:18,540 twee uur per dag wakkere activiteit hebt die 1437 00:50:18,540 --> 00:50:20,000 je meer kan besteden, elke dag. 1438 00:50:20,740 --> 00:50:21,940 Moet je je voorstellen wat je daar maar 1439 00:50:21,940 --> 00:50:22,340 mee kan doen. 1440 00:50:22,960 --> 00:50:24,380 Nou, dat is tijd die je weggooit nu. 1441 00:50:25,000 --> 00:50:26,160 En zoveel krijg je er ook weer niet 1442 00:50:26,160 --> 00:50:27,920 voor terug, laten we eerlijk zijn. 1443 00:50:28,660 --> 00:50:30,520 Dus dat is ook nogal een goeie om 1444 00:50:30,520 --> 00:50:31,320 ook nog bij stil te staan. 1445 00:50:31,540 --> 00:50:32,740 De minister hou ik even vast. 1446 00:50:33,140 --> 00:50:34,480 Maar ik ga een andere vraag stellen. 1447 00:50:34,780 --> 00:50:35,340 Oké, cool. 1448 00:50:35,600 --> 00:50:37,160 Ik heb natuurlijk wat podcasts van jou gezien 1449 00:50:37,160 --> 00:50:38,280 en wat van je gelezen. 1450 00:50:39,340 --> 00:50:43,180 En het leuke vond ik dat ik hoorde 1451 00:50:43,180 --> 00:50:44,500 jou het woord meditatie noemen. 1452 00:50:44,640 --> 00:50:46,200 Dat is best goed om rust in je 1453 00:50:46,200 --> 00:50:47,700 hoofd te krijgen en momentjes te nemen. 1454 00:50:48,460 --> 00:50:50,660 En toen ging je ook zelfs een oefening 1455 00:50:50,660 --> 00:50:52,940 doen, een compassie-oefening, de metameditatie. 1456 00:50:52,940 --> 00:50:54,200 En dan zie ik gewoon dat je altijd 1457 00:50:54,200 --> 00:50:55,100 heel ongemakkelijk wordt. 1458 00:50:55,240 --> 00:50:56,000 Dat je denkt, ja, ik doe het. 1459 00:50:57,900 --> 00:50:58,220 Maar... 1460 00:50:58,840 --> 00:51:00,140 Ja, nee, dat... 1461 00:51:00,140 --> 00:51:00,740 Een beetje zweverig. 1462 00:51:00,760 --> 00:51:01,640 Een beetje zijig. 1463 00:51:01,920 --> 00:51:03,780 Een beetje, ja... 1464 00:51:03,780 --> 00:51:04,860 Zo'n metameditatie. 1465 00:51:05,060 --> 00:51:07,860 Het is geestig, want ons team vroeg mij 1466 00:51:07,860 --> 00:51:09,800 toevallig vorige maand, kan je niet eens wat 1467 00:51:10,780 --> 00:51:11,500 metameditaties opnemen? 1468 00:51:11,840 --> 00:51:14,060 Weet iedereen die luistert trouwens wat metameditatie is? 1469 00:51:14,080 --> 00:51:15,980 Nee, dus ik zou metameditatie willen. 1470 00:51:16,000 --> 00:51:17,620 Ik zit helemaal niet zo in, want ik 1471 00:51:17,620 --> 00:51:19,320 meditate ook nooit volgens de regels. 1472 00:51:19,420 --> 00:51:20,300 Ik doe het op mijn manier. 1473 00:51:21,100 --> 00:51:22,920 Dus dan zeg ik, dat is een loving 1474 00:51:22,920 --> 00:51:24,120 kindness meditatie. 1475 00:51:24,300 --> 00:51:27,960 Dus een liefdevol compassie, een beetje medeleven naar 1476 00:51:27,960 --> 00:51:29,500 jezelf, zelfliefde, andere mensen. 1477 00:51:30,400 --> 00:51:31,700 Ik ga niet vragen of je me gaat 1478 00:51:31,700 --> 00:51:31,920 doen. 1479 00:51:31,920 --> 00:51:32,280 Gelukkig. 1480 00:51:32,400 --> 00:51:34,020 Maar het zijn wel goede vragen die je 1481 00:51:34,020 --> 00:51:34,780 daarin stelt. 1482 00:51:35,020 --> 00:51:36,340 Kan je die vragen wel doorleggen? 1483 00:51:36,340 --> 00:51:39,100 Even kijken, volgens mij, een vrij eenvoudige oefening 1484 00:51:39,100 --> 00:51:41,540 was dat, over... 1485 00:51:42,040 --> 00:51:44,060 Gewoon even bij je inchecken, hoe je aan 1486 00:51:44,060 --> 00:51:44,860 het ademen bent. 1487 00:51:46,980 --> 00:51:47,560 Hoe je je voelt. 1488 00:51:47,920 --> 00:51:48,680 Ja, hoe je je voelt. 1489 00:51:49,340 --> 00:51:50,600 Gewoon een vraag stellen aan jezelf. 1490 00:51:50,780 --> 00:51:52,700 En je dan eens afvragen, wat zou ik 1491 00:51:52,700 --> 00:51:54,020 nou goed kunnen gebruiken nu? 1492 00:51:54,120 --> 00:51:55,300 Of wat zou ik mezelf kunnen geven? 1493 00:51:57,100 --> 00:51:59,900 Of wat zou ik mezelf toewensen? 1494 00:52:01,120 --> 00:52:05,040 Dus dat soort vragen, die gaan over een 1495 00:52:05,040 --> 00:52:06,540 beetje aardig zijn voor jezelf. 1496 00:52:07,600 --> 00:52:09,200 En dat is niet per se zo nuttig 1497 00:52:09,200 --> 00:52:11,100 omdat je zelf zo tof bent, maar wel 1498 00:52:11,100 --> 00:52:14,400 omdat compassie ook voor anderen altijd begint ook 1499 00:52:14,400 --> 00:52:15,940 met compassie voor jezelf hebben. 1500 00:52:16,220 --> 00:52:18,420 Je kan eigenlijk niet goed je inleven in 1501 00:52:18,420 --> 00:52:19,820 anderen als je je niet goed in jezelf 1502 00:52:19,820 --> 00:52:20,400 kunt inleven. 1503 00:52:21,540 --> 00:52:23,240 Dus dat zijn de hele... 1504 00:52:23,240 --> 00:52:24,460 Ja, ondanks dat ik ze dus een beetje 1505 00:52:24,460 --> 00:52:25,240 ongemakkelijk vind. 1506 00:52:25,460 --> 00:52:26,760 Wat vind je ongemakkelijk dan? 1507 00:52:27,600 --> 00:52:27,960 Ja... 1508 00:52:28,420 --> 00:52:29,920 Je bent toch een beetje wetenschapper? 1509 00:52:30,140 --> 00:52:30,500 Zijig. 1510 00:52:31,200 --> 00:52:31,560 Ja. 1511 00:52:32,260 --> 00:52:32,620 Soft. 1512 00:52:34,960 --> 00:52:36,340 Dan ben ik toch psycholoog. 1513 00:52:36,760 --> 00:52:39,260 En er zijn natuurlijk heel veel nuchtere Hollanders. 1514 00:52:39,440 --> 00:52:40,560 Ook bij onze events. 1515 00:52:41,220 --> 00:52:43,280 En als ik dan ga mediteren, dan zie 1516 00:52:43,280 --> 00:52:45,360 je zo van gaat het gebeuren. 1517 00:52:45,760 --> 00:52:46,980 Maar als ik met die mensen praat, en 1518 00:52:46,980 --> 00:52:48,860 het zijn natuurlijk vaak ondernemers en wat stoerdere 1519 00:52:48,860 --> 00:52:50,080 gasten, die hebben het allemaal niet nodig. 1520 00:52:50,660 --> 00:52:52,340 Dan zeg ik maar, slaap je goed? 1521 00:52:53,440 --> 00:52:54,240 Heb je wel een stress? 1522 00:52:54,240 --> 00:52:55,400 Heb ik wel een stress gekregen? 1523 00:52:55,680 --> 00:52:56,780 Zou je wat meer rust in je hoofd 1524 00:52:56,780 --> 00:52:56,920 willen? 1525 00:52:57,000 --> 00:52:57,560 Ja, graag. 1526 00:52:58,460 --> 00:53:00,320 We gaan niet mediteren, maar we gaan wel 1527 00:53:00,720 --> 00:53:02,000 rust in je hoofd oefeningen doen. 1528 00:53:03,740 --> 00:53:06,120 En dat heb ik van iemand die gaf 1529 00:53:06,120 --> 00:53:06,500 les. 1530 00:53:07,360 --> 00:53:09,400 Dat was iemand die werkte bij Deepak Chopra. 1531 00:53:10,100 --> 00:53:11,820 Bij het center in California. 1532 00:53:11,940 --> 00:53:13,560 En die zei, weet je, als ik les 1533 00:53:13,560 --> 00:53:15,800 geef aan, noem maar even de zweefjurken, dan 1534 00:53:15,800 --> 00:53:19,200 gaan we manifesteren en dan doen we dit. 1535 00:53:19,600 --> 00:53:20,800 Hij zegt, maar als ik bij het leger 1536 00:53:20,800 --> 00:53:23,460 of bij de politie dezelfde oefening doe, dan 1537 00:53:23,460 --> 00:53:25,720 zegt hij, we gaan een aandachtstraining geven. 1538 00:53:25,780 --> 00:53:26,880 We gaan het hebben over focus. 1539 00:53:27,340 --> 00:53:28,460 Laser sharp focus. 1540 00:53:28,580 --> 00:53:29,640 Hij zegt, ik doe hetzelfde. 1541 00:53:30,020 --> 00:53:31,100 Dus het is de benaming. 1542 00:53:31,920 --> 00:53:34,300 En dat merk je ook wel bij jongeren. 1543 00:53:34,560 --> 00:53:36,900 Niet allemaal, best wel wat jongeren zeggen, ja, 1544 00:53:36,940 --> 00:53:37,800 mediteren en zo. 1545 00:53:38,800 --> 00:53:40,180 Zou je meer rust in je hoofd willen? 1546 00:53:40,260 --> 00:53:41,740 Of heb je dan last van, waar we 1547 00:53:41,740 --> 00:53:42,420 het over hebben gehad? 1548 00:53:42,840 --> 00:53:43,900 Wat anderen van je vinden? 1549 00:53:44,320 --> 00:53:45,860 Dan kunnen we gewoon vragen stellen. 1550 00:53:46,200 --> 00:53:47,160 Maar waar het om gaat, is dat je 1551 00:53:47,160 --> 00:53:49,280 de tijd neemt om na te denken over 1552 00:53:49,280 --> 00:53:49,640 jezelf. 1553 00:53:49,740 --> 00:53:52,060 Gewoon een beetje dat bewustzijn. 1554 00:53:52,280 --> 00:53:54,740 En ik denk dat daar wel een kern 1555 00:53:54,740 --> 00:53:55,500 van het probleem zit. 1556 00:53:55,840 --> 00:53:57,100 We zijn ons niet bewust. 1557 00:53:57,600 --> 00:54:00,200 We zijn te onrustig, omdat we zo veel 1558 00:54:00,200 --> 00:54:01,680 bezig zijn met de buitenwereld. 1559 00:54:02,900 --> 00:54:04,340 Laat me daar een paar dingen over zeggen. 1560 00:54:04,480 --> 00:54:06,720 Sowieso, wat je net zei over leger en 1561 00:54:08,360 --> 00:54:09,000 politie en zo. 1562 00:54:09,140 --> 00:54:10,840 Wat mij altijd opvalt, in dat soort contraille, 1563 00:54:10,900 --> 00:54:12,980 want ik doe daar ook wel eens dingen 1564 00:54:12,980 --> 00:54:15,380 die gaan over stress of mentale gezondheid, dat 1565 00:54:15,380 --> 00:54:17,500 misschien dat tien jaar geleden zo was, maar 1566 00:54:17,500 --> 00:54:19,920 ze zijn tegenwoordig super erg bezig met voor 1567 00:54:19,920 --> 00:54:24,020 jezelf zorgen, met trauma behandelingen als dat nodig 1568 00:54:24,020 --> 00:54:25,320 is met mentale gezondheid. 1569 00:54:25,440 --> 00:54:26,740 Dus dat vind ik altijd super vet om 1570 00:54:26,740 --> 00:54:26,980 te zien. 1571 00:54:27,120 --> 00:54:29,820 Het zijn hele macho-achtige culturen vaak nog, 1572 00:54:29,880 --> 00:54:32,200 maar die weten donders goed dat dat zware 1573 00:54:32,200 --> 00:54:33,840 werk alleen maar gedaan kan worden door mensen 1574 00:54:33,840 --> 00:54:36,280 die nazorg hebben en af en toe hulp 1575 00:54:36,280 --> 00:54:36,540 hebben. 1576 00:54:36,800 --> 00:54:38,460 En die weten ook donders goed wat er 1577 00:54:38,460 --> 00:54:39,780 misgaat als je die hulp niet hebt. 1578 00:54:40,700 --> 00:54:42,440 En misschien, we hadden het net over emoties 1579 00:54:42,440 --> 00:54:45,200 en emotionele intelligentie en emotionele wijsheid. 1580 00:54:45,740 --> 00:54:47,400 Het raakte me ook wel aan wat je 1581 00:54:47,400 --> 00:54:48,840 zei over die ondernemers. 1582 00:54:50,420 --> 00:54:53,260 Ik denk ook wel dat, misschien specifiek voor 1583 00:54:53,260 --> 00:54:57,120 mannen geldt, dat we eigenlijk te weinig meegeven 1584 00:54:57,120 --> 00:54:59,840 over je emoties kennen. 1585 00:55:00,820 --> 00:55:02,320 Ik denk ook dat het heel gevaarlijk is 1586 00:55:02,320 --> 00:55:04,140 dat er een generatie mannen is die hun 1587 00:55:04,140 --> 00:55:05,140 emoties niet goed kent. 1588 00:55:05,260 --> 00:55:07,680 Of hun boosheid niet onder de knie heeft 1589 00:55:07,680 --> 00:55:09,020 of niet herkent. 1590 00:55:09,580 --> 00:55:12,860 Of in de terminologie van Carl Gustav Jung, 1591 00:55:12,860 --> 00:55:15,640 de psychotherapeut, hun eigen schaduw niet kent. 1592 00:55:16,160 --> 00:55:17,680 Ik denk dat dat een heel groot gevaar 1593 00:55:17,680 --> 00:55:17,900 is. 1594 00:55:18,520 --> 00:55:22,860 Dus emotionele intelligentie is ook bijvoorbeeld dat. 1595 00:55:23,540 --> 00:55:24,600 Dat is een heel mooi vak voor op 1596 00:55:24,600 --> 00:55:24,820 school. 1597 00:55:25,160 --> 00:55:26,240 Ja, precies. 1598 00:55:26,900 --> 00:55:28,500 Wat mij betreft is het onderdeel van het 1599 00:55:28,500 --> 00:55:29,920 hele vak van mentale veerkracht. 1600 00:55:30,040 --> 00:55:31,300 Ik denk dat dat heel belangrijk is. 1601 00:55:31,940 --> 00:55:34,260 En zeker ook voor jonge mannen die... 1602 00:55:34,260 --> 00:55:36,400 Er is een reden dat jonge mannen zo 1603 00:55:36,400 --> 00:55:40,060 vatbaar zijn voor wat Andrew Tate allemaal zegt. 1604 00:55:40,060 --> 00:55:42,960 Die reden is niet of we mogen nou 1605 00:55:42,960 --> 00:55:44,380 van hem eens een keer een vrouw slaan 1606 00:55:44,380 --> 00:55:44,780 of zo. 1607 00:55:45,200 --> 00:55:47,020 Hoe abject en vreselijk dat ook klinkt. 1608 00:55:47,360 --> 00:55:49,820 De reden is dat hij iets kan kanaliseren 1609 00:55:50,400 --> 00:55:53,680 over je machteloos voelen binnen jezelf en een 1610 00:55:53,680 --> 00:55:55,660 richting geven waar je dan wel mee naartoe 1611 00:55:55,660 --> 00:55:55,820 kan. 1612 00:55:55,900 --> 00:55:57,500 Dat is waarom hij zo aantrekkelijk is voor 1613 00:55:57,500 --> 00:55:57,980 jonge mannen. 1614 00:55:58,640 --> 00:55:59,900 Denk je niet dat het ook te maken 1615 00:55:59,900 --> 00:56:04,800 heeft dat heel veel jonge jongens, jonge mannen, 1616 00:56:05,560 --> 00:56:07,020 een beetje vrouwelijk zijn opgevoed? 1617 00:56:07,120 --> 00:56:09,320 Op school stond juffer de klas, vader was 1618 00:56:09,320 --> 00:56:09,920 nooit thuis. 1619 00:56:10,480 --> 00:56:12,020 Vaak alleenstaande moeders. 1620 00:56:12,480 --> 00:56:16,040 Dus die jongens missen gewoon een beetje het 1621 00:56:16,040 --> 00:56:16,560 vader. 1622 00:56:18,400 --> 00:56:19,440 Het mannelijke. 1623 00:56:20,180 --> 00:56:22,740 En dan gaan ze dat ergens anders tegenkomen. 1624 00:56:22,760 --> 00:56:23,660 Dan krijg je zo'n rolmodel en dan 1625 00:56:23,660 --> 00:56:25,080 denk je dat is uber mannelijk, dat moet 1626 00:56:25,080 --> 00:56:25,400 ik zijn. 1627 00:56:26,380 --> 00:56:27,540 Ik denk dat dat klopt. 1628 00:56:27,680 --> 00:56:28,660 Slaat het volledig door. 1629 00:56:30,040 --> 00:56:34,020 Dus je kan onevenwichtig met je emoties opgaan 1630 00:56:34,020 --> 00:56:35,180 op veel verschillende manieren. 1631 00:56:35,380 --> 00:56:36,780 En dat kan dus te veel mannelijk zijn. 1632 00:56:36,900 --> 00:56:38,280 Daar hebben we heel veel voorbeelden in de 1633 00:56:38,280 --> 00:56:38,980 maatschappij voor. 1634 00:56:39,900 --> 00:56:43,880 Mannen die wel in supportersgroepen van voetbalhooligans op 1635 00:56:43,880 --> 00:56:47,400 elkaar in staan te slaan, maar doodsbang worden 1636 00:56:47,400 --> 00:56:48,260 van een enkele traan. 1637 00:56:48,380 --> 00:56:49,880 Dat is de enige categorie. 1638 00:56:50,840 --> 00:56:53,020 En je hebt inderdaad ook de andere categorie 1639 00:56:53,020 --> 00:56:55,680 van jongens die vooral met het vrouwelijke zijn 1640 00:56:55,680 --> 00:56:56,160 opgevoed. 1641 00:56:56,520 --> 00:56:58,060 Ik denk dat ik ook een beetje meer 1642 00:56:58,060 --> 00:56:59,980 in die kant zit, ondanks dat ik een 1643 00:56:59,980 --> 00:57:01,700 geweldige vader heb. 1644 00:57:02,960 --> 00:57:04,560 Maar toch een beetje meer door mijn moeder 1645 00:57:04,560 --> 00:57:06,360 wat dat betreft in emoties ben meegenomen. 1646 00:57:07,040 --> 00:57:09,480 Ook van de generatie komt die vooral vrouwen 1647 00:57:09,480 --> 00:57:10,520 voor de klas zagen. 1648 00:57:11,360 --> 00:57:13,260 En dus ook een beetje soms vervreemd raakt 1649 00:57:13,260 --> 00:57:15,140 van je eigen toch wat mannelijke kanten. 1650 00:57:16,480 --> 00:57:17,620 Dat je af en toe toch een beetje 1651 00:57:17,620 --> 00:57:19,000 stoer mag zijn of af en toe de 1652 00:57:19,000 --> 00:57:21,720 leiding mag nemen zonder dat dat grensoverschrijdend is. 1653 00:57:23,280 --> 00:57:24,500 Dus ik denk dat dat klopt. 1654 00:57:24,640 --> 00:57:26,760 Dat het niet zozeer gaat om mannen moeten 1655 00:57:26,760 --> 00:57:28,420 mannen zijn en vrouwen moeten vrouwen zijn, maar 1656 00:57:28,420 --> 00:57:31,380 wel dat je in brede zin snapt wie 1657 00:57:31,380 --> 00:57:32,800 je bent en wat je emoties betekenen. 1658 00:57:32,940 --> 00:57:34,200 Dat al die dingen erbij horen. 1659 00:57:34,860 --> 00:57:36,840 Dus dat die ondernemers het dan heel ongemakkelijk 1660 00:57:36,840 --> 00:57:38,400 vinden om te mediteren. 1661 00:57:38,500 --> 00:57:39,980 Net zoals ik dat soms een beetje ongemakkelijk 1662 00:57:39,980 --> 00:57:40,120 vind. 1663 00:57:40,160 --> 00:57:40,740 Hartstikke goed! 1664 00:57:41,240 --> 00:57:42,460 Dan is het juist goed om te doen 1665 00:57:42,460 --> 00:57:44,440 over je eigen ongemak Het leuke vind ik 1666 00:57:44,440 --> 00:57:47,540 dat meestal niet altijd natuurlijk, maar soms lopen 1667 00:57:47,540 --> 00:57:48,400 er een paar gewoon weg. 1668 00:57:48,620 --> 00:57:51,280 Maar meestal komen het na afloop wat mensen 1669 00:57:51,280 --> 00:57:53,740 naar me toe en de meeste reacties krijg 1670 00:57:53,740 --> 00:57:55,080 ik dan een week later op LinkedIn. 1671 00:57:56,900 --> 00:57:59,820 Die zakenachtige mannen, ondernemers, een week later komen 1672 00:57:59,820 --> 00:58:02,780 ze met een berichtje op LinkedIn Ja, ik 1673 00:58:02,780 --> 00:58:04,280 dacht in het begin van dat is allemaal 1674 00:58:04,280 --> 00:58:05,320 niks voor mij, dat ga ik niet doen. 1675 00:58:05,780 --> 00:58:07,000 Het heeft me zo geraakt joh. 1676 00:58:07,120 --> 00:58:08,780 Ik ben eens na gaan denken over mezelf 1677 00:58:08,780 --> 00:58:10,540 en inzicht en denk van wauw, weet je, 1678 00:58:10,600 --> 00:58:11,240 alleen dat al. 1679 00:58:11,980 --> 00:58:12,820 Dat is mooi. 1680 00:58:13,180 --> 00:58:16,000 Er is soms zo weinig mogelijk zo weinig 1681 00:58:16,000 --> 00:58:18,220 nodig om een beetje van meer opening daarin 1682 00:58:18,220 --> 00:58:18,580 te bieden. 1683 00:58:18,880 --> 00:58:20,800 Het interessante is om dan terug te komen 1684 00:58:20,800 --> 00:58:22,420 naar het begin van het gesprek. 1685 00:58:22,540 --> 00:58:23,640 Ik was dus bezig met dat boek en 1686 00:58:23,640 --> 00:58:25,000 dat gaat ook heel erg over het mannelijke 1687 00:58:25,000 --> 00:58:25,600 perspectief. 1688 00:58:26,700 --> 00:58:28,300 En ik had van de week dus de 1689 00:58:28,300 --> 00:58:30,380 presentatie en dat was een soort bijeenkomst in 1690 00:58:30,380 --> 00:58:33,720 Amsterdam waar vooral ook ervaringsdeskundigen waren van mensen 1691 00:58:33,720 --> 00:58:35,100 die dat hebben meegemaakt en vooral ook de 1692 00:58:35,100 --> 00:58:35,380 mannen. 1693 00:58:36,860 --> 00:58:38,600 Dat was eigenlijk een heel mooi en helend 1694 00:58:38,600 --> 00:58:40,140 gesprek van een aantal mannen op het podium 1695 00:58:40,140 --> 00:58:42,060 die hier ervaring mee hadden en het daar 1696 00:58:42,060 --> 00:58:43,400 ook over hadden. 1697 00:58:44,120 --> 00:58:46,180 Het was best lastig om daar mannen naartoe 1698 00:58:46,180 --> 00:58:46,600 te krijgen. 1699 00:58:46,740 --> 00:58:47,540 Er waren er wel een paar. 1700 00:58:48,340 --> 00:58:49,940 Dus je moet dan die drempel over op 1701 00:58:49,940 --> 00:58:50,720 de een of andere manier. 1702 00:58:52,120 --> 00:58:54,960 Maar dat was ook daar ja, vloeien dan 1703 00:58:54,960 --> 00:58:57,680 wat tranen, er worden een aantal dingen gezegd 1704 00:58:57,680 --> 00:58:58,920 waardoor ook mensen in de zaal denken van 1705 00:58:58,920 --> 00:59:01,280 oh, fijn, ik mag er wel zijn en 1706 00:59:01,280 --> 00:59:02,680 ik mag hier wel pijn van hebben. 1707 00:59:03,180 --> 00:59:04,480 En ik hoef niet alleen maar de sterke 1708 00:59:04,480 --> 00:59:05,780 rots van een man te zijn die geen 1709 00:59:05,780 --> 00:59:06,680 emoties mag voelen. 1710 00:59:07,120 --> 00:59:08,900 Het is ook wel goed om te erkennen 1711 00:59:08,900 --> 00:59:11,340 dat ik hier zelf heel veel boosheid en 1712 00:59:11,340 --> 00:59:13,100 verdriet en rauw mee maak. 1713 00:59:13,180 --> 00:59:15,020 Dus er is soms, we moeten die plekken 1714 00:59:15,020 --> 00:59:17,920 ook echt maken waar een gezonde vorm van 1715 00:59:17,920 --> 00:59:20,440 mannelijkheid in alle verschillende aspecten aanwezig is. 1716 00:59:21,020 --> 00:59:25,460 Anders krijgen we een emotioneel verdraaide generatie mannen 1717 00:59:25,460 --> 00:59:26,720 en dat is echt gevaarlijk. 1718 00:59:26,880 --> 00:59:29,500 Of een emotieloze maatschappij. 1719 00:59:30,060 --> 00:59:31,260 Of in ieder geval een maatschappij waar geen 1720 00:59:31,260 --> 00:59:33,080 emoties getoond mogen worden. 1721 00:59:33,120 --> 00:59:35,320 Alleen dan is er nog boosheid over en 1722 00:59:35,320 --> 00:59:35,740 zwakte. 1723 00:59:36,060 --> 00:59:37,280 Ja, en wat je dan krijgt is rancune. 1724 00:59:37,700 --> 00:59:41,580 Dat mensen in hun eigen slachtofferpositie andere mensen 1725 00:59:41,580 --> 00:59:42,800 dingen gaan misgunnen. 1726 00:59:43,160 --> 00:59:45,100 En ik denk dat dat zelfs politiek gezien 1727 00:59:45,100 --> 00:59:46,060 heel veel consequenties heeft. 1728 00:59:46,420 --> 00:59:47,480 Zover moet het niet komen. 1729 00:59:47,960 --> 00:59:50,240 Welke tips kun je meegeven aan iedereen die 1730 00:59:50,240 --> 00:59:50,800 nu kijkt? 1731 00:59:52,100 --> 00:59:53,420 Wat kan je doen om meer rust in 1732 00:59:53,420 --> 00:59:54,160 je hoofd te creëren? 1733 00:59:54,340 --> 00:59:54,580 Oh man. 1734 00:59:59,000 --> 01:00:00,240 Ja, want daar waren we op een gegeven 1735 01:00:00,240 --> 01:00:00,620 moment nog. 1736 01:00:00,760 --> 01:00:02,500 Want we hadden het over het voortraject gehad 1737 01:00:02,500 --> 01:00:04,640 tussen 0 en 15 en dan van 15 1738 01:00:04,640 --> 01:00:04,800 plus. 1739 01:00:05,900 --> 01:00:08,100 Ik denk dat het, en dat is een 1740 01:00:08,100 --> 01:00:09,880 beetje het saaie antwoord, dat gaat vaak om 1741 01:00:09,880 --> 01:00:13,100 hele basale zelfzorg dingen. 1742 01:00:14,600 --> 01:00:16,500 Want we weten inmiddels ook uit de psychologie 1743 01:00:16,500 --> 01:00:20,820 dat hoe gezonder je ook fysiek bent, hoe 1744 01:00:20,820 --> 01:00:22,600 gezonder je mentaal ook bent. 1745 01:00:23,180 --> 01:00:25,200 Goed eten, goede gezonde leefstijl. 1746 01:00:25,340 --> 01:00:26,500 Vooral ook slapen. 1747 01:00:26,600 --> 01:00:28,140 Slapen is ongelooflijk belangrijk. 1748 01:00:28,160 --> 01:00:29,660 Het zijn allemaal dingen die we eigenlijk weten. 1749 01:00:29,920 --> 01:00:32,300 Op dit punt voel ik me altijd ook 1750 01:00:32,300 --> 01:00:34,400 een beetje zo'n arts die zegt je 1751 01:00:34,400 --> 01:00:35,300 moet wel je groente eten. 1752 01:00:35,480 --> 01:00:36,540 Maar het zijn wel die dingen. 1753 01:00:37,160 --> 01:00:40,260 Gezonde voeding, beweging, slaap is ongelooflijk belangrijk. 1754 01:00:40,540 --> 01:00:43,300 Momenten dat je even geen impulsen en prikkels 1755 01:00:43,300 --> 01:00:44,140 aan je hoofd hebt. 1756 01:00:44,240 --> 01:00:45,860 Hoe moeilijk en eng dat ook is. 1757 01:00:46,500 --> 01:00:48,140 Zorgen dat je een beetje kunt spelen. 1758 01:00:48,140 --> 01:00:49,480 Dat vergeten we nog wel eens in onze 1759 01:00:49,480 --> 01:00:50,740 hele ernstige maatschappij. 1760 01:00:50,840 --> 01:00:52,300 Maar je moet ook af en toe lol 1761 01:00:52,300 --> 01:00:52,740 maken. 1762 01:00:53,220 --> 01:00:55,120 Of dat nou muziek maken is of met 1763 01:00:55,120 --> 01:00:57,460 je vrienden in de kroeg slap ouwe nelen 1764 01:00:57,460 --> 01:00:58,760 of improvisatietheat. 1765 01:00:58,840 --> 01:01:00,820 Iets waarvan je denkt dat vind ik leuk 1766 01:01:00,820 --> 01:01:01,220 om te doen. 1767 01:01:05,320 --> 01:01:07,260 Gun jezelf ook reflectietijd. 1768 01:01:07,400 --> 01:01:09,480 Gewoon nadenken over shit die gebeurd is in 1769 01:01:09,480 --> 01:01:09,840 je leven. 1770 01:01:10,200 --> 01:01:11,400 De tijd nemen voor jezelf. 1771 01:01:11,720 --> 01:01:13,060 Denk dat daar ook wel een angst zit. 1772 01:01:13,420 --> 01:01:17,220 Of nou nee, dat veel veel mensen, jongeren 1773 01:01:17,220 --> 01:01:18,200 maar gewoon iedereen. 1774 01:01:19,240 --> 01:01:20,700 Op het moment dat jij tijd neemt voor 1775 01:01:20,700 --> 01:01:23,140 jezelf om daar over na te denken, kom 1776 01:01:23,140 --> 01:01:26,180 jij waarschijnlijk dingen tegen die jij misschien niet 1777 01:01:26,180 --> 01:01:26,520 wil zien. 1778 01:01:26,600 --> 01:01:27,100 Dat is toch eng. 1779 01:01:27,360 --> 01:01:29,600 Dit is wel mensen die beginnen met mediteren 1780 01:01:29,600 --> 01:01:29,860 vaak. 1781 01:01:30,360 --> 01:01:33,640 Je moet vooral doorgaan maar het fabeltje is 1782 01:01:33,640 --> 01:01:35,300 dat als je begint met mediteren dat het 1783 01:01:35,300 --> 01:01:36,280 meteen rustgevend is. 1784 01:01:36,420 --> 01:01:38,120 Je komt allerlei shit in je hoofd tegen 1785 01:01:38,120 --> 01:01:40,140 die je je hele leven al aan het 1786 01:01:40,140 --> 01:01:40,660 vermijden bent. 1787 01:01:42,360 --> 01:01:46,260 Dus dat ik denk dat het heel eng 1788 01:01:46,260 --> 01:01:47,440 is om met je eigen gedachten alleen te 1789 01:01:47,440 --> 01:01:48,440 zijn, maar toch is het heel goed. 1790 01:01:49,040 --> 01:01:49,640 Niet de hele tijd. 1791 01:01:49,720 --> 01:01:51,160 Je kan ook doorschieten, maar zorg dat er 1792 01:01:51,160 --> 01:01:53,320 momenten zijn dat je over shit kunt nadenken. 1793 01:01:53,420 --> 01:01:54,020 Dat is heel belangrijk. 1794 01:01:57,640 --> 01:01:59,540 Ik ben er echt en ook dat is 1795 01:01:59,540 --> 01:02:00,700 een beetje een zal van de boodschap. 1796 01:02:00,760 --> 01:02:02,060 Ik ben er echt van overtuigd dat de 1797 01:02:02,060 --> 01:02:05,020 enige manier waarop je je doel kunt dienen 1798 01:02:05,020 --> 01:02:07,080 in het leven, een doel die we allemaal 1799 01:02:07,080 --> 01:02:09,440 hopelijk hebben of krijgen, dat de enige manier 1800 01:02:09,440 --> 01:02:10,440 om dat te doen is als je ook 1801 01:02:10,440 --> 01:02:12,240 jezelf goed op orde hebt en je zelfzorg 1802 01:02:12,240 --> 01:02:12,980 goed op orde hebt. 1803 01:02:13,640 --> 01:02:15,480 Dat is allemaal de zelfhulpkant. 1804 01:02:16,140 --> 01:02:17,260 De stap die ik dan nog vaak wil 1805 01:02:17,260 --> 01:02:21,060 zetten is maak ook een leven voor jezelf 1806 01:02:21,060 --> 01:02:22,600 waarin je jezelf ook weer kunt vergeten. 1807 01:02:23,200 --> 01:02:24,800 Dus zorg dat je een taak hebt, een 1808 01:02:24,800 --> 01:02:26,680 missie hebt, dat kan heel groot zijn of 1809 01:02:26,680 --> 01:02:29,300 heel klein zijn, waar je trots op kunt 1810 01:02:29,300 --> 01:02:32,340 zijn en waar jouw unieke talenten een weerslag 1811 01:02:32,340 --> 01:02:33,620 hebben op iets dat de wereld ook echt 1812 01:02:33,620 --> 01:02:34,160 nodig heeft. 1813 01:02:34,720 --> 01:02:38,900 We weten iets uit de wetenschap heel duidelijk 1814 01:02:38,900 --> 01:02:39,580 over geluk. 1815 01:02:39,740 --> 01:02:41,560 Als je heel hard probeert om gelukkig te 1816 01:02:41,560 --> 01:02:42,680 zijn, dan lukt het vaak niet. 1817 01:02:43,740 --> 01:02:46,940 Maar als je je talenten en je energie 1818 01:02:46,940 --> 01:02:48,680 en je aandacht inzet op iets waar je 1819 01:02:48,680 --> 01:02:50,280 trots op kan zijn en andere mensen mee 1820 01:02:50,280 --> 01:02:52,680 kunt helpen, dan heb je waarschijnlijk een leven 1821 01:02:52,680 --> 01:02:54,320 waar je tevreden mee kunt zijn en dat 1822 01:02:54,320 --> 01:02:55,740 is eigenlijk wat geluk is. 1823 01:02:55,760 --> 01:02:56,780 Dan geeft het leven zin. 1824 01:02:57,020 --> 01:02:58,380 Dat is een beetje zingeving. 1825 01:02:58,800 --> 01:03:01,100 Ik geloof als het leven zin heeft, als 1826 01:03:01,100 --> 01:03:04,200 het voldoening brengt, dan heb je automatisch dat 1827 01:03:04,200 --> 01:03:06,760 gevoel van ik ben eigenlijk gelukkig, zonder dat 1828 01:03:06,760 --> 01:03:07,160 ik het heb gewist. 1829 01:03:07,220 --> 01:03:09,120 Ik heb een leven waar ik tevreden mee 1830 01:03:09,120 --> 01:03:09,540 kan zijn. 1831 01:03:09,720 --> 01:03:11,180 Dat is dan de volgende stap die ik 1832 01:03:11,180 --> 01:03:11,800 zou willen voorstellen. 1833 01:03:11,920 --> 01:03:12,960 Misschien is dat voor een volgend boek. 1834 01:03:13,200 --> 01:03:14,760 Dan heb je je mindset op orde. 1835 01:03:14,940 --> 01:03:15,860 Die heb je gemasterd. 1836 01:03:16,400 --> 01:03:18,720 Wat ga je met die superskills doen? 1837 01:03:19,040 --> 01:03:20,780 Wat in de wereld ga je beter maken? 1838 01:03:20,900 --> 01:03:22,060 Welk probleem ga je oplossen? 1839 01:03:22,580 --> 01:03:25,800 En dat is één van de allerbelangrijkste dingen 1840 01:03:25,800 --> 01:03:26,700 voor ons geluk in het leven. 1841 01:03:26,880 --> 01:03:28,140 En als ik het dan samenvat, als jij 1842 01:03:28,140 --> 01:03:31,260 dan die minister van onderwijs gaat zijn, ooit, 1843 01:03:31,680 --> 01:03:34,320 het zou zo maar kunnen, dan is dit 1844 01:03:34,320 --> 01:03:37,540 misschien een heel grote basis van het nieuwe 1845 01:03:37,540 --> 01:03:38,680 educatiesysteem. 1846 01:03:39,900 --> 01:03:40,160 Ja. 1847 01:03:41,120 --> 01:03:43,040 Want we zijn nu heel erg mensen aan 1848 01:03:43,040 --> 01:03:44,980 het helpen en repareren, omdat het zelf fout 1849 01:03:44,980 --> 01:03:45,240 gaat. 1850 01:03:45,400 --> 01:03:46,420 En je wil heel graag dat je dat 1851 01:03:46,420 --> 01:03:48,960 voor bent, doordat je mensen klaarstoomt voor een 1852 01:03:48,960 --> 01:03:50,860 wereld en zich ook richten op wat er 1853 01:03:50,860 --> 01:03:52,020 in die wereld belangrijk is. 1854 01:03:52,120 --> 01:03:54,840 En het gaat over emotionele intelligentie of je 1855 01:03:54,840 --> 01:03:56,000 mindset onder de knie krijgen. 1856 01:03:56,100 --> 01:03:58,460 Maar het gaat ook over de andere grote 1857 01:03:59,660 --> 01:04:03,340 determinanten van levensgeluk, zingeving, waar we het net 1858 01:04:03,340 --> 01:04:06,500 over hadden, autonomie, zelfredzaamheid en weten dat je 1859 01:04:06,500 --> 01:04:08,720 dingen zelf kunt doen, en verbinding. 1860 01:04:08,980 --> 01:04:10,000 En daar hebben we nog wat weinig over 1861 01:04:10,000 --> 01:04:10,120 gehad. 1862 01:04:10,120 --> 01:04:11,220 Oh ja, maar die is heel belangrijk. 1863 01:04:11,620 --> 01:04:12,400 Ongelooflijk belangrijk. 1864 01:04:12,540 --> 01:04:15,460 Dus dat je je verbindt met andere mensen 1865 01:04:15,460 --> 01:04:17,480 in je leven en kunt terugvallen op een 1866 01:04:17,480 --> 01:04:20,700 breder systeem, op een supportsysteem, maar ook andere 1867 01:04:20,700 --> 01:04:22,020 mensen kunt helpen op hun pad. 1868 01:04:22,180 --> 01:04:24,960 Want in een steeds eenzamer wordende wereld vergeet 1869 01:04:24,960 --> 01:04:25,480 je dat wel eens. 1870 01:04:26,300 --> 01:04:29,180 Verbondenheid is wel iets wat heel belangrijk is 1871 01:04:29,180 --> 01:04:31,160 nog in het hele spectrum, absoluut. 1872 01:04:31,500 --> 01:04:34,040 Dus als we een generatie kinderen kunnen afleveren 1873 01:04:34,040 --> 01:04:36,260 die dat kunnen, dan staan we denk ik 1874 01:04:36,260 --> 01:04:36,880 een heel stuk sterker. 1875 01:04:36,940 --> 01:04:37,780 Dan hebben we het goed gedaan. 1876 01:04:38,660 --> 01:04:40,220 Dat gaan wij met elkaar, niet met z 1877 01:04:40,220 --> 01:04:42,200 'n tweeën alleen natuurlijk, maar wij gaan Ik 1878 01:04:42,200 --> 01:04:43,580 vond het wel een heel fijn gesprek. 1879 01:04:43,620 --> 01:04:45,520 Wij gaan onze bijdrage daar wel aan leveren. 1880 01:04:45,600 --> 01:04:46,620 Dat is toch een beetje wat wij doen 1881 01:04:46,620 --> 01:04:46,760 natuurlijk. 1882 01:04:47,340 --> 01:04:48,960 Wij hebben ook onze rol om te spelen. 1883 01:04:49,100 --> 01:04:50,740 Dit is blijkbaar ons talent en wat wij 1884 01:04:50,740 --> 01:04:52,380 moeten doen, maar zo heeft ieder zijn eigen 1885 01:04:52,380 --> 01:04:52,660 pad. 1886 01:04:52,820 --> 01:04:55,820 Ik geloof als meerdere mensen dit gaan doen, 1887 01:04:55,960 --> 01:04:58,960 beetje bij beetje, dat mensen zoals jij en 1888 01:04:58,960 --> 01:05:01,220 ik en mensen die dit beluisteren, want je 1889 01:05:01,220 --> 01:05:02,920 luistert niet zomaar naar zo'n gesprek natuurlijk, 1890 01:05:03,460 --> 01:05:04,720 dat we er met elkaar een mooiere wereld 1891 01:05:04,720 --> 01:05:05,300 van kunnen maken. 1892 01:05:05,420 --> 01:05:05,680 Doen we. 1893 01:05:05,820 --> 01:05:06,420 Dankjewel man. 1894 01:05:06,540 --> 01:05:06,880 Graag gedaan. 1895 01:05:07,180 --> 01:05:07,560 Leuk. 1896 01:05:07,660 --> 01:05:07,960 Dankjewel.