Episode Transcript
Welkom bij de podcast je levensstijl als medicijn.
Ik ben Linda Meys gezondheidswetenschapper en Kredietrapport.
Ik wil jou inspireren met wetenschappelijk onderbouwde strategieën voor een gezonder leven.
Wist je dat niet Alleen wat je eet belangrijk is, maar ook wanneer je eet?
Onze gezondheid wordt sterk beïnvloed door een systeem dat we zelden bewust voelen, Maar dat alles aanstuurt je biologische klok.
Deze aflevering gaat over het fascinerende samenspel tussen tijd, voeding en gezondheid moet je calorieën tellen vasten of gewoon eten binnen een bepaald tijdskader.
Wat Als je altijd op het verkeerde moment eet en Waarom lijken ochtend types bevoordeeld in onze samenleving?
Mijn gast is zowel oosterman arts en onderzoeker aan de Erasmus MC gespecialiseerd in obesitas en chronobiologie.
Met een zin vat ze het prachtig Samen.
Alles heeft een ritme, tenzij anders bepaald verwacht inzichten over timer stukken eating, het belang van regelmaat en praktische tips die je meteen kan toepassen.
Dit is mijn gesprek met dokter Joel Oosterman.
Veel luisterplezier.
Ja dankjewel Lende voor de voor voor de uitnodiging.
Ik vind het ontzettend leuk dat ik hier ja dat ik met jou in gesprek mag gaan over een onderwerp wat mij enorm aan het hart ligt, de biologische klok.
De biologische klok, daar gaan we het zeker over hebben.
En Natuurlijk chronobiologie nog een ander moeilijk woord of eerder ja, en ook de voedings timing binnen overgewicht Misschien even vertellen een beetje Achtergrond van uzelf wat je doet momenteel en waar je interesse liegt of waarin je bent geadopteerd.
Ik ben momenteel werkzaam als arts en als postdoc in het Erasmus MC in Rotterdam in Nederland.
Ik heb mijn promotieonderzoek gedaan in in Amsterdam en dat ging over de timing van eten en het effect daarvan op de stofwisseling.
En en ja, de biologische klok die dat eigenlijk allerlei allemaal regelt, lijkt toch steeds meer verantwoordelijk voor zoveel processen in het lichaam.
En dat vind ik fascinerend.
En hoe dat ook.
Nou ja kan bijdragen aan overgewicht en obesitas, waar ik nu dus ook in werkzaam ben, dus dat dat probeer ik nog te combineren, ook in mijn huidige onderzo.
In mijn huidige onderzoek, waarbij ik ook ga kijken naar cortisol ritmes en in overgewicht ook.
Interessant Misschien een aparte podcast over maken over cortisol ritmes, maar nu alles over de klokjes, de hoofd klok en de ja bij klokjes in ons lichaam ongelooflijk interessant.
En wanneer je dan voor de eerste keer zou horen als luisteraar?
Ja, vanaf dat daarmee begint kan, is het eigenlijk altijd aanwezig bij mij.
Ik heb het ontdekt 5 6 jaar geleden en ja, blijf het gewoon meer en meer fascinerend vinden en.
Het onderzoek blijft ook gewoon komen in mondjesmaat.
Het lijkt niet dat het een.
Ongelooflijk hard gefund is, maar toch blijven we steeds meer.
Snippets krijgen over hoe belangrijk eigenlijk die klokjes toch?
Klopt, en Ik was twee weken geleden Op een obesitas congres in in Málaga en daar ging ook.
Een sessie ging over nou chrono Nutrition dus over de timing van voeding en een presentatie begon met het statement.
Alles heeft een ritme, tenzij anders bepaald.
En toen dacht ik, ja, daar heb je wel een punt, want dat lijkt eigenlijk steeds meer dat alle processen in het lichaam en ritme hebben en dat dat sijpelt ook steeds meer door een andere onderzoeksgebieden.
Ja oke ja ja echt een goeie punt.
We gaan het beginnen met de Rapid fire question, dus ja, Dat is zo kort mogelijk.
Antwoorden ja nee, of het hangt ervan af.
Om het onderwerp in te leiden.
Een calorie is een calorie of je die nu s morgens of 's avonds eet.
Toch wel.
Ontbijt overslaan maakt je dik?
Nou, dan zeg ik voor nu zeg ik voor nu, ja.
Eten na 8 uur 's avonds saboteert je metabolisme.
Nee.
Timer is Natuurlijk, de eting werkt, zelfs Als je niet minder eet.
Ja.
Slapen is belangrijker dan voeding voor je gewicht.
Nee.
Je biologische klok zit ook in je vetcellen.
Verkeerde een paar dingen waar we zeker dieper op moeten ingaan Omdat inderdaad ja, nee, dat heel de lading absoluut niet.
Hallo, Ik ben joke Koster eigenaar van vitas.
Sinds 1988 ontwikkelen we makkelijk opneembare voedingssupplementen met optimale dosering en bewezen effectiviteit, gezondheidsprofessionals die begrijpen hoe belangrijk uitgebalanceerde voedingsstoffen zijn vertrouwen sindsdien op de hoogwaardige producten en dienstverlening van vitals.
Onze supplementen worden zorgvuldig samengesteld op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten.
We gebruiken Alleen de beste grondstoffen en nemen onze verantwoordelijkheid op het gebied van voedselveiligheid, ethiek en service.
In nauwe samenwerking met onze Kennispartner Stichting Ortho kennis focussen we op kwaliteit en wetenschap.
Zo publiceren we ook regelmatig webinars, artikelen en nieuwsbrieven gebaseerd op wetenschappelijk onderbouwde informatie.
Hierdoor kun jij jouw cliënten nog beter adviseren.
Ontdek meer op vitals.nl.
Misschien gewoon even uitzoomen en ja, gewoon bij de basis beginnen.
Wat is het circadiaans ritme?
En, Waarom is dat zo belangrijk?
Ja, Dat is inderdaad heel belangrijk om dit hele onderwerp te kunnen begrijpen.
Bij Mensen zijn dag, dieren en ons hele ritme wordt eigenlijk aangestuurd door een centrale klok die zich In de hersenen bevindt In de hypothalamus.
Dat is een een hersen gebiedje en daarin zit een nog kleiner hersengebied.
De Supra Agios Matische nucleus met een moeilijk woord betekent eigenlijk de de hersenen kern die boven de oogzenuwen zit.
En Waarom is dat belangrijk?
Dat is namelijk een gebied In de hersenen wat het licht kan ontvangen en.
En op basis daarvan vierend.
Uurse ritme kan gebruiken kan maken.
Je moet die die die SIN, die je logische klok, die centrale klok In de hersenen eigenlijk zien als een soort interne pacemaker die ongeveer een ritme van 24 uur kan maken en elke keer weer opnieuw gereset wordt door het licht.
Dus door het licht zorgt hij ervoor dat we dat het een exact 24 uurs ritme is en Dat is Zonder daar al te diep op in te gaan.
Een proces wat te maken heeft met.
Bepaalde degene die zichzelf aan en uitzetten die zichzelf weer remmen, waardoor je dus een soort ja oscillerend en ritme krijgt.
Nou, Dat is dus die centrale klok, die dus dat 24 uurs ritme maakt en die geeft dat ritme door aan de rest van het lichaam, want de rest van het lichaam kan Natuurlijk geen licht zien, dus die geeft dat ritme door door middel van de hormonen of door middel van het zenuwstelsel naar de andere organen eigenlijk.
Ja worden die organen dus eigenlijk gelijk gezet met die centrale klok door milde van die signalen vanuit de hersenen.
En om het nou nog even wat ingewikkelder te maken, is dat al die perifere of al die organen die hebben ook nog hun eigen klokken.
Dat noemen we perifere klokken en die klokken worden dus niet Alleen maar gelijk gezet door die centrale hersenen.
Klok maar ook door invloeden van buitenaf.
En Als we het hebben over de organen die betrokken zijn bij je stofwisseling, dan is bijvoorbeeld eten en een hele belangrijke factor om die om die klokken te resetten.
We noemen dat ook wel.
Site gabbers met een Duits woord en.
En als alles eigenlijk Als je stofwisseling zoveel mogelijk in balans is, dan zijn die signalen van uit de centrale klok en de signalen van buitenaf die lopen gelijk en Dat is de meest ideale situatie.
Maar goed, je kan je voorstellen dat in sommige gevallen, zoals bij nachtwerk of bij Als je een lange vlucht maakt, hè en een transatlantische vlucht dat die dat die signalen van de Van die hersenen blok en van buitenaf.
Niet meer gelijk lopen, want daar heb ik heel wat misgaan, maar daar komen we ja.
Ik ga eventjes proberen Samen te vatten, hè?
Dus je hebt een centrale klok eigenlijk in uw hersenen super geas matisch de klus genoemd of die SN die zeg jij geeft, krijgt input vanuit het licht en zorgt ervoor dat we die circa die m ongeveer een dag dat het eigenlijk blijft goed lopen op een 24 uurs ritme van dag en nacht.
Die klok geeft dan signalen door naar de periferie, dus naar de rest van jullie gaan om enigszins gelijk te lopen en daar bovenop zijn, is dat dan nog niet?
1 grote klokken hersenen, maar eigenlijk verschillende klokjes overheen.
Heel uw lichaam in in ja, het spieren.
Regioni metabolisme enzovoort.
En die.
Zijn onder invloed van zijde gabbers of tijd standhouders.
Die zoals voeding die dan ja zichzelf ook gaan.
Ja in klokje Alleen dus een een binnen klok binnen die 24 uur binnen de hoofd klok eigenlijk gaan fungeren of zo.
Als je denkt sidebars, We hebben al licht gezegd en voeding is er dan nooit.
Dat die tijd staan duiders of dat er tijd aanduidt aan uw lichaams klokken.
Beweging bijvoorbeeld.
Zo dat zet met name die spier klokken aan.
Dus dat zijn eigenlijk de belangrijkste factoren wel van buitenaf.
Dus voeding en beweging die ons lichaam in gang brengt en ons ja, naar de ritme van een dag Laten leven.
En dan heb je gezegd dat.
Transatlantische vluchten dúdlik.
Een probleem, gaan ik veronderstel ook bingewatchen en laat gaan slapen dat dat nu klokken In de war gaat brengen.
En Natuurlijk gaan we het hebben over voeding hebben we.
Hebben we dan bij die inleiding nog iets gemist?
Moet je daar nog iets aan toevoegen?
Nou wat we nu nog niet expliciet hebben genoemd.
En Dat is denk ik waar de meeste Mensen het ritme van kennen.
Dat is Natuurlijk slaap, slaap en vakken.
Dat is Natuurlijk eigenlijk de belangrijkste of de meest ja in het oog springende output van die biologische klok.
En dat maakt dat wij in principe overdag wakker zijn en dat wij 's nachts slapen.
Hé, Wij zijn echt de mens is 1 is 1 dag dier en We zijn zo ingesteld dat proces in ons lichaam overdag aanstaan.
En 's nachts op een lager pitje staan.
Oke hè ja.
Ja, Ik wil al meteen eigenlijk induiken en alle praktische strategieën, Maar we zullen eerst eventjes zorgen dat wat de Achtergrond heel duidelijk is, dus.
Ik denk dat Mensen het inderdaad door hebben dat die centrale klok dan dat gedachte ritme en dat daar een ding is dat je overdag.
Wakker bent en hoort te slapen 's nachts in een ideaal scenario.
Buiten Als je nachtshift te doen of andere dingen maar.
Wat gebeurt er nu net als die ene klok of die perifere klokken nu de lichaamskussen?
Om te regel te raken.
Nou een een mooi voorbeeld daarvan om het uit te leggen is bijvoorbeeld je suikerhuishouding.
Dat is een best wel ingewikkeld proces, wat afhankelijk is van nou.
Hoeveel eet je?
Wat komt er binnen aan suiker, maar ook hoeveel insuline wordt er vervolgens gemaakt om die suiker op te nemen?
Hoe gevoelig is je lichaam daarvoor?
En normaal gesproken werken al die processen die werken synchroon, dus er komt eten binnen.
Vervolgens maakt de off vleeskleur die produceert insuline als gevolg, dat eten het lichaam.
Is overdag dus ook gevoeliger voor voor insuline en glucose dan 's nachts.
Dat werkt allemaal Samen op het moment dat je bijvoorbeeld 's nachts zou eten.
Dan is nog steeds die centrale klok In de hersenen, die blijft gewoon afgesteld staan op nou overdag moet je actief zijn.
En 's nachts moet je slapen, dus die centrale klok die zegt tegen eigenlijk tegen je stofwisseling, hè tegen het hele metabolisme.
Ja, het moet op een lager pitje, maar Als je op dat moment gaat eten en dan moet toch, dan komt er toch voedingsstoffen binnen?
Die moeten toch verwerkt worden en dan werken die processen niet meer optimaal en.
Wat we zien in in grote studies langdurige studies van die epidemiologische studies, waarbij ze grote groepen Mensen langdurig volgt hebben, is dat Mensen die veel hard werk hebben gedaan.
Mensen, bijvoorbeeld in het ziekenhuis en verpleegkundige bijvoorbeeld.
Dat je ziet dat Mensen die veel mogelijk doen hogere kans hebben op het ontwikkelen van suikerziekte van overgewicht, bepaalde soorten kankers.
En dat komt waarschijnlijk Omdat nou ja, langdurig dan bepaalde processen niet meer synchroon lopen.
Dan is het dan enkel belangrijk voor.
Maatwerkers of kunnen eigenlijk kan Iedereen er eigenlijk wel baat bij hebben?
Nou, dat wordt eigenlijk steeds meer nachtwerkers Natuurlijk een extreem voorbeeld van uit fase leven met onze centrale klokjes gaat echt tegen je klok inwerken, maar jij zei dat al eventjes bingewatchen, hè?
Met de komst van het Van het kunstlicht wat Natuurlijk nu al een tijdje is, blijven we ook veel langer wakker.
Gaan we veel later slapen, maar uiteindelijk is de maatschappij zeker onze westerse maatschappij nog heel erg ingericht dat dat s ochtends vroeg beginnen, hè?
Met werken school, dus je ziet dat.
Dat we langer wakker blijven of later opblijven, dus dat er ook eigenlijk een wat we noemen.
Een sociale jetlag plaatsvindt en Dat is wat Mensen heel erg herkennen op maandagochtend en dat je zo Misschien te laat naar bed gaat.
Zeker in het weekend.
Wil je nog wel eens opschrijven soms wel met een paar uur, maar op maandagochtend gaat toch gewoon vroeg die wekker weer en moet je weer terugschuiven.
Dus Het is niet Alleen Maar de nachtwerkers, maar eigenlijk is er veel grotere groep Mensen heeft te maken met dat we toch niet meer helemaal leven naar onze.
Interne klok, want We gaan niet meer met de kippen op stok zoals vroeger.
Oké en dus.
Ja, Misschien moeten we ook nog benadrukken daar.
Die ontregeling van de klok of Laten we het anders andersom zetten Als ik nu in pubmed de grote bibliotheek van allemaal wetenschappelijke literatuur?
Als ik daar op besitas en chronobiologie of diabetes en chronobiologie of automobiliteit en chronobiologie dat ik eigenlijk voor alle chronische ziektes waar wij mee kampen, dat daaronder liggend eigenlijk ja, een soort van.
Klok is die totaal niet goed meewerkt en wanneer we die klok gaan juist zetten door luchtbeweging voeding dat we toch kunnen.
Die symptomen van die ziektes toch kunnen omdraaien, is dat juist wat ik zeg.
Ja dat dat dat klopt wel.
En Het is Natuurlijk uiteindelijk de ook een stukje nuance, want Het is niet Alleen maar, want bij de de snelle vraag aan het begin of slaat aan belangrijker is dan voeding voor je gewicht?
Ja, Dat is Natuurlijk dat.
Dat is niet waar.
Dat de voeding is Natuurlijk blijft daar Natuurlijk belangrijk voor, Maar het is wel een onderdeel van de leefstijl die.
Vaak wordt onderschat en waarmee Ik denk dat je nog wel bepaalde.
Je leefstijl echt nog net even wat beter kan verbeteren door bijvoorbeeld die regelmaat in je eten of door op ja door voldoende te slapen en door ook een ritme te houden in je eigenlijk in je dagelijkse patroon, zodat je niet.
Elke week die die jetlag hebt, waarbij we toch weten dat dat minder en minder gezond is en ook kan bijdragen aan het ontstaan dus van Van diabetes, van suikerziekte en van Van overgewicht is dus niet de enige oorzaak, Maar het is wel weer een factor die daar aan bijdraagt.
Als we nu gaan kijken naar het onderwerp van vandaag, het belang van wanneer je eet.
Waarom is dat zo belangrijk?
Want Ik denk dat heel veel Mensen dat inderdaad wel al hebben gehoord online of bij de diëtist of de de coach.
Maar Waarom is de timing van onze maaltijden net zo belangrijk?
Oké, het.
Het gaat recht naar u klokken, maar hoe via wa of hoe moet ik me dat voorstellen dat.
Eten mijn klok kan regelen?
Ja, Dat is, Dat is een goede vraag.
Of we weten vanuit studies helemaal op echt op op moleculair niveau, dus dat zijn echt de hele basale studies, dat dat suiker bijvoorbeeld in zichzelf al invloed heeft op bepaalde klok genen dus dat heeft wel degelijk invloed.
Als je op een wat groter niveau kijkt naar de mens dan.
Dan is het vooral belangrijk dat je eet in lijn eigenlijk met die wat die interne klok dicteert en wat.
Wat weten we daar nu van dat bepaalde processen in het lichaam, zoals Als we weer kijken naar die suikerhuishouding, bijvoorbeeld dat onafhankelijk van wat je eet of wanneer je eet dat daar ook al een dag nachtritme in zit, is In de In de ochtend is het lichaam gevoeliger voor glucose dan In de en en insuline dan In de avond.
Zijn zelfde maaltijd die 's ochtends wordt gegeten.
Geeft In de ochtend kleinere piek in je in je het kleinere stijging van je bloedsuiker dan wanneer je diezelfde maaltijd In de avond eet.
En dat heeft dus dat hebben ze in studies uitgevonden, onafhankelijk van allerlei andere factoren.
Dat is echt onder invloed van die centrale klok.
Af voor de duidelijkheid, wat is net ochtend en wat is net avond in die studies?
Is dat bijvoorbeeld iets avond na 10 uur 's avonds en 's ochtends 6 uur's ochtends?
Of welke uren moeten we dan ons daarbij inbeelden?
Goeie vraag ja, dat verschilt.
Heel ben je er studie?
Welk tijdstip ze precies hebben gepakt, maar in ieder geval de ochtend wordt in ieder geval gedefinieerd.
Ergens.
Nou ja, voor voor het middaguur.
En en daar zit daar, daar zit een ritme in.
Wat?
Wat wat ook nog interessant is met dat eten en dat maakt het helemaal heel ingewikkeld.
Eigenlijk is dat je dat er ook een ritme zit in je hongergevoel door de dag heen.
En nu blijkt.
Ja, sommige Mensen die zeggen, heb je daar een studie voor nodig, maar Er is dus een studie gedaan met gezonde proefpersonen die in een in een setting zaten waarin ze niet wisten hoe laat.
Het was geen invloeden van buitenaf en er werd gevraagd zo gedurende de dag hoeveel honger zij ervaarden.
En dan bleek dat Mensen om 8 uur's ochtends eigenlijk de minste trek hadden en om 8 uur's avonds de meeste trek.
En, Dat is nou net ook het moment waarbij wij vaak na het eten op de bank zitten en dan.
Trek krijgen Natuurlijk in in iets nog eten en dat werkt In de huidige maatschappij.
Werkt ons dat?
Tegen Het is dat dat werkt, dus dat ligt nog onderliggend.
Dat maakt het nog iets moeilijker om goed.
Nou ja om om helemaal goed te eten.
Oké, want inderdaad In de Als we kijken naar de studies inderdaad dat hè, dan zie je dat die Mensen die die 's ochtends dan beter eten en zeg je of meer eten in vergelijking met avonds dat die eigenlijk ja er beter vanaf zijn.
Laten we zeggen dat die gezondere uitkomstmaten hebben nu dezelfde funny dat dat jij dan zegt dat we dan savonds meer honger hebben is, is ons lichaam dan die een beetje slecht geprogrammeerd of zo?
Vraag ik me af.
Ik denk dat dat iets revolutionairs is, Dat is het.
Als je 's avonds nog een hoog hoger niveau ja meer trek hebt, denk uit de uit nou oude tijden dat je zorgt dat je in ieder geval met voldoende eten naar bed ging niet wakker te worden van de honger.
En dat.
Minder trek hebben In de ochtend dus bijdraagt aan een aan een langere mogelijke slaapduur, dus ook dat je niet wakker wordt van de honger.
Ik denk dat dat evolutionair is.
Heel handig is Alleen in onze huidige tijd waarin er overvloed is van eten werkt dat inderdaad.
Tegen.
Ja ja ja, dat klopt zeker dat klopt zeker.
Ik ga hier twee in kort twee studies beschrijven en jij mag dan uw mening daarover zeggen.
Eentje is Mensen met een zwaar ontbijt verloren, meer gewicht dan Mensen met een zwaar avondeten bij gelijke calorie inname en de andere gepubliceerd in Cell zegt vroege dus eten in een vroeger tijds window dus 8 uur's ochtends en twee uur 's middags bij mannen met prediabetes verbeterde.
De insulinegevoeligheid en bloeddruk, zelfs Zonder gewichtsverlies in vergelijking met Mensen die heel de dag doorpraten.
Is daar komt dat als verrassing of.
Nee, want want denk vanuit een theoretisch oogpunt waarbij we dan hè in in oog zou nemen.
Dat 's ochtends het lichaam eigenlijk beter.
Met name de koolhydraten kan verwerken en dat zou je inderdaad verwachten dat een een vroeger tijdsbestek dus dus eigenlijk alles wat je eet naar vroeger moment op de dag verschuiven dat dat gunstiger zou zijn, nu zijn daar wel heel veel verschillende ja studies.
Van die ook wat verschillende uitkomsten geven en het ligt ook heel erg aan welke studie opzet gekozen is en naar welke uitkomstmaten gekeken is, want inderdaad, die die laatste studie die je aanhaalt uit celmetabolisme die uit 2018 waarbij ze dan 's ochtends hè?
De proefpersonen vroeg ja of een vroege korte tijdsduur hadden of wat langer mochten eten.
Dat met name de de insulinegevoeligheid eigenlijk beter werd.
Nou dat dat dat Dat is wel in lijn, eigenlijk met wat we weten.
En die andere studie over het grote ontbijt vergeleken met een groot diner?
Nou, dat past nou ja, eigenlijk ook een beetje in diezelfde lijn.
Ja en dat ze dan meer gewicht verliezen.
Dat is in deze studie heel erg mooi.
Dat wordt niet.
In alle studies herhaald helaas.
Want.
Je probeert hem Als ik fout ben, Maar dat de consensus momenteel is dat het nog altijd onder die calorie inname is dat op plaatsje een staat en dan pas de.
Bats window.
Klopt, tijdskader waarin we eten.
Zeker en en dat vind ik eigenlijk altijd een beetje jammer om toe te geven, Omdat ik net vanuit mijn chronobiologie Achtergrond heel graag wil geloven dat het met name de timing is waarop we eten wat belangrijk is.
Maar wat in veel van die studies blijkt waarin Mensen een korter tijdsbestek geven om te eten.
Als je dan gaat kijken wat Mensen eten is dat het aantal calorieën de calorie inname ook minder is en dat er nog niet heel veel studies zijn gedaan die.
Is echt de tijdstip van eten onafhanke.
Van de calorie in namen hebben hebben getest.
Nou is dat wel.
Er is wel een studie geweest die wel het wel heeft gedaan, hoor.
En dan lijkt toch het vroege eten ten opzichte van het late eten toch wel net iets gunstiger weer te zijn.
Goed interessant, Laten we het even omdraaien, want ja, sowieso komen we nog naar alle praktische strategieën.
Gaan we sowieso nog alles uitleggen.
Maar gewoon, ik vraag mij af omgekeerd Als we nu eten op het fout moment, want je haalde al die moleculaire veranderingen aan Als we nu eerder op het foute moment, wat gebeurt er dan met?
Interne processen.
Hormonen, onze klok, hetgene of ze willen daar iets over kwijt.
Ja al weten we toch niet precies?
Dat is eigenlijk.
We weten nog niet precies wat er nu gebeurt.
We weten is van of wat een hoog groter niveau dat bepaalde processen dus niet meer synchroon met elkaar lopen, hè?
Bijvoorbeeld.
Al die rivieren klokken waar ik het in geen over had.
Al die klokken van die organen die lopen normaal gesproken ook allemaal synchroon.
Maar Als je bijvoorbeeld die etenstijd gaat verschuiven, dan dan reageert de klok In de lever.
Die schuiven we eigenlijk een op een mee met die met dat voedings tijdstip.
Dus ga je 's nachts eten dan veranderen die die die ritmes van klok genen in je lever die schuiven eigenlijk mee met het tijdstip van je eten.
Als je bijvoorbeeld nog werk doet en s nachts eet, ben je waarschijnlijk ook 's nachts actief.
Zou je verwachten dat bijvoorbeeld ook alle ritmes in je spieren dat die ook mee zouden schuiven met dat veranderen beweegpatroon.
Maar dat is dus weer niet zo, dus eigenlijk ga je 's nachts leven en eten.
Dan zie je al dat er een soort design chron nisatie komt tussen bepaalde ritmes In de lever en In de spier die normaal gesproken wel synchroon lopen en de de hypothese is dat dat dus ook bijdraagt aan wat.
Dat proces wat minder efficiënt verlopen.
Dat was een onderdeel van je vraag.
En.
Ja dus Dit is maar hoe dat precies zit en hoe Dat is nog niet zo heel bekend.
Welke op?
Ja, welke genen precies met elkaar zouden botsen of minder goed zouden werken.
Er is bijvoorbeeld ook kent dat bij nachtwerkers hè, Er zijn wel wat zijn zeker wat dingen bekend dat de ritmes van bepaalde genen of bepaalde processen dat die bij Mensen die nachtwerk doen dat die ook wat verstoord zijn, dus ze zijn niet helemaal mee geschoven, maar die ja de amplitude dus hoe hoog is de piek?
Dat die ook weer lager is.
Dat zie je bijvoorbeeld in cortisol in cortisol ook, dus het alle processen werken toch net even wat anders dan als ze wel in gesynchroniseerd zijn.
Ja, Als je nu eet op mijn fout moment, is er dan ook iets met die leptine en ghreline?
Alleen Misschien moeten we eerst dus greyline is eigenlijk het hoontje dat vrijkomt wanneer je honger hebt, hè?
Ik heb honger, zo onthoud ik dat leptine is dan ja, het hormoon verbeter me Als ik fout ben dat gaat zeggen van ja, je hebt genoeg gegeten, dus je kan nu eigenlijk stoppen mee eten.
Verandertaal.
Wanneer ik eet op mijn fout moment of verbetert dat Als ik eet op een juist moment.
Nou wat er wat we weten uit de studie Er is in 2022 studie gedaan door de groep van Frank Scheer.
Dat is die zit in in Harvard.
Die heeft een studie gedaan waarbij gekeken werd naar een groep Mensen die laat gingen eten versus vroeg eten en wat zij zagen in die Mensen die laat eten was dat het dat laat eten.
Dat verhoogde het subjectieve hongergevoel.
Dus Als je aan Mensen vroeg, hoeveel trek heb je op een schaal van nou zoveel?
Dan hadden zij meer graven, zijn meer trek aan.
En ze en in die groep hadden ze ook gemeten dat die leptine levels dus dat hormoon wat zegt dat je vol zit dat dat lager was is dat Mensen dus dat klopt inderdaad dat gevoel wat Mensen hadden.
Dat was ook merkbaar met met de leptine doordat Mensen en Dat was helemaal gecontroleerd, zelf zaad hetzelfde In de vroege groep en In de late groep.
Toch ervaarden die Mensen die laat aten meer honger en je kan je voorstellen dat dat.
Op de lange termijn kwam bijdragen aan dat je Misschien toch net even iets meer eet Omdat je nu al meer trek hebt.
Als we zien eigenlijk populatie studies, is het gewoon zo dat Mensen die gemiddeld later eten dus Laten op een dag eten dat die een hoger risico hebben op overgewicht.
Hoewel dat er wel variatie is, is dat volgens u Omdat er dan objectief gewoon meer calorieën worden genomen.
Of zit er bij u toch in in zin van?
Oké, op tijden van uw carrière gaat er Misschien toch wel duidelijk zijn geworden dat het echt wel te maken heeft met het wanneer eten in vergelijking met wat eten.
Ja ik, Ik denk dat die timing uiteindelijk wel belangrijk is, Maar ik denk dat de grootste bijdrage.
Toch zal zijn de het aantal calorieën.
Wat iemand tot zich neemt, want daar is ook een interessante studie over gedaan.
1 grote groep Mensen hebben ze van alles wat ze aten en dronken waar calorieën in zaten moest een foto maken.
Dat hebben die onderzoekers allemaal in kaart gebracht.
Echt een gigantische studie en dat in in een kaartje neergezet weergegeven als puntjes en Je moet je voorstellen.
Ze kwamen met een soort van klok en dan allemaal puntjes erin voor wanneer Mensen wat gegeten hadden.
Ja, en eigenlijk was die hele klok helemaal vol.
Mensen eten eigenlijk de hele dag door.
En toen hebben ze aan een groep van die Mensen gevraagd van nou, zorg nou dat je alles wat je eet binnen een tijdsbestek van 12 uur doet.
Verder gaven ze geen andere aanwijzingen Alleen maar vanaf het moment dat je begint met de eten.
12 uur later moet je stoppen.
En wat zagen ze dat al die Mensen echt significant gewicht verloren?
Dus Dat is Natuurlijk heel mooi.
Denk je?
Dat komt Natuurlijk Omdat je korter korter eet.
Maar wat bleek nu de makkelijkste manier voor Mensen om die tijd dat tijdsbestek te verkorten was om de Late Night snack te Laten staan?
En dus aten Mensen namen gewoon minder calorieën tot zich en vielen daarmee af.
De vraag is hè, op wetenschappelijk niveau is het heel interessant.
Komt het nou echt door de timing of is het hè, is het iets anders?
Zijn dat die calorieën?
Maar Als je vanuit een maatschappelijk oogpunt kijkt?
Dan is het wel een.
Simpele strategie, want je hoeft niks te zeggen over wat iemand wel of niet zou moeten eten.
Je hoeft eigenlijk niet eens te zeggen over tijdstip waarop iemand eet.
Iemand kan dat best wel inpassen in zijn leven door Alleen maar te zeggen, nou zorg dat je gewoon een eet ja Windows hè?
Tussen de periode waarin je eet niet langer dan bijvoorbeeld 12 uur en als dat ervoor zorgt dat je dus onbewust minder calorieën eet, dan is dat eigenlijk een hele simpele.
Strategie om op lange termijn Misschien wat gewicht te verliezen.
100% zeker Als ik voor een groep spreek dan.
Geen diëtist te zijn, dan zeg ik gewoon, oké bijvoorbeeld, eigenlijk in rapporten of artsen of andere coaches van.
Je bent geen diëtist, dus en boekhouder blijft bij je leest.
Maar zeg gewoon al tegen Mensen Als je gewoon uw tijdswinst over kort inderdaad, daar zitten de heel vaak al de de winsten.
En Als ik dat tegen mijn mijn moeder zei of tegen patiënten zeggen, die zeggen allemaal, ik voel mij veel beter, want ik doe dat nu twee keer per week eet ik hè, maar binnen 10 uur of 12 uur en ja, ik eet gewoon geen chips meer en geen snoep meer om om 8 na 8 uur 's avonds op mijn op mijn zetel.
Dat is eigenlijk zo van aja.
Dat haalbaar, Dat is een effectieve strategie.
En ja, daarvoor moeten daarnaar moeten.
We streven denk ik en makkelijk snippets om toch maar ja iets van gezondheid te winnen.
En dan zit daar Misschien nog als extra.
Nou wat er dan nog extra goed zou zijn is ook dat dat Als je dan s avonds chips zou eten of dat koekje bijvoorbeeld dat daarmee je suiker Pieters hoger is Omdat je lichaam dan 's avonds wat minder goed kan en kan verwerken.
Dus je kan je ook voorstellen dat Als je dat dus een hele tijd eigenlijk niet meer doet, dat dat uiteindelijk ook nog eens extra gunstige ja positieve gezondheidseffecten geeft.
Nu.
Welke?
Ik heb veel vragen Misschien de eerste vraag, je had het over die 12 uur is dat bij Iedereen altijd 12 uur, want sommige studies of sommige influencers zich 8 uur andere 10 uur.
Anderen maken een verschil tussen mannen en vrouwen.
Sommigen gaan nog verder en zeggen, vrouwen binnen bepaalde menstruatiecyclus nog anders, hoe zie jij Dat was een het types daarover over dat tijdskader welk uur?
Daar zijn in in studies met Mensen eigenlijk nog geen.
Harde resultaat?
Ervan of echte studies die bewijzen dat zoveel uur bezig beter is dan zoveel uur in dierstudies is dat wel gedaan dat een langere vaste periode lijkt dan inderdaad positieve effecten nog te hebben op lichaamsgewicht op lichaamsvet dan een wat kortere vaste periode.
Maar bij Mensen is daar.
Is daar nog geen.
Goed bewijs voor Dat is nog niet goed naast elkaar onderzocht en ook binnen tussen bepaalde groepen, tussen mannen, vrouwen of vrouwen in bepaalde fases van de menstruatiecyclus.
Dat is daar is, daar zijn geen.
Daar zijn geen bewijzen voor ik.
Het klinkt heel dat het hele dat.
Timers tricked eating of het ja restrictief eten of intermittent fasting.
Dat is wel een beetje een.
In de mode term geworden, maar eigenlijk doen we Natuurlijk allemaal aan intermittent vasten, want we eten allemaal.
Niet Als we slapen, althans de meeste Mensen niet best is.
Ze hebben allemaal een periode van nou toch zeker 8 en Misschien wel 10 uur waarin we sowieso al niet eten.
En Dat is ook een hele belangrijke periode, want tijdens de Als je vast gebeurde er weer hè, vinden er weer andere processen plaats dan wanneer je eet.
En.
Ja dus die vaste periode iets uitbreiden, Dat is Dat is gunstig.
Maar of dat nou in een hele korte periode moet ja, hoe lang die periode moet zijn, waarin je dan wel eet?
Daar is het laatste woord nog niet over gezegd.
Wie is momenteel dan 10?
12?
16.
Nou, Ik denk ook dat je ook moet kijken vanuit wat is een praktisch?
Wat is praktisch haalbaar en Dat is ook nog.
De vraag altijd, wanneer zou je dan moeten eten?
Want heel veel Mensen die doen dan niet de mythe fasting die slaan het ontbijt over nou wat ik eerder vertelde vanuit de biologische oogpunt dat je 's ochtends minder trek ervaart en 's ochtends heb je haast en het ontbijt is ook niet bepaald en zo hele sociale aangelegenheid is het inderdaad heel makkelijk om dat ontbijt over te slaan en dan om een uur of 12 je eerste eigenlijk je eerste maaltijd te nuttigen.
En Als je dan tot 8 uur's avonds eet, dan heb je eigenlijk maar een heel kort tijdsbestek waarin je eet.
Van toch weer vanuit die die chronobiologie vanuit die klok gezien en vanuit hoe dat dat dat dag nachtritme of dat dagritme zelfs in je hele ja stofwisseling is, zou ik ervoor pleiten om Als je dan je je tijdstip van eten verkort, Omdat wel naar voren te schuiven, dus om wel te ontbijten.
Nou ja, Als je zodra je wakker wordt en dan tot tot een vroeg tot een vroeg diner, dus dan zit je Misschien aan een uur of.
Uur of 10, ofzo uur of 12.
Ja Als je 's ochtends om 7 uur ontbijt om dan om 7 uur voor het laatst wat te eten.
Dan moet je dan denk ik dat je allen mooi.
Tijdsbestek hebt, maar nogmaals dat dat daar is wetenschappelijk nog geen richtlijn voor.
Ja, Ik denk dat dat daar heel snel op het in het kader komt van die Personalized Medicine.
Ik denk dat algemene.
Gegeven is gewoon ja eet gewoon niet 's nachts.
Je ziet 12 uur eten, 12 uur niet eten lijkt me gewoon een algemene goede regel.
En Natuurlijk kan je daar in een keer Als je donderdag gaat dineren of in het weekend een keer later eet is dat je zeker geen probleem.
Het gaat erover hè?
Dat je heel lang goed doet en af en toe een keer cheaten of je Laten gaan mag zeker.
Maar dan hoor ik wel andere Mensen van.
Oh ja, Maar ik ga echt wel goed op die 16 uur vasten en 18 uur en 8 uur per dag eten, dan denk ik, oké.
Als dat voor u goed voelt, dan dan zeker doen.
En Ik weet niet hoe of dat ja.
Dat is heel moeilijk om daar op 1 grote studies wetenschappelijk te gaan onderzoeken of het nu 8 uur is of 10 uur of 12 uur en in welke periode van de menstruatiecyclus dat dan net gaat zijn.
Bijvoorbeeld Dat is.
Vandaar denk ik begin met 12 en dan gewoon kijken wat voor u het beste werkt en wanneer welke dag In de week of in het weekend.
Wat dat verandert ook vaak.
Komt dat zo overeen met uw visie?
Ja en wat, wat ik daar nog aan zou willen toevoegen, is dat regelmaat.
Ook heel belangrijk is dus juist en Daarom kan dat ook heel erg verschillen.
Wat voor iemand werkt, Maar dat je iets kiest ook wat past bij.
Nou wat bij je past, wat in je sociale leven past, maar wat ook.
Houdbaar is wat je ook kan volhouden, want Het is heel mooi om te zeggen, ik eet alles binnen 8 uur, maar Als je dan dan best wel vaak een sociale gelegenheid hebt 's avonds, dan is dat Natuurlijk weer niet vol te houden.
Dus dan is de ene keer 8.
Dan is dan weer 12, dan is weer 16 uur.
Ja, die die verandering Dat is denk ik ook minder goed.
Het is die regelmaat.
Dat is ook waar die biologische klok ooit hoe die ooit ontstaan is.
Dat is Misschien ook nog wel leuk om om nog als Achtergrond te vertellen dat dat alle organismen zelfs de eencellige hebben een biologische klok.
En dat betekent eigenlijk dat dat waarschijnel.
Iets.
En ja dat dat 1 1 1 mechanisme is in het lichaam, dat Omdat dat zo evolutionair.
Behouden is gebleven dat dat kennelijk dus heel erg belangrijk is voor alles en.
Bij nachtdieren is het dan eigenlijk helemaal over uit of.
Ja daar is daar is dat weer daar is dat weer omgedraaid en dat heeft ook ook Dat is soms evolutionair bepaald dat sommige dieren die zijn geëvolueerd van dag naar nacht dieren Omdat hun prooien bijvoorbeeld overdag leefden.
Dus was het voor soms met dieren gunstiger om dan 's nachts te leven.
Er zijn en de meeste knaagdieren zijn in principe nachtdieren, maar je hebt een aantal knaagdieren die zijn geëvolueerd naar dagt dieren, Omdat hun prooien ook snachts leefden.
Maar wat Ik wilde zeggen over die evolutie.
Oh jee, nou ben ik kwijt dat ik Waarom ik dat wilde zeggen dat dat zo het belangrijke.
Oh ja, Dat is die klok is dus zo belangrijk, Omdat het ons voorbereid op de dag je hebt dat spreekwoord de early Bird catches the warm en Als je vroeg wakker bent dan dan heb je meer kans op overleven.
Hoe meer je in in lijn leeft, eigenlijk met het licht donker, hoe beter je overlevingskansen zijn ten eerste.
Maar die klok.
Die anticipeert ook die zorgt ervoor dat je dat je kan anticiperen op de dag.
Die komt, hè?
Omdat je cortisol zocht s omhoog gaat, gaat je bloeddruk omhoog en kan je dus opstaan vanuit een liggende positie waar je de hele nacht wacht waar je opstaan Zonder dat je meteen weer flauw valt.
Dus die biologische klok is heel belangrijk om.
Je voor te bereiden op de dag en Daarom is die regelmaat ook heel belangrijk dat je dat hoe regelmatiger je leeft, hoe meer je lichaam ja voorbereid is op wat er gaat komen.
Je zei early Bird.
Die heeft het dan al die al die strategieën dat wij hier zeggen, heeft dat dan ook te maken met die of dat je nu een ochtend mens bent en early bird of eerder en dan laat avond mens of weten we daar nog niet genoeg van?
Nou wat we wat we daarvan weten is nou je hebt, dus Het is ochtend Mensen en de avond Mensen.
De meeste Mensen zijn een beetje tussen tussenin Mensen en je kan dat voor Mensen die luisteren en denken.
Hoe weet ik nou dat van mezelf?
Nou vaak vaak weet je het Natuurlijk al of of je 's ochtends of 's avonds ja, je best bent en anders kan je dat ook online kan je dat eens beste de de Unic chronotype questionnaire kan, je kan je invullen.
Nou, ik zal Alleen naar shownotes zitten.
Toon link.
En dan.
En dat bepaalt eigenlijk.
Dat is eigenlijk is dat de natuurlijke variatie binnen die centrale klok, dus ik begon met die centrale klok hè?
Ongeveer die 24 uur worden elke dag gelijkgesteld, maar Er zijn net even wat kleine veranderingen, soms in bepaalde genen, waardoor sommige Mensen meer In de ochtend Mensen zijn, andere Mensen weer een avondmens.
Dat betekent dus ook dat dat iets is wat je van jezelf niet kan veranderen.
Je een avondmens zal nooit een ochtendmens worden en ochtendmens zal nooit een avondmens worden gedurende je leef verandert dat overigens wel, hè?
Ik heb jonge kinderen zijn.
Extreme vroege types, Mensen met kinderen die zullen dat herkennen, dan krijg je de puberteit nou dan dan dan, dan komen ja, die docenten komen hun bed niet meer uit.
Dat is niet puur gedrag, Dat is echt biologisch bepaald.
Niet worden dus echt latere types en dan word je weer wat een vroeger TYPE naarmate je ouder wordt.
Dus Dat is biologisch bepaald, maar wat we zien In de huidige maatschappij is dat die eigenlijk heel erg ingericht is op ochtendmensen.
En dat betekent ook dat als er in studies gekeken wordt en avondmensen vergeleken worden met de ochtend Mensen en dan wordt bijvoorbeeld naar hun gezondheid gekeken dat extreme avondtypes daar vaak slechter uit komen dan ochtend Mensen.
En de vraag is of dat komt Omdat ze een avondmens zijn.
Maar ik denk of dat dat komt Omdat zij een avondmens zijn die zich elke keer moeten aanpassen.
Aan eigenlijk een ochtend maatschappij, hè?
Sommige extreme avondtypes die die kunnen niet 's avonds op tijd naar bed, want dan zijn ze gewoon nog niet.
Hoe gaan we ze eigenlijk steevast te laat naar bed bouwen?
Enorme slaapschuld op gedurende de week dus een enorm slaaptekort moeten dat in het weekend weer inhalen of volgens maandag weer een enorme ja jetlag te hebben eigenlijk en dat lijkt.
De gezondheid eigenlijk van Van late types tegen te werken.
Ja inderdaad Ik vind dat echt zot Als je erover nadenkt ik examens ochtends sollicitatiegesprekken s ochtends.
Er wordt heel veel om 8 uur beginnen voor sommige Mensen ook gewoon focus gevraagd 's ochtends daar heel veel, zeker in het begin van Mensen, hun carrière of In de schoolcarrière dat al wat Mensen echt serieus worden achteruit gezet, hè?
Ja en daar zit, daar is zo een hele leuke studie gedaan in aan de Universiteit van Groningen een aantal jaar geleden opgezet door middelbare scholieren zelf.
Die hebben gekeken naar het tijdstip waarop de toetsen werden afgenomen op de middelbare school en dat afgezet tegen het cijfer wat de leerlingen haalde.
En wat zagen ze nu de toetsen die s ochtends werden gegeven?
Dus het eerste uur of het tweede uur?
Ik weet niet hoe dat bij jullie is, maar bij in Nederland zijn net begint het eerste uur zo kwart over half half 08.30u geloof ik dus de toetsen die vroeg gegeven werden, scoorden leerlingen.
En dat zijn dus allemaal adolescenten slechter op dan de toetsen die 's middags gegeven werden.
En Als je dat nog verder uit splitste naar de ochtend Mensen naar avondmensen, dan werd dat verschil nog groter.
Dus de avondmensen die een ochtend toets willen moesten maken, die scoren daar gewoon veel lager op dan een toets die In de middel gegeven werd.
En Er zijn ook in Engeland.
Die is er ook een chrono bioloog die die heel erg gepleit heeft om middelbare scholen later te Laten starten.
Dat heeft uiteindelijk toch geen.
Dat is uiteindelijk toch niet gelukt, maar.
Maar daar is inderdaad wat voor te zeggen.
Ja absoluut dat Alleen een zag je in die wetenschap zit, denk ik Alleen, Ik denk dat alle crono biologen gaan pleiten voor latere starturen voor adolescenten.
Volgens mij Omdat het gewoon logischer is.
Alleen heb je ook nog te maken met docenten die dan weer geen Adele staan.
Ik heb ijs totaal.
Ja ja, alles moet moet kloppen Natuurlijk, want Ik denk ook een studie in in In de ja okay ging daarna van oké, Als we dan nu effectief doen, twee uur verlaten.
Ja, die naschoolse sporten die na schoolse activiteiten worden ja.
Dat ging allemaal niet meer door dan dus dat.
Dat ging ook niet.
Van een sociaal standpunt ging dat gewoon ook niet.
Praktisch voor.
Het is een heel ingewikkelde puzzel.
Ja en heel cultureel bepaald ook hè?
Want de vraag die ik veel krijg Als ik Als ik over die voedings tijden bijvoorbeeld praat of over de tijden waarin We moeten slapen, zijn er altijd, is altijd wel de vraag.
Maar hoe zit dat dan in Spanje bijvoorbeeld hè?
In de mediterrane landen waarbij zeker Spanje staat met stip op één met de laatste laatste moment van avondeten?
Gemiddeld is dat 10 uur las ik.
En en en en dus altijd ja, maar daar zijn ze toch daar.
Daar hebben Mensen toch niet veel meer overgewicht dan hier?
Nou is het blijkt dat laatste ook niet meer waar, want ook Spanje staat nu In de Top 5, geloof ik zelfs van Europese landen waar het meeste overgewicht is, maar zelfs in in in.
in Spanje zijn ook een aantal studies in Spanje gedaan waarin ze hebben gekeken naar de de voedings tijden om die wat eerder op de dag of wat later op de dag te doen.
Dat is dan Misschien voor Nederlandse begrippen nog steeds wel laat.
Maar dan zag je ook dat vrouwen die bijvoorbeeld hun lunch voor 3 uur namen ten opzichte van na 3 uur vroeg of laat dat die meer afvielen dan vrouwen die hun lunch grootste maaltijd van de dag later aten.
Dus Het is, Het gaat Het gaat in elke cultuur wel op.
Maar wat dat tijdstip dan precies is, dat kan Misschien.
Verschillen maar.
Ja oke, Ik heb nog.
Ik denk nog aan een studie, maar Misschien eerst.
Als we die.
Als we nu vroeger gaan eten, dan was er iemand luistert en die zegt Van oke, Ik ga toch die bulk van mijn calorieën eerder opschuiven naar, ofwel in een voormiddag, ofwel gewoon vroeger op de avond.
Hoe snel gaan Mensen dan meer Energy voelen?
Meer slaapkwaliteit ervaren afvallen.
Binnen welke tijdspanne spreken we dan?
Nou, Ik denk dat dat.
Als je niet per se iets aan je calorieën verandert, dan denk ik dat afvallen dat dat heel langzaam zal gaan, Dat is.
Dat zie je ook in die studies dat dat vaak gezien wordt.
Maar nogmaals.
In sommige studies zien ze dat door die tijdstip te verkorten dat Mensen wel 3 tot 500 cal per dag minder eten, dan zou je toch wel binnen enkele maanden daar.
Effect op kunnen zien, mits je niet in dat mits je niet in die tijd die wel eet je toch ja overeten eigenlijk een calorie.
Een fit voelen.
Ja, dat dat vind ik lastig te zeggen, Maar ik weet uit ervaring.
Ik ben iemand die dus na het eten nog wel regelmatig een aantal koekjes eet.
Als ik dat niet doe, dan word ik echt uitgeruster wakker dus ik merk het zelf merk ik het wel.
Dus Als ik minder dat zijn dan met name koolhydraten.
Als ik s avonds na het eten niet meer zoveel koolhydraten tot me neem, slaap ik echt beter en word ik word ik fitter wakker, dus ik merk het persoonlijk heel snel al.
Ja, daar wil ik nog over hebben.
Uw mening over kent je de studie van Sachin Panda over dat ze eigenlijk in in in een heel grote populatie eigenlijk Mensen hebben Laten invullen op een app van oké, wanneer eet ik en ook gewoon, hoe heb ik geslapen vannacht en als ze eigenlijk tot hun eigen verrassing de eerste keer dat ze dan eigenlijk merkten dat Mensen die vroeger stopten met eten, dat die hun slaapkwaliteit veel beter werd?
Ik weet niet wat het als verrassing komt.
Nou ja, Dat is.
Dat is eigenlijk wel te verklaren door het feit dat en dat heeft Misschien niet eens zoveel met chronobiologie te maken als wel met hoe je metabolisme werkt dat op het moment dat je wat gegeten hebt, dat dan toch dat eten verwerkt moet worden en en dat er op dat moment gewoon Energy gaat naar het verteren van het voedsel in plaats van naar slapen.
Dus dat dat daar kan ik me wel.
Ik ik, Ik kan me daar iets zeker iets bij voorstellen.
Want ik meet, ook wel Als ik een avondje gewoon om 6 7 uur stop met eten, dan slaap ik echt wel dieper.
Dan komt bij mij ook wel echt voor.
Misschien nog een?
Een laatste of gewoon?
Geldt dit ook voor kinderen.
Geldt dit voor Iedereen?
Ja, ik zou zeggen dat het wel voor kinderen geldt, Maar dat zeg ik meer vanuit wat we weten en dat dan zo doortrekken eigenlijk naar kinderen, want Er zijn op dit vlak bij kinderen eigenlijk niet veel studies.
Ik ken eigenlijk geen studies die bij kinderen zijn gedaan, maar die regelmaat wat ik wat ik eerder noemde.
Dat is Natuurlijk voor kinderen sowieso hè rust, regelmaat reinheid.
Dat is Natuurlijk zo'n adagium voor kinderen.
Wat wat denk ik met eten ook heel erg werkt en met name ook denk ik een soort gewenning dat als.
Als.
Ja dat je ook niet gedragsmatig.
Is heel erg gewend raakt aan nog na het eten of na het eten eten, want Als je dat als kind gewend bent, dan neem je dat dat dat gedrag of die gewoonte ook mee in je latere leven.
Dus Ik denk dat dat zeker ook voor kinderen geldt.
En als dat invloed heeft op de slaap, denk ik dat het voor kinderen heel belangrijk is.
Misschien die slaap nog wel belangrijker voor kinderen dan voor volwassenen dat zij goed slapen.
Oké, Dat is duidelijk.
Zijn er nog afsluitende tips of misvattingen of de vragen die je veel krijgt die je nog wil benoemen.
Nou met met alles vanuit de wetenschap is het denk ik wel dat we het moeten nuanceren dat.
Dat ik.
Denk dat die timing nou nogmaals heel belangrijk is die regelmaat eigenlijk terug naar beetje het ouderwetse, eigenlijk het ouderwetse leven.
Hoe deden ons best en oma 's of opa 's en oma 's van onze opa 's en oma 's dat die die stonden vroeg op vind je aan het werk gingen eten, gingen ook op tijd naar bed aten daarna niet meer, dus Ik denk dat dat heel belangrijk is.
Het gaat Alleen niet, dat doe ik met de nuancering.
Dit gaat er niet voor zorgen dat iemand die overgewicht heeft opeens op een gezond gewicht is maar.
Regelmatige leefstijl, waarin ook regelmatige eett tijden zijn, draagt wel bij aan aan aan gezondheid en dat Dat is op het gebied nog wel van je van je suikerhuishouding kan het gunstig effect hebben.
Ook op ja, minder trek gedurende de dag.
Dat is ook wel gezien bij Mensen wel of niet ontbijten Als je wel ontbijt.
In sommige studies Laten ze zien, heb je toch door de dag heen minder minder trek, dus Misschien dat al die kleine beetjes er toch aan bijdragen dat dat uiteindelijk er ja gezonder is.
Dus dat zou zeker een tip zijn.
Je eet patroon wat meer naar naar de.
Naar voren schuiven en of je nou vroeg of laat TYPE band ging dan 's ochtends om 6 uur opstaat of dat je hem 9 uur opstaat, Maar dat je ontbijt op het moment dat je wakker wordt en dat dan hè?
De tijd begint te tellen van hoeveel uur je eet en slaap voldoende dat dat daar hebben we niet vandaag niet heel veel over gepraat, maar slaap is ook heel erg belangrijk voor je hongerhormonen na een dag een slecht slapen.
Heb je de volgende dag meer?
Ja, hongerhormonen dus je hebt gewoon meer trek.
Je hebt bovendien Als je moe bent, ben je minder goed in staat om verleiding te bieden aan nou de dingen die langskomen.
Is dat ook, dat draagt ja toch wel heel erg.
Erbij die is eigenlijk is het een heel saai pijn en heel saai advies.
Het is Het is levensstijl.
Adviezen zijn vaak gewoon heel heel normaal, maar onze maatschappij maakt het gewoon bijzonder moeilijk, hè?
Enerzijds is het gewoon, je hebt het alle dagen alle uren constant eten.
Je hebt zelfde middernacht kan je eten gaan halen.
Langs de andere kant slaap dat eigenlijk zoiets evolutionair makkelijk is ja, met al die artificiële lichten en je kan alle alles blijven bekijken tot middernacht.
Ja, dat zijn alle saaie adviezen In de zin van oké, Het is zo saai dat eigenlijk.
Ben er Niemand het doet dus, zoals zij ziet het dan over ook al niet zijn.
Ja, oke, nu Misschien om af te sluiten.
Hoe ziet jouw?
Als expert dag eruit In de zin van eet tijden en hoeveel?
Of, waar ligt u groot en hoe waar ligt uw grootste maaltijd?
En ook doe je het alle dagen consistent.
Of in het weekend Misschien wel minder of zo?
En dan bedoel je echt wat ik zelf wat ik zelf doe of wat ik vanuit mijn wetenschap zou adviseren.
Laten we Misschien eerst vanuit de wetenschap adviseren en dan Misschien doe je het exact of Misschien ben jij een gewoon mens, dat zullen we kijken.
Dus vanuit de wetenschap zou mijn advies zijn Als je een doorsnee TYPE bent Als je niet een extreem laat TYPE je staat op, nou, Laten we zeggen, een uur of.
7 je gaat ontbijten.
En, Dat is wel een volwaardig ontbijt met met name veel koolhydraten, Omdat je die 's ochtends goed afwerken en Omdat dat ook Energy geeft om de dag goed te komen.
Dan zou je met de lunch eigenlijk ook wel een redelijk grote maaltijd.
Ja, het toetje moeten nemen en dan vervolgens 's avonds niet al te laat.
Nou Laten we zeggen, uiterlijk 7 uur een een lichte maaltijd die voldoende vullend is om de hele nacht door te komen, zodat je niet wakker wordt van de Van de honger.
Maar die ook niet zo zwaar is dat je lijf nog het hele de hele nacht bezig is om al dat eten te verwerken.
En dan zou ik op tijd naar bed gaan, zodat je een uur of 8 kan slapen.
Oké perfect mooi, Ik ben al.
Ik ben al benieuwd wat u wat u eigen leven eruit ziet.
Ik ik, ik probeer de.
Ik probeer daar wel naar te leven.
Ik merk wel dat ik het dat ik er vaak over nadenk, maar nou, ik ontbijt altijd.
En ik merk ook dat dat In de enkele keer dat dat het er echt niet van komt.
Dat is heel sporadisch, Maar dat ik de hele dag eigenlijk trek heb dat ik me zeker ik Als ik niet ontbijt dan over eet ik de rest van de dag, Omdat het dan niet te stillen honger heb.
Dus ik ontbijt altijd en dan neem ik om een uur of 10.
Een beetje fruit dan lunch ik ook weer met boterhammen 's ochtends ook.
Autorama of.
Of weet het musli dus wel veel koolhydraten en dan savonds dan neem ik eigenlijk best wel 1 grote maaltijd en 's avonds.
Na het eten word ik eerder aangaf, dan zwicht ik toch voor ofwel de biologie of mijn gewoonte of gewoon wat er In de kast is en dan dan neem ik dan toch nog wat.
Ja, als er iemand nu echt zegt Van oke, Ik wil echt.
Kilootjes verliezen.
Was dat?
Wat zou dan de eerste tip zijn om bijvoorbeeld alle in uw leven dan bijvoorbeeld en stel als jij nu kilo te verliezen, waar zou je dan aan beginnen?
Voor voor mij zou echt schelen Als ik na het eten niet meer zou.
Er is uit dezelfde Amerikaanse onderzoek geweest die die werd dat dat de meeste Amerikanen nemen, geloof ik 45% van die calorieën die die eten ze na 6 uur's avonds.
Ik denk dat het voor Best wel veel Mensen geld hoor die overdag dan te weinig eten en dan 's avonds.
Want eigenlijk 's avonds best wel dat weer inhalen.
Oké ja, Ik denk dat dat duidelijk is, Misschien nog een puntje ook, Misschien uw eigen visie op.
Het twee of 3 keer per dag eten vergeleken met 16 keer op een dag eten.
Niet per se naar laat eten maar gewoon hè?
Gedurende heel de dag door eten of die 3 maaltijden, wat denk je daarvan?
Wat is het beste?
Is daar wetenschap over?
Nou vanuit vanuit dieronderzoek is wel gekeken naar dat dat snacken.
Dat is de hele dag kleine beetjes eten.
Maar ik.
Ik weet eigenlijk niet genoeg wat daar de uitkomsten.
Van Van waren Het is bekend dat In de periode waarin er niks wordt gegeten vinden waar andere processen plaatsen manier je wel eet.
Dus vanuit dat oogpunt zou je zeggen, nee, hè, toch goed om ook af en toe niet te eten.
Oké en meer vanuit Dat is meer vanuit mijn artsen rol of vanuit het Mensen begeleiden met overgewicht ook.
Van dat je dat je op gezette tijden wat eet, want vaak Als je zo vaak wat eet, dan zit daar ook geen regelmaat in, dus zorg in ieder geval dat dat dat dat daar een regelmaat en een voorspelbaarheid in zit voor jezelf ook.
Oké voor jezelf en je klokken?
Ja.
Oke, bedankt voor de expertise.
Bedankt voor de babbel.
Het was weer super interessant.
We een heel gepassioneerd hierover en ik ik merk dat jij dat ook bent, is hartelijk bedankt.
Graag gedaan.
Hopelijk vond je deze aflevering interessant en heb je er wat van opgestoken?
Je komt het graag te weten via een berichtje op mijn Instagram at lenn punt de punaise en daar ga ik ook dieper in op alle afleveringen met tips en tricks en wetenschappelijke artikels uitgelegd in gewone mensentaal.
Mijn boek waar rook is, is vuur ligt nu In de boekhandel.
10 jaar geleden had die chronische rugpijn en darmproblemen en weinig Energy en geen enkele gezondheidsprofessional komen echt helpen.
Pas Toen ik mijn levensstijl radicaal aanpaste, begon mijn lichaam te herstellen.
Dat proces inspireerde me om dit boek te schrijven, eigenlijk voor mezelf 10 jaar geleden.
In waar rook is, is vuur, neem ik je mee In de verborgen wereld van chronische ontsteking, dan slaan we een kracht achter of achter veel moderne ziektes.
Ik leg uit hoe ons tegenwerkt, hoe het je lichaam beïnvloed en vooral wat je eraan kan doen.
Geen droge wetenschap, maar heldere inzichten en praktische stappen waarmee je zelf aan de slag kan.
Als dit boek ook maar een persoon helpt zoals Ik had gewild, dat iemand mij toen hielp, dan ben ik al blij.
Ga naar lendeneis.eu en bestel je exemplaar.
Bedankt voor het luisteren en tot de volgende keer.