Welkom bij de Wilde Wieven podcast.

Voor alle verwilderende zielen oals jij die algemeen heersende plantenblindheid willen transformeren naar collectieve plantenwijsheid voor de toekomst van onszelf en de planeet.

Mijn naam is Lieve Golle van wild Plant Vorger.

Ik ben al meer dan 20 jaar herboriste, wildpluk expert en wild Wiief.

En ik voel dat het meer dan ooit tijd is om de volkomen oorspronkelijke band tussen mensen en wilde planten te herstellen.

En daarom ga ik in deze podcastreeks in gesprek met wilde Wieven uit te lagen landen om de rijkdom van onze gezamenlijke wilde kruidenwijsheid en de verbinding met het landschap om ons heen in de verf te etten.

Vergeet dus even de hectiek van alle dag en luister naar de hartslag van de natuur.

Kom te weten wat jou nooit verteld werd, maar wat je iel eigenlijk wel weet.

Ik ou eggen, vooruit met het wildkruid en gaan met die valia.

Dag lieve luistervink.

Welkom bij alweer een nieuwe aflevering van de Wilde Wieve podcast.

Vandaag heb ik een Nederlandse gast bij me dat is Mari Fulku.

Welkom, Mari.

Misschien is ij in België niet o gekend, maar je hebt ook al wat radiopraatjes gedaan over kruiden, hè?

Je bent kruidenliefhebber en kruidenspecialist.

Hoe is het eigenlijk allemaal begonnen voor jou?

Hoe ben jij tussen de kruiden terecht gekomen?

Ik ben ermee opgegroeid en dat is natuurlijk een geschenk voor je leven.

Mijn vader was fruitkweker en betrokken bij de natuur.

En vertelde daar altijd over de on, de maanden sterren en de aarde.

En de aarde heeft een heel speciaal plekje in mijn vocabulaire en in mijn beeld ook.

Ik vertel daar graag over.

Zoals we hier op nu te gast ijn in België dat ik getriggerd werd door de kleur van de aarde.

En ik eg nou, het lijkt wel er it een oranje gloed in.

En niet omdat ik Nederlands ben en iets met oranje heb.

Maar die oranje gloed dat is ja, misschien leem, maar het is lus.

En lus ja dat kennen wij in Nederland, een snippertje in Limburg.

En ook nog een heel klein snippertje in Gelderland, in de buurt waar ik woon.

En ja, het is prachtig een lus.

Als je weet wat dat is, dat is de allermooiste aarde die er bestaat.

En als je aadjes wilt planten en je doet daar lus bij of je doet het in deze aarde.

Dan itten de aadjes vanaf het moment dat je e in de grond stopt te dansen in de aarde.

Het is echt helemaal geweldig.

En aarde is natuurlijk ook heel erg geneeskrachtig.

En daar staan wij veel te weinig bij stil.

En toen we hier naar dit dorp in België, ik weet niet eens hoe het heet.

Maar toen we hier naartoe reden, dan ie je die grote open velden waar de gewassen af ijn.

En dan kun je de aarde lezen.

En ik weet ook van heel veel dieren in de natuur dat die de aarde als geneesmiddel gebruiken.

Wilde dieren gebruiken de aarde als pleister.

En wij mensen doen dat niet o heel veel meer.

Maar ik ken nog altijd fijne klei die je gebruikt om je tanden te poetsen.

Als een gezondheidsmiddel of de groene klei die je kunt gebruiken om het water daarvan te drinken.

Als je maag darmstelsel een beetje de weg kwijt is.

En dan denk ik wat is de natuur toch dichtbij.

En dat is de aarde waar wij alle dagen oplopen.

Ja, jouw liefde voor de aarde werd mij meteen al duidelijk.

Voor de luisteraar trouwens, wisten bij Danielle Haubrechts thuis in Opheers.

Ja, want ik weet nog dat je ei onderweg naar hier dat je ei, ik wil wel een beetje aarde van hier meenemen naar huis.

Ja, inderdaad.

Ik spaar ook verschillende soorten aarde.

Je kunt altijd de mineralen aan de buitenkant ien.

Vooral als de gewassen van de velden ijn in het vroege voorjaar als de boeren ploegen.

Of in het late najaar als de gewassen van de aarde gaan.

En als we kijken naar de knorrenpotten, de varkentjes.

Hoe ongelofelijk dankbaar die ijn als e in de modder kunnen baden.

Maar nog meer bijzonder.

Er ijn mensen die het kwartje hebben laten vallen.

En die beginnen een kuuroord met modderbaden.

En dat iet er natuurlijk buitengewoon spectaculair uit, als je dat ziet.

Maar o kun je mens, dier en plan behandelen met dezelfde methode.

En het is heel erg dichtbij datgene wat je voor je welbevinden, gezondheid, lekker in je vel itten.

Dat wat je kunt gebruiken.

Ja en wat wat ik boeiend vind.

Je ei daarnet, ik ben eigenlijk erin opgegroeid tussen de kruiden.

Maar vanaf welk moment heb jij dan eigenlijk besloten om ermee verder te gaan?

Ja dat kun dat kun je heel moeilijk eggen.

Soms groeien de dingen en toeval bestaat niet.

Maar de omstandigheden maken wel dat er iets gaat gebeuren.

Ik ie mezelf nog als kind door de door de boomgaard lopen.

En de wilde pruimen plukken die in de kant van de boomgaard stonden.

En en later ben ik in de voeding en diëtiek verder gegaan.

Daarin ook terecht gekomen.

Ik ik houd er ook van.

Ik houd ook van lekker eten.

Maar als ik denk hoe ik de pruimen in de in de boom ga.

De wilde pruimen snoepte.

En daarna een vader had die mij ook liet ien dat de kern van de pit.

Ja, waar gaat het over in dit leven?

De kern van de pit, maar dat die smaakt naar Amaretto.

En dan denk ik nou, je kunt nog wat leren van de Italianen.

De witte koekjes en en en de lekkere dingen die dan ook van een Rosazee.

Een pruim is natuurlijk in essentie ook uit de familie van de Rosazeeën.

Maar hoe daar dingen vandaan komen die je normaal gesproken alleen maar uitspuugt.

En en weggooit.

En en er helemaal niets van begrijpt, wat soms de smaak van het paradijs heeft.

En ik houd daarvan om gezond en lekker te combineren.

Het beetje blauwzuur wat erin it en dat is wel het leuke in onze tijd.

Als je mensen hebt die uit het wild en uit de natuur eten niet al te verstandig vinden.

Dan kan ik dat wel begrijpen, want die halen daar 1 stofje uit.

En dan eggen e, oeh, pas op giftig.

Paniek niet gebruiken.

En dat is wat er in onze maatschappij oveel gebruikt.

Dat de schepper die heeft het gif en het tegengif heeft hij dikwijls wel e in hetzelfde kruid gedaan.

En die bitter stoffen die hebben we bijna overal uitgeweekt.

Maar een klein beetje van iets kan een geschenk voor je leven ijn.

Ja, het het triggert mij en ik hou van de dingen achter de dingen.

Ja, je straalt ook helemaal te weinig dat je het vertelt.

Wij hadden daarnet ook een een bijzonder moment samen.

We aten met 4 kruidendames in de auto.

Daniëlle houd rechts aan het stuur.

Verder was nog Andrea Bleker was erbij, jij was erbij en ik was erbij.

En we hadden elkaar eigenlijk ook nog maar net ontmoet en toen reden we door door de straat.

En wat agen we daar?

Een vrouwelijke Ginkgo biloba boom, hè.

Met dus de de vruchten eraan hangend.

Het waren echt bomen die helemaal vol gingen met vruchten ook.

Ja, als je die vruchten niet kent.

Het ijn echt stinkende vruchten, maar dus Stinkene juffertjes.

Stinkene juffertjes, ja.

Maar jij vertelde mij daar ook een heel mooi verhaal over.

Hoe jij, hoe je dan die bolster, dat buitenste deel daar af had gehaald.

En dat meteen ook een een heel mooie helderheid gaf rond het de waarde van die pit eigenlijk en wat er daarin it.

Ja, we kennen de Ginkgo Biloba.

De Ginkgoboom als 1 van de oudste bomen ter wereld.

En hij is in beeld van de wetenschap gekomen naar de atoombom op Hiroshima.

En als thema kun je dan eggen, er is iets niet o slecht of het heeft ook een goede kant.

En dat is dat die in beeld gekomen is van de wetenschap, omdat de stoffen alzheimer en dementie kunnen voorkomen.

En dat is wel iets om extra aandacht aan te besteden.

En ook de bloed hersenbarrière kunnen passeren.

En dat kan niet elke plant, omdat daar een heel goed systeem in ons menselijk lichaam it.

Dat niet alles naar onze bovenkamer kan.

Maar die stinkende juffertjes, de nootjes, de nootjes ijn erg lekker.

Maar die hebben een bolster dat is de buitenste kant.

En die stinkt o gruwelijk, daar ijn geen woorden voor.

Maar ik had van iemand wat nootjes gekregen.

In de winter buiten gezet, omdat e een vorstperiode hebben als je e verder wilt kweken.

En in de lente in maart haalde ik de schaal naar binnen, haalde de bossen eraf met alle stink gedoe eromheen.

En hield daar de nootjes aan over, die ien er dan een beetje uit.

Zoals wij pistas nootjes kennen.

Maar ja, druk druk druk.

Hoe gaat het?

Ik ette die schaal nog even buiten om de volgende dag ermee aan de slag te gaan.

En wat eg je wat?

De volgende dag al ik de schaal gaan gaan halen.

En daar hebben eker een paar 100 noten ingezeten.

Geen 1 noot er meer in de schaal.

Dat betekent toen die stinkboel eraf was dat de concurrentie, de eekhoorn en de een misschien een een das of of de muisjes.

Of de martters die wel in het gebied bij ons itten.

Die waren ermee aan de haal gegaan.

Weg waren alle nootjes.

Maar wat leer je ervan dat de natuur o intelligent is dat die planten die belangrijk ijn nota bene om onze bovenkamer in conditie te houden.

Dat die daar een beschermende functie aan gegeven heeft en een beschermde laag omheen gedaan heeft.

Zodat wij daar gebruik van kunnen maken.

Maar ja, ja en dan ben ik nu in België en voor de Belgische luisteraars.

Maar dan moet ik toch even schuld bekennen.

Wij Nederlanders hadden een prachtige laan, oals we die net hier ook gezien hebben met gingobomen.

Maar ja, ik denk een beetje een dis dyslectischische bioloog.

Ik ik weet niet hoe je dat noem noemen moet, als die niet kan ien.

Of het een mannetje of een vrouwtje is.

En toen hebben e in onze deftigste stad Den Haag, Schravenhagen, dus Den Haag van de Graaf, hebben e een unieke laan geplant met ginkgobomen.

Maar helaas, na 40, 50 jaar gaan de bomen vruchten dragen en o wee als je dan een hele laan vol met vrouwtjes hebt, dan heb je echt een laan die stinkt als een Godsoordeel.

En wat is er in het deftige Den Haag gebeurd?

Ja, het ullen je medelanders maar ijn.

De hele laan van meer dan 50 jaar oud.

Einde verhaal Sint Euterage is daar voorbij gekomen.

Die ik denk dat Sint Euterage uitgevonden is in Den Haag.

Ja, want ik ik moet eerlijk eggen, we hebben daar ook wat foto's genomen toen wij daar net in die Ginkgo laan stonden.

En ja, daar daar stond ook een auto geparkeerd onder o'n vrouwelijke ginkgoboom.

Die ging helemaal vol met ja, prut, al ik maar eggen.

Prut van de van de ginkgo vruchten.

Het stonk, het was, het ag er vreselijk plakkerig uit om het om het schoon te te kunnen maken.

En ja, jij je kwam toen hier en je had meteen al een idee.

Want je ei van ja, ik iemand die ik ken heeft o een artikel over Magnolia.

Ze heeft dat gewoon afgeprint.

En e al in de bus gaan steken bij een heleboel mensen die in straten wonen waar Magnolia's groeien.

Eigenlijk ouden we hetzelfde moeten doen met met informatie over die Ginkgoylab.

Want de mensen die er wonen die vloeken er waarschijnlijk alleen maar op en die die beseffen het niet.

Nee dat inderdaad dat ik vind dat een heel leuk idee.

De magnolia dat 1 van de mensen die mijn artikel gelezen had.

Het bij al die bloeiende magnolia bomen de bij de mensen aangeboden had.

Omdat mensen er geen idee van hebben dat je een magnolia kunt eten.

Maar die auto die onder die stinknootjes at.

Je kunt bedenken dat die man of vrouw gewoon morgen of overmorgen vloekenkend ijn auto ingaat.

En niet beseft hoe bijzonder en waardevol eigenlijk die nootjes ouden kunnen ijn.

En ja dat ijn echt eye-openers.

En dit ijn hele kleine bijdragen die je kunt doen door een artikeltje van internet te halen of te printen waar je het ook vandaan haalt.

En dat bij mensen aan te bieden.

En het ijn natuurlijk ook hele leuke cadeautjes, want je kunt nootjes ook kopen en eten als pistafsnootjes.

En straks komt die oude man met die lange rode jas en die wonderlijke muts ook weer in het land.

En die wil altijd cadeautjes geven.

Dat is best lastig om voor mensen cadeautjes te vinden.

Maar hoe mooi kan het ijn een artikeltje waar je blij van wordt.

En dan met iets lekkers erbij bijvoorbeeld of of of een tekening of een beeld erbij.

Zo kun je een combinatie maken waar je de wereld een stukje blijer en vrolijker meemaakt met iets wat je in de dagelijkse praktijk tegenkomt.

Prachtige actie lijkt mij dat.

Wie ich geïnspireerd voelt, ik ou eggen ga ermee ga ermee aan de slag.

Zeg jij je hebt ook een een poster mee met allemaal eigenlijk staat daar het menselijk lichaam op en bij de verschillende lichaamsdelen staan er dan desbetreffende kruiden bij die je voor dat lichaamsdeel kunt kunt gaan gebruiken.

Maar je ei daar ook bij dit is eigenlijk mijn tuin.

Dan ben ik heel benieuwd hoe iet jouw tuin eruit?

En en mijn tuin van oorsprong die plaat van het menselijk lichaam in plattegrond is de basis van het ontwerp van mijn kruidentuin.

Maar ik heb 3 of meerdere kruidentuinen.

1 de plattegrond kruidentuin en wel grappig is, we hebben het nu over de Ginkgo.

Maar in de loop van de 50 jaar dat ik daar bezig ben in Beekbergen is het hoofd van de kruidentuin in de verbouwing gebleven.

En bij het hoofd stond natuurlijk de Ginkgo voor de doorbloeding van de hersenen.

En als item eg ik dan van kijk mensen, het is net het leven elf.

Ik heb de gingo bomen naar het oogsten verplaatst.

Daar kwamen de wijze vandaan heb ik begrepen.

En tegenwoordig heel veel andere bevolkingsgroepen.

Dus hoe er toe date kan een kruidentuin toch wel niet blijven.

Dan is er dus al die vlakken ijn gevuld met kruiden die op het betreffende lichaamsdeel een goede invloed hebben.

Bijvoorbeeld voor de hersenen, ook de maag de palm die in onze bossen groeit.

Waarschijnlijk ik heb hem hier in België ook ien staan.

Ze zijn meer kruiden die je kunt gebruiken bij de longen, het longkruid voor het hart, hart en bloedvaten.

Meidoorn ik heb hier in België prachtige historische brede meidoornhagen gezien.

En dan denk ik wow, hier in België hebben e dat allemaal nog.

Bij bij ons wordt het vaak een beetje nou, laat ik maar niet eggen.

Want dan valt heel Nederland weer over me heen.

Ze ijn e ijn terug van weggeweest de meidoornhagen.

We hebben ook wel een tijd gehad.

Ze in het Zuiden ie je nog de oorspronkelijke hagen, maar we hebben ook wel tijden gehad dat de meidoornhagen gewoon allemaal vernietigd werden oals het dan heet.

Jammer genoeg, hè.

Want het is toch ook wel een stukje geschiedenis dat je dat je dan hebt, hè.

Ja, je je je kunt bij de geschiedenis beginnen.

Maar nu in Nederland, ik weet niet hoe het in België is.

Maar je bent of positief voor de wolf of negatief tegen de wolf.

De wolf die eet natuurlijk de hertjes en ja, de de beestjes op.

Dan krijg je net daardoor wel weer een geweldige flora.

Of Nederland gaat weer helemaal dicht groeien, maar we ullen het gaan ien.

Maar de historische meidoornhagen die waren echt wolfbeschermen.

Breed van een halve meter tot een meter.

En vooral aan de onderkant was er dan een iets doorgelochten.

Los van het feit dat je het niet gebruikt om de wolf bij je schaapjes weg te houden.

Is de mijne natuurlijk 1 van de kruiden zonder eigenlijk bijwerkingen die je gebruiken kunt bij hart en vaatziekten.

En o heeft alles een verhaal, owel positief als negatief.

En door bezig te ijn en je te verwonderen in de wereld van de natuur en de kruiden.

Daar word je absoluut een gelukkiger mens van.

Ik heb net bij mijn buren Bertus en Riek dat ijn boeren die eitjes verkopen.

En varkentjes hebben en knorppotten.

Dus die ene van die varkentjes die waren kreupel geworden.

En wat gaat er dan gebeuren?

Huppakee, kreupel varken in de instructie.

Zeg kom dat gaan we niet doen.

Zo werkt dat niet.

En o kun je mens, dier en plant behandelen en ondersteunen met kruiden die je in de natuur tegenkomt.

En o'n varkentje dat smult van planten als de smeerwortel.

En van smeerwortel weten we dat dat een geneeskrachtige diep in werkende werking heeft.

Wat we ook weten en dat vind ik dan wel het grappige.

Dat we in de loop van de jaren in paniek geleerd hebben van nee, pas op.

Dat kun je niet eten hoor, want daar itten giftige stofjes in.

En dat ijn de pyrolic dienen.

Dan denk ik nou, het varkentje heeft er duidelijk geen last van gehad.

Maar ik kan me ook herinneren dat mijn ouders daar een mensenleven lang toch gebruik van gemaakt hebben met de pyoliziedine die kunnen stapelen in de lever.

En wat welke conclusie kan ik daar dan uittrekken?

Want dat ijn absoluut stofjes die giftig ijn en waar je je bewust van moet ijn.

Maar ik denk dat e o divers uit de natuur aten dat het gif en het tegengif dikwijls bij dezelfde gerechten en maaltijden, misschien niet dezelfde dag, maar wel in dezelfde week geconsumeerd werd en gegeten werd.

En o ie je het gif en het tegengif zit vaak in dezelfde plant.

En dan is het van belang om het hele kruid, de hele plant te gaan eten.

En wat wij doen, we halen 1 stofje eruit en dan eggen we paniek jongens dat is waar giftig.

Terwijl de schepper er een een paar 1000 dingen in gedaan heeft.

Hoe mooi kun je toch iets leren van de natuur.

Ja, heel interessant.

Want dat is inderdaad ook ja, iets waar er eigenlijk geen onderzoek naar gebeurt, hè.

We we gaan inderdaad die die ene plant onderzoeken en dan die ene endstof van die plant.

Maar we we hebben het eigenlijk nooit over ja, hoe verschillende, hoe verschillende planten op elkaar kunnen inwerken.

We kijken altijd maar heel eenzijdig eigenlijk.

En trouwens net hetzelfde geldt voor de pesticide bijvoorbeeld.

Hè?

Er worden wel pesticide onderzocht in het effect dat e hebben op de gezondheid.

Maar de hele cocktail aan pesticide die samen gebruikt worden, die misschien ook nog eens op elkaar in inwerken.

Daar waar daar wordt eigenlijk nog altijd maar heel weinig onderzoek naar gevoerd.

En kunnen stapelen en die kunnen stapelen ook door dan dan wordt er gezegd, het is maar een klein beetje wat je binnenkrijgt van die narigheid.

Maar dat je de narigheid ook kunt stapelen tot een hele grote berg die ontploft.

Ja, daar ja, daar wordt inderdaad veel te weinig onderzoek naar.

Dat is te kostbaar.

En dan kunnen we maar 1 ding doen.

Weer gewoon kijken hoe heeft de natuur het bedoeld.

En dan een mooi voorbeeld wat we net gehad hebben.

De stinkende bast om de ginkgoootjes of ook om de walnoot.

Wat een buitengewoon anti parasitair genees krachtig product is.

Maar we kunnen ook naar de brandnetel gaan.

En de brandnetel, je brand je aan de brandnetel, het meren.

En je haalt de brandweer weer uit met de kalk die in de stengel it.

Zoals daar onze voorouders natuurkennis, beroemde producten meemaakt, noem je dat medicijnen, supplementen.

Hoe hoe mensen van een vorige generatie daar supplementen van maakte.

Ja, mooi.

Ja, want ik ik las in een interview met jou.

In een ander interview las ik dat je een rondje door de tuin thee maakte.

En dan ei je, ik doe de 3 lekkere, 3 nuttige en 1 heiligkruid in.

Daar ben ik wel benieuwd naar.

Ja, na het laatste woord of na de eerste?

Ja, naar alle 3 eigenlijk.

Het het is maar een handvat om mensen op het spoor te helpen.

Dat hoeft niet per se dat aantal te ijn.

Maar als je mannen en kinderen in je omgeving mee wilt nemen, zorg dan maar dat gezond heel erg lekker is.

Mannen en kinderen niet alles weten, wel alles eten.

Zet de staafmixer er maar op en maak er maar wat lekkers van.

Maar 3 die 3 lekkere die kennen we eigenlijk allemaal.

De munt, de Melissa, de de het oet hout, de venkel.

Een hele serie is daarvan.

En dan de nuttige die een aansturende werking dikwijls hebben.

Bijvoorbeeld longkruid, dan denk ik nu het bijna winter is.

Dan komt longkruid en tijm.

Overigens longkruid smaakt neutraal en en tijm is weer gewoon lekker.

En dan de laatste en die geef ik ook altijd aan als les opdracht aan mijn cursisten.

Dat is het heilige kruid.

En wat betekent eigenlijk het woord heilig?

Dat betekent heel compleet, gezondmakend.

En in vroegere jaren hadden wij heel meesters en tegenwoordig hebben we doktoren, geen kwaad woord.

De de mensen die hun echt goede dingen doen is natuurlijk fantastisch.

En eker als het over de technische dingen gaat, maar over de chronische dingen die wij als vooral als moeder en huisvrouw ook oveel tegenkomen.

Die met de voeding te maken hebben.

Daar kom je toch echt bij de kruiden.

En ik vind het frappant 50 jaar geleden werd ik niet serieus genomen.

En nu ie ik de witte jassen industrie de 1 na de andere lifestyle technieken hanteren en vertellen dat het ook anders kan.

Ja, er is niets nieuws onder de on.

Maar als het over gezondheid gaat en kruiden en wat je dan wel doet in voeding.

Veel mensen komen dan met gezondheidsklachten.

En het eerste wat ik mensen altijd probeer te leren datgene wat je voor je gezondheid wilt nemen.

Je moet eerst weten waar iets niet goed voor is.

Pas dan kun je het gaan gebruiken voor je gezondheid.

En ja, dikwijls heeft dat hele positieve effecten.

Kan kan je mij eigenlijk een voorbeeld geven van o'n heilig kruit?

Zeker, e die ijn er nogal wat.

Ik woon nou vooruit dan maar, dan weet je gelijk waar ik woon.

Ik woon in Beekbergen op het engelland.

Dyslectische ambtenaar roepen we dan, maar wij kennen de engel wortel.

En onze voorouders gaven de naam van een heilige of een bovennatuurlijke iets of iemand aan planten die buitengewoon heilzame effecten had.

En de engelwortel dat wordt ook wel vrouwenginds zijn genoemd.

Of ja, komt een een klein beetje overeen met wat wij kennen van de gindssein.

Engelenwortel, het Sint-Janskruid helemaal een bijzondere plant.

In de prehistorie gewijd aan de onnegold Balder.

Dus de wereld werd gecastend en dan wordt het het heilige Balderkruid wordt het Sint-Janskruid.

Of wat denk je van de Maria distel, hè.

Moeder Maria met alle goede eigenschappen die als wij mensen het waar op onze lever hebben, een bijdrage kan leveren.

En o ijn er nog legio.

Ja, ik denk nu bijvoorbeeld elf spontaan aan de Artemisias naar Artemisch genoot.

Themus ja dat o oud als de wereld is hebben onze voorouders dit met heilzame planten gedaan.

En als je dan de geschiedenis induikt dan ja, dan kan ik nog wel een uur vertellen.

En dan kom je uit bij de kleitabletten in het oude Mesopotamië, waar bijzondere recepten opstaan.

En dan kom je bij de priester dokters in het oude Egypte terecht.

Waar de meest bijzondere verhalen van geschreven ijn op de kleitabletten.

En ja, je weet de bibliotheek van Alexandriëdi is in de fik gestoken.

Maar helaas de kleitabetten werden toen gebakken.

En heden ten dagen gebruik ik Ik heb het hier voor me staan.

Dit is 1 van de producten die onze voorouders ook op die manier samenstelde.

Een samengesteld mengsel van iets wat goed is voor je welbevinden.

En dat hebben we uit die tijd dat is duizenden jaren oud die kennis.

En we gebruik maken daar nog altijd gebruik van.

Dat is echt super fascinerend.

Ja, ja, je hier word je een blij mens van om te leven in verwondering wat die klanten voor een mens kunnen betekenen, hè.

Dan dan krijg je dus mensen die het waar op de lever hebben, die depressief ijn en die daardoor een duwtje krijgen, kom op.

De kruiden kunnen je helpen.

En dat was jouw vraag.

Noem eens een heilig kruid of een helend kruid.

En dit is wat ons mensen heel maakt en blij maakt en weer gezond maakt.

Maar nog meer bijzondere, dit kun je ook voor dieren gebruiken.

En o gebruik ik dan bij mijn buren die wel eens vragen hebben voor de paarden.

Of de hond of de kat of of de varkentjes.

Zo hadden wij ooit toen mijn man nog leefde, hadden we een poes die heel erg oud was en mee naar de dierenarts moest.

Mijn man ging ermee naar de dierenarts.

Poes was iek, at niet lekker in ijn vel.

En de dierenarts ei ja, de poes is oud.

Ik geloof dat hij bijna 20 was, 19.

Laten we maar spuitje geven.

Mijn man ei nou dat gaat Marie niet goed vinden, dus ik neem toch de poes maar weer mee naar huis.

En hoe bijzonder kwam het ijn.

Poes was oud en iek.

En wat deed ik?

Ik gaf hem Sint Janskruid olie, Johannes olie.

En de poes die ei, ben jij nou helemaal gek?

Dat ga ik niet nemen, dat vind ik ontzettend smerig.

Maar ja, poes was wel iek.

En wat heb ik gedaan?

Op de pootjes van de poes, Johannes olie gedaan.

En de poes nog steeds denkend, ik vind dit niet fijn.

Die likte dapper ijn pootjes schoon en ijn velletjes schoon.

En de poes is 24 geworden.

En ja dat ijn toch de mooiste verhalen die je kunt verzinnen dat je een dier met een dier kunt communiceren en daar beide wel bij vaart.

Absoluut en wat een super trucje ook om dat op de poten te smeren.

Echt, want ik weet hoe moeilijk het is om aan katten ja, kruiden te geven.

Dus dit is dus vind ik Echt stukjes.

Op de pootjes smeren.

Ja en de pad, de kat die gaat het schoon likken.

En die krijgt o ijn medicijn binnen.

Ja, schitterend schitterend.

Zeg ja, je hebt een mooie kruidentuin, hè.

Maar ik ik heb ook wel gelezen op jouw dat je egt van het de beste medicijnen staan in het keukenkastje, hè.

Ook ook daar ja, waar werk je eigenlijk het liefste mee met verse of met gedroogde kruiden?

Daar heb ik geen voorkeur bij.

Het het moment bepaalt waar ik me mee bezig ga houden.

Want het wat er veel gebeurt dat mensen bellen van wat kan ik doen.

En dat ijn dan mensen die 100 of 200 kilometer verder weg wonen.

En dan ga je niet eggen, kom het maar hier halen.

Hoewel dat wel een verstandig opmerking ou ijn, want daar brandt je kacheltje natuurlijk van.

Datgene wat je gaat adviseren.

Maar al die dingen waar we het nu over hebben dat kun je over heel de wereld halen en kopen.

En er ijn mensen die ich daarmee bezig houden.

En het keukenkastje is natuurlijk echt wel het de dichtste bij.

Je achtertuin ou je ook nog kunnen eggen, maar ja, ik als je in Nederland komt daar hebben e allemaal van die kerkhof tuintjes tegenwoordig.

4 betonnen banden waar waar tussen wat grind ligt.

Nou, ik weet waar je dat het meest tegenkomt.

Gelukkig zie is dat de golf waarin we itten.

Dan krijgen de mensen weer een brain wave.

En in Amsterdam gaan de stoeptegels eruit.

En daar komen weer allerlei leuke planten tegen de muren te groeien.

Dus dat moeten we maar laten gebeuren in in de golf die het leven is.

Ja, maar ja, de het keukenkastje de te beginnen bij bij de ui.

Ja, onovertroffen, ontstekingen, stoffen die met kop en schouders boven de middelmaat ijn.

Maar ook oiets stimels als de aardappel.

En de aardappel die wordt vaak in het verdom hoekje gedaan, omdat die o rijk aan koolhydraten is.

Maar als je daar wat dieper op ingaat.

Als je aardappels kookt en je laat e afkoelen En je maakt er dan een gerecht van.

Dan krijg je een resistent etmeel.

En ja, interessant hoe dat in de natuur werkt.

Maar ook de aardappel om die te gebruiken als je vermoeide ogen hebt, computer ogen of last van maagpijn.

Of ja, hoe simpel kan het ijn.

Daar kun je of een een een een een een een houten splinter in in in je vingers, omdat je langs ruw hout gegaan bent.

Gegarandeerd dat die de volgende dag eruit is.

En als de volgende dag niet is, dan 2 dagen later.

En geen ontstekingen en ook nog eens een keer heel goedkoop.

Maar ja, ik merk wel dat ik dan wel slecht voor de economie ben.

Ja, het doet me eraan denken.

Mijn man heeft ooit als tiener eens achterop gezeten op op een brommertje van iemand.

En ja, het was omer en hij was met ijn met ijn onderbenen tegen de gloeiende uitlaat gekomen.

En maar gelukkig het was net in een aardappelveld.

Dus hij is gewoon een aardappel in 2 gaan stampen en heeft die op de de brandwonden eigenlijk gelegd.

En ja, het is toch iets wat hem is bijgebleven.

Want heel vaak als we een aardappelveld passeren, vertelt die dat verhaal nog eens aan de kinderen.

Ja, prachtig.

Een goede herinnering is een geschenk voor je leven.

Dat kan niemand je ooit afpakken.

Zelf niet als je in de gevangenis stoppen, hè.

Dan blijft de goede herinnering nog.

Maar o ijn er ontzettend veel dingen.

Mensen die problemen met de tanden hebben, als je op oudere leeftijd Ik loop nu in de richting van de 80, dus dan begint het o hier en daar weleens wat te verslijten.

Maar kruidnagel iedereen heeft hem in ijn keukenkastje staan.

1 van de beste ontstekingenremmers die er is.

En dan de oudste medicijn ter wereld, propolis.

Dat betekent de wachter voor de stad.

En dat is o mooi als je de namen van de dingen gaat vertalen.

1 van de natuurlijke antibioticaatjes zonder de bijwerking om je microbioom naar de bliksem te helpen.

En dat is geweldig en nu denk ik weer wat je net vroeg de heilige planten.

Maar wat denk je van salie?

Het salie betekent salvé, de plant die heil brengt.

En het is o prachtig als je de naam van de planten een beetje gaat analyseren.

En wat wat het betekent heeft voor onze voorouders die daar bijzondere dingen mee gedaan hebben.

Ja, het verhaal is inspirerend.

Ja en over salie gesproken, we hebben daar net een bijzondere thee gemaakt, hè.

Ja, de bijzondere thee die we net gemaakt hebben dat is kerstbomen thee of toverthee.

In Nederland en ik neem aan heel de wereld, want de wereld wordt steeds kleiner.

Koop je van die kleine trutte kerstboompjes.

Zo vergeef me het woord even.

En die kerstboompjes die koop je met de kerst.

Staat gezellig op de bij de buitendeur of op de keukentafel.

Wij kochten e altijd voor mijn lieve schoonmoeder die midden in het bos woonde.

Maar toen e oud werd na een aanleunwoning ging en dan een mini kerstboompje kreeg.

Ik weet niet of e tegenwoordig bespoten worden of niet.

Maar als je e een paar jaar in je tuin et, dan gaat dat helemaal goed komen.

Want dan gaat echt de narigheid er wel af.

Maar die sparren of dennen boompjes die ijn bommen van vitamine.

En verder ook nog stoffen die goed voor je luchtwegen ijn.

Want je ruikt het al als je o'n sparren takje fijn wrijft.

Dan ruik je de citrus geur.

Je hele huis gaat er na geuren.

Opletten dat e natuurlijk bij een biologische kwekerij vandaan komen en anders gewoon 1 of 2 jaar in je tuin laten staan.

Maar als ik kinderen heb, dan haal ik de truc met de tovertee uit.

En dat is de takjes van die spar.

En dat is de Canadesese spar, Pisia, canadensens conica.

Belangrijk wel om Latijnse namen te weten dat je geen verwarring daarover krijgt.

Of ja, stel je voor dat je het ou verwarren met een taxus.

Maar ja, ik kan me dat niet voorstellen, maar alles kan.

En wat heb ik gedaan?

Daar doe ik of salie bij of rozemarijn.

En als je de salie bij doet en je doet daar kokend heet water op.

Een paar taxi, odat je een smakelijke aromatische thema, dan is die thee als je het opschijnt al heel geurig onmiddellijk.

Maar na 5 of 10 minuten wordt die bijna o rood als de jas van Sinterklaas.

En doe je het met salie, dan wordt die oranje achtig rood.

Het leuke is wel met kinderen dat je dan kunt vertellen, kijk dit is nou wat je eet.

En als je het niet iet dan gebeurt dat in je buik.

Dat is 1 grote chemische fabriek en kinderen begrijpen dat uitstekend.

En eker als e het ien.

En daar heb ik nog een hele spannende varianten op.

Want met de propus, dus de natuurlijke antibiotica daar maak ik ook wel alftjes van.

En dan roepen we heel beekbergen zonder jeugd puistjes en onder aambeien met garantie.

Maar ja, dan die kinderen die willen natuurlijk rotzooi eten.

En dan moet je e vertellen wat er gaat gebeuren.

En dan vertel je die kinderen van kijk als je iets in je mond stopt, hè en het is lekker.

Maar je kijkt na een paar uur achterom wanneer het er weer uitkomt, welke kleur heeft dat dan?

Oké, ja dat is o.

Zeg nou als dat niet goed verteert en je eet teveel rotzooi, die kleur zoals het eruit komt.

Dat komt dan bij je wangen en bij je neus dan komt het daaruit.

Dus org maar dat je gezond eet, want dat is niet best.

En daar dat alf je die propolis die aanvankelijk ook bruin is.

Daar gaan echt de puistjes van weg, maar je bent niet bij de oorzaak.

Ja, ik ik denk dat het dat soms ook is dat ons een stukje ontbreekt, hè.

Dat we ja, mensen gaan soms heel het systeem van de moderne geneeskunde gewoon toepassen op de kruiden.

En de kruiden als symptoom bestrijders gebruiken in plaats van echt de oorzaak aan te pakken, hè.

Ja dat is heel mooi dat je egt, ik ik gebruik het weleens voor wat meer reguliere producten.

En vertel mensen dan jouw dokter begrijpt 1 ding heel goed.

De in dokter als je in een diesel auto benzine blijft stoppen, dan gaat de monteur heel veel verdienen.

En dat is wat je moet doen, oorzaak en gevolg.

En ja, het is prachtig als je probeert de wetten van de natuur te volgen.

En 1 ding moet je erbij eggen, wondermiddelen zijn er niet.

Maar de natuur is wonderlijk in het gebruiken en en bezig ijn met kruiden.

En als gezond o lekker kan ijn dat het smaakt naar het paradijs, dan heb je toch een goed leven.

Mooi gezegd, mooi verwoord.

Ja, wat ik mij ook afvraag.

Je bent al o lang bezig Mary.

Welke evoluties dat jij ook hebt gezien.

Je vertelde mij daarnet dat je ook weleens in televisie uitzendingen was geweest in Nederland.

Maar dat e jou daar maar in mee in een beetje een knuterig hoekje weg gezet hebben.

Ik vraag mij af, ie je daar evolutie in?

Zie je dat veranderen?

Absoluut, want ik ie nu en eker ook in de na coronatijd.

Ik ben nog nooit o druk geweest als in die tijd dat mensen eiden, geef jij nog les.

Dat mensen o een behoefte hadden aan het oude weten en de kennis van de natuur.

Dat dat is echt geweldig.

En dat er steeds meer wetenschappers, artsen en therapeuten komen die gaan leven in die verwondering dat we niet altijd alles kunnen meten.

Ook al ouden we dat willen.

Zelfs Einstein moest aan het eind van ijn leven zeggen dat het toch krachten waren die die er waren, maar die we nog niet begrijpen kunnen.

Of waar we nog niet aan toe ijn.

Toch moet ik eggen als ik naar hele oude culturen kijk, zoals de Neander stales op de Dog Doggers bank dat daar veel artefacten van gevonden ijn.

Dat ik alleen aan de op grond daaraan moet eggen, Er moet een geweldige kennis en wijsheid van ons voor bij onze voorouders geweest ijn.

En misschien wel een beetje wat ik net vertelde dat onze ongelettende voorouders simpelweg de naam van een heilige aan een plant gaven.

Omdat die o goed voor mensen was dat het wel een geschenk van iets boven natuurlijks moet moest ijn.

En sinds we steeds meer denken te begrijpen weten we ook dat we steeds minder weten.

Ja, ik merk hoe dat vaak heel vaak de nadruk op het weten komt en niet meer op het voelen.

Ja, het het innerlijke weten waar we hier net een paar voorbeelden van hebben.

Dat je dingen hoort die niet gezegd worden.

Dat je denkt, hoe hoe kan dit?

En dat heet vertrouwen in datgene wat je dan maar in verwondering soms verwoordt en eruit flapt.

Ik ik flap weleens iets eruit dat ik denk van ja, hoe kun je dat nou eggen?

Maar dan blijkt dus achteraf dat het een ja, een ingeving, een match.

Geef het maar een woord, maakt niet uit hoe ik het noemen wil, hè.

Maar dat is leven met je intuïtie en je gevoel.

Je hebt ook een heel mooi boek geschreven, hè.

Maris lessen uit de natuur heet het, hè.

Ja dat heb ik eker niet elf geschreven.

Ik souffeer altijd, verwoord altijd verhalen.

En met name voor de Moerman vereniging.

Moerman dat was een arts van ja, 50 jaar geleden.

Die mensen met kanker behandelde, ook een pionier.

En een pionier heeft soms een een een paar fouten dingen die die niet juist iet.

En daar word je natuurlijk op afgerekend.

Maar de Mourman vereniging was de eerste patiënten vereniging in Nederland.

En ik mag daar heel graag stukjes voor souffleren of aanreiken.

En ja, ik hoop dan dat mensen even kijken of mijn Nederlands behoorlijk is.

Spreken gaat makkelijk, maar ervoor gaan itten en het in een goede vorm geven dat is wel een kunst.

Maar dan ijn de medisch journalisten die daar even chocola van maken.

En het boekje is geschreven met recepten erbij.

En het leuke is dat je al die recepten ook om kunt schrijven.

Vaak recepten voor je gezondheid en dan denk ik aan de sparren thee waar we het net over hadden.

Maar doe je dat nu in een bakje water op je waxinebrandertje, dan ruik je hele huis naar een sparrenbos.

Dan maak je, je eigen chateau in DAVO, in je eigen huiskamer.

En o dichtbij kun je de natuur dan halen.

En dat ijn de eenvoudige recepten die ik graag souffleer.

En ik doe niets liever dan vertellen hoe de natuur op je pad je een blij mens kan maken.

Ja, want 1 van de dingen die ook in het boek staat is jouw geheime b h, p, d.

Ja, Marie, Marie kwam daar net de kamer binnen en e ei ik heb iets voor je ph-PD, raad maar wat het is.

En ik dacht ik heb daar even een figuur geslagen als domme Belg vrees ik.

Ja, ik ik had echt geen flauw idee wat het ou kunnen ijn.

Dus wat is ph, b d?

Ondertussen weet ik het, maar de luisteraar weet het nog niet.

Wat o bijzonder is van die planten waar we het nu net over gehad hebben.

Alleen het is legio, daar kun je alfjes of crèmepjes of tincturen van maken.

En een p h p'tje dat gebruiken waar je te pas en te om inpassen in Nederland.

Dat is pijntje hier, pijntje daar.

En heel veel mensen hebben een p h p h p'tje.

En het alfje wat je daar voor gebruikt dat pas je aan, aan het pijntje.

Ja dat ijn de ph-p-de'tjes of de grap vertel maar wat je ph-p-de'tje is.

Zalig, voortaan weten wij het dus ook, hè.

Zeg, Mari, hoe hoe ie jij eigenlijk de toekomst van de kruidenkennis?

Je hebt, je hebt daarnet al een beetje gezegd over ja, dat je eker een evolutie it.

Maar hoe denk je dat het in de toekomst gaat ijn?

Ik denk dat deze wereld altijd in een golf it.

Maar internet heeft een geweldige opening gemaakt.

En ik merk dat mensen ich niet meer van bovenaf altijd laten vertellen, hoe het ou moeten en ou ijn.

Maar dat mensen veel kritischer geworden ijn.

En ja, ik denk dat we dat te danken hebben aan internet.

Daar al natuurlijk eker een censuur opkomen.

Want de belangen die rond spelen ja, die moet je niet uit uitvlakken.

Die belangen die ijn o groot.

En ja, ik weet uit de Franse tijd dat alleen revolutie helpt.

Maar internet en ook wat jij hier aan het doen bent dat je de kennis doorgeeft en verspreidt.

Dat maakt dat wij samen sterk ijn En met 1 van mijn wandlin roep roep ik dan vaak samen is dubbel, alleen is half.

En dat is echt wat we doen moeten.

Niet alles beter weten, maar samen proberen de dingen uit te dragen, door te geven.

En die hele eenvoudige middelen ja, eenvoudiger dan wat ik straks ga doen met de beste medicijnen staan in je keukenkastje.

Is er eigenlijk niet.

Om dat met elkaar te delen, wil ik daar toch nog even op terugkomen.

Een heel eenvoudig recept is kinderen die kunnen o echt kleine jonge kind, hele jonge kinderen.

Die kunnen echt pieken in de koorts.

Maar we hebben het ook in de coronatijd gezien, hè.

Koorts als dat boven de 40 graden komt.

Ja, boven de 42 dan ga je hersens koken en dat is niet best.

En wij leerden al, ik weet dat vanuit mijn jeugd om kinderen azijn of citroen sokjes aan te trekken.

Zoiets eenvoudigs als de koorts afleiden naar je voeten toe.

Maar ook Farard Knijp die dat gedaan heeft met water, de natte lappen.

En water 1 van de beste medicijnen die er is.

Ja, als je dat gaat vergiftigen dan kun je een hele bevolkingsgroep naar de eeuwige kruidenvelden brengen.

Dus we hopen dat dat niet gaat gebeuren en dat wij toch aan de basis erg kritisch blijven op datgene wat we eten en drinken.

En dat ons water waar waarvan ze eggen dat we eggen, ik hoor dat wij in Nederland goed water hebben.

Maar dan denk ik ja, ik ie dat mensen bij de het waterschap met gesloten witte pakken de rotzooi ergens ingooien.

Die ik dan later misschien wel moet drinken.

Ik weet niet wat ik daarvan moet vinden.

En we hebben net o'n geintje gehad op in de plaats waar ik woon dat e niemand meer water uit de kraan kon drinken.

Ja, maar de aarde heeft heel veel water en heel veel bronnen.

En die gaan we dan maar gewoon weer aanboren.

Dan moeten we maar meer met een emmertje het bij een heilige bron kan halen.

Kost wat tijd, maar dan heb je ook wat.

Zeg ik wilde je nog iets anders vragen, want ik heb begrepen dat jij ook elf een soort van cursus locatie hebt.

Klopt dat?

En en je geeft daar niet alleen elf les, maar er ijn ook andere mensen die daar lesgeven.

Klopt?

Ja dat klopt.

Ik heb de leeftijd van de sterke en op weg naar de eer sterke bereik.

Dat betekent dat je moet loslaten en dat is heel erg moeilijk.

Dat kan ik je wel vertellen, want ik doe dit met iel en aligheid.

Maar ik heb een lesruimte waar 35, 40 mensen kunnen itten.

En daar huisvest ik soms mensen Ik heb 4 jaar lang de Chinese geneeskunde daar al te gast gehad.

En dan mag ik zelf lekker mee shoppen.

Dat is natuurlijk ontzettend aangenaam om vanuit alle disciplines informatie te krijgen.

En op dit moment it daar de nieuwe Germaanse geneeskunde.

En dat is echt een eyeopener.

En ik heb begrepen dat Andrea ook wel bij mij te gast wilt ijn.

Die ruimte die verhuur ik, want mijn kacheltje moet nog altijd ergens van branden.

Ik heb dus niet een brain wave gehad dat ik na mijn vijftigste niet meer hoefde te werken.

Maar ik moet eerlijk eggen dat ik het ook niet ernstig vind.

Want het is wel een geschenk als je oals ik op leeftijd bent.

En eigenlijk daar wel iets van merkt, maar niet echt heel veel.

Maar aan alles komt een end.

En ik vind het dankbaar om de ruimte te verhuren aan vooral ook aan jonge mensen die de kar moeten gaan trekken.

En ik heb elf jarenlang kiemen van kruiden als cursus gegeven.

En ja, fermenteren als cursus gegeven.

Maar er ijn nu andere mensen die de ruimte huren, daar gebruik van maken.

En mensen komen ook voor een dinertje bij me.

Dus het is een beetje van oorsprong kom ik uit de voeding.

Dus ik ben altijd bezig geweest met voeding en kruiden.

En in een tussenfase ben ik ook nog met bloemen bezig geweest.

Met bloemen?

Bloemen, ik ben bloemist van mijn vak ook.

Ook ja en oude liefde hoeft niet.

Dus al die dingen die ik ooit gedaan heb, heb ik met iel en aligheid gedaan.

En het leuke is op mijn leeftijd dat je daar gebruik van kunt maken.

Als ik een beetje slecht in mijn vel ben zit als in wat niet o heel veel gebeurt.

Maar een beetje een unheimisch gevoel gebeurt weleens.

Dan ga ik lekker een mooi boeket bloem bloem stik en krans maken.

Met de bloemetjes praten en mijn grote liefde ligt bij de wandelingen.

En dan met name de bomen wandelingen.

En dat is echt een traktatie voor mij, als ik die geven mag.

Ja, want jij jij vertelde daarna tegen mij dat je elfs silhouet wandelingen doet, hè.

Ja dat is wat wat ons overkwam dat je naar naar buiten kijkt.

Het is nu eind november dat je naar buiten kijkt en dat je het silhouet van de bomen herkent aan wat je in de omer in het blad iet.

Dus een beetje de conische vorm van een bijvoorbeeld een sequoya, die een ronde top heeft.

Of een Linde die een hartvorm heeft.

Of ja, de sparren die puntig ijn enzovoort.

En dat komt omdat ik in een heel oud gebied in Beekbergen woon.

Echt 1 van de oudste ja, stukken in Nederland waar ooit het Beekbergenwoud was.

Nog een snippertje waar ik bovenop woon.

En als je dan naar de skyline kijkt, dan ie je in de skyline ik woon vrij vrij open.

Vrij met vrij veel uitzicht.

Maar dan ie je in de skyline ie je dus al die oude bomen, Linde bomen, andere bomen die je tegenkomt.

En die skyline dat ja, ik ik ik ben weleens een beetje oneerbiedig.

En dan eg ik kijk nu eens naar rechts.

En dat is waar ons natuurbeheer zijn werk doet.

En ik noem dat een beetje truttebos, waar alle boompjes hetzelfde ijn.

Dezelfde grootte hebben, dezelfde maat hebben.

Maar is wel erg oneerbiig, want ja, het het hoort er allemaal bij.

Het is ons landschap, maar ik houd van oer landschap.

Dat snap ik natuurlijk helemaal ja en ik denk hoe meer diversiteit, hoe beter, hè.

Dat is ook wat ik wat ik met heel de podcastreeks probeer altijd in de verf te etten.

Er ijn oveel kruidenmensen die allemaal hun eigen expertise hebben en hun eigen visie.

En ik vind gewoon een hele verrijking om dat allemaal te ien.

Ja, het mooie is als je een collega, kruidenvrouw of man tegenkomt.

Zijn heel veel vrouwen, maar ook mannen.

Ik heb op dit moment een stagiaire Merlijn die jong krullenbol en je gelooft het niet.

Een beetje gechargeerd die doet Bush op universitair niveau.

Dan denk ik wat gebeurt er in onze maatschappij?

Een cursus die uit Wageningen komt.

Dus daar beweegt ook niet alleen het gif monster maar.

En ja, er ijn veel wegen die naar Rome voeren.

Maar ja, het is prachtig om te ien hoe dit allemaal verband met elkaar houdt.

En hoe we dit kunnen delen en hoe we het kunnen doorgeven.

Ik heb nog een een een voorlaatste vraag voor jou.

Dat is een vraag die ik aan al mijn podcastgasten stel.

Heb jij ooit te horen gekregen dat je vroeger vast en eker op de brandstapel ou ijn geëindigd?

Nou je ou nee dat heb ik nooit te horen gekregen.

Maar nee dat heb ik echt nooit te horen gekregen.

Dat ik ik ken wel een heleboel variaties erop.

Mijn mijn man was nog weleens kort door de bocht, als die het niet helemaal met me eens was.

Maar dat ijn variaties die niet over de radio gaat gebruiken.

Dat nee dat heb ik eigenlijk nooit gehoord.

Nee, maar het grappige is ik kom uit de voeding en dat is o een essentieel pad.

En kruiden ijn daar een onderdeel van.

Dat is natuurlijk wel anders dan wanneer je vanuit de hoek van de geneeskruiden alleen maar die richting bewandeld.

En voeding is natuurlijk essentieel, tenzij je fijnstofelijk kunt leven.

Maar daar dat vraagt echt heel veel training en inzicht in hoe het leven werkt.

Mhmm.

Ja, ik vind het wel frappant dat je het dat je het toch nooit te horen hebt gekregen.

Nee en ik heb het nooit extreem warm.

Dus daar daar kan het dan dan ik ou dat dan opvliegers of o noemen.

Maar daar heb ik nooit last van gehad, hè.

Je kunt het altijd een triviaal jasje aantrekken.

Nou nee dat hoor ik.

Dat wordt eigenlijk nooit gezegd of gevraagd.

Ja, blijkbaar had Danielle voor jullie komst gezegd, ik al het even goed opstoken.

En dat dat ineens heel fout klonk.

Ja, nee, het het het is helemaal goed gekomen hier.

Ja, nee, het het voeding is gewoon de essentie van het leven.

Waar je veel kennis in op kunt doen.

En je iet toch ook in de voedingswereld dat hyppt van o af en toe een beetje.

Dan is het ene weer goed, dan is het een Ketogeen dieet.

Dan is het een ja, roept er nog maar eens een paar achter achteraan.

Die de naam van de persoon krijgen die het op oppoet.

Maar op mijn lessen probeer ik altijd te eggen van alles een beetje, van niks te veel.

En leer luisteren naar je lijf, l l l.

En dat leren luisteren naar je lichaam dat hadden wij bij de maaltijd straks ook.

Dat ik eg van ja, we eggen dan eet smakelijk.

Maar we ouden eigenlijk moeten eggen wat de Duitsers eggen, aangename maal tijd.

Omdat wat ik in Wageningen leerde je eten moet je drinken en je drinken moet je kauwen.

En onze belangrijkste spier van het lichaam is de kouspier.

En als we die niet gebruiken en dat doen we niet meer, dan weten we dat dat een voorbode is om je bovenkamer slecht te laten functioneren van alzheimer en dementie.

Ja, waarom denk je dat scheppen dat e die heeft die kieren, naden en gaten die wij allemaal hebben.

Die heeft 'ie een buitengewoon goede functie gegeven.

En te begrijpen de dingen achter de dingen is het kauwen maakt dat je hersenen gemasseerd worden.

Hetzelfde als ons middenrif waardoor onze longen en onze darmen gemasseerd worden.

Ja, we itten o fantastisch in elkaar.

Maar even terug bij aangename maaltijd.

Als je bedenkt dat we op ons gebit 4 scheur tanden hebben.

En dan krijg je die discussie moeten we vlees eten ja of nee?

Wat is de bedoeling geweest?

En ja, ik roep dan vaak broodje dinosaurus wel elf vangen.

Want we hebben 4 scheurtanden dat betekent dat dat is voor optioneel iets van vlees, als je dat ou willen.

Het moet niet.

Het kan, het mag.

En dan je kiezen voor het malen en het snijden voor je tanden.

Ja, daar ijn hele filosofieën aan verbonden.

Ik heb niet de wijsheid in pacht.

Ik kijk naar mijn gebit wat in 1000000 jaar misschien 0.05 procent veranderd is.

Echt heel weinig veranderd is.

En interessant is er is een wetenschapper geweest, een tandarts.

Ben even ijn naam kwijt, Weston price, hij komt weer.

Die er veel geschreven heeft wat er gebeurt met het gebit als je gedegenereerd voedsel eet.

En als je gedegenereerd voedsel eet, dan degenereert het lichaam vanzelf, oorzaak en gevolg.

Het is de klepel van de klok.

Als die de ene kant opgaat, dan komt die vanzelf weer terug.

En dan gaat die de andere kant op en altijd weer door dieptepunt.

Ja, inderdaad die beweegt voeding.

Ja, want ik vond het ook heel fijn.

We waren er net aan het lunchen en je had een pesto mee van Oost-Indische kers.

En je ei toen ja, ik maak die altijd voor mijn cursisten.

En dan doen e o'n dikke laag op hun boterham.

En dan hebben e echt al een flinke portie groenten binnen, hè.

Ja, dan hebben e al bijna een half onze groenten binnen als je een pesto maakt.

Maar die pesto's die maak ik van alles wat op dit moment op de tweeënvijftigste breedtemaat in in de aanbieding is.

En dan loop je met het seizoen mee.

En dan meestal januari, februari dan koop ik weleens iets bijvoorbeeld van de kweek oals peterselie, waar ik pesto's van maak.

Bijzonder is overigens op mijn cursussen heb ik een chemische structuur van peterselie.

En daarnaast een tumor remmend medicijn wat 1 molecuul meer is dan de structuur van peterselie.

En daar heb je het weer, hoe simpel kan het ijn?

Ja, 1 molecuul is best wel een heel ding, hè.

Dat is meer dan dan niks.

Maar toch, hè, hoe eenvoudig kan het ijn dat de natuur al die dingen soms bijna gratis in de aanbieding heeft.

Natura, Artis, maag en dat staat boven onze dierentuin.

En dat betekent de natuur valt niet te overtreffen.

Amen.

Goed gezegd dat is een mooie afsluiter denk ik.

Zeg, Marie als mensen nu meer willen weten over jouw werk kunnen e op een website terecht of waar vinden e meer info?

In info at mareis punt n l.

M a dubbel r I rek s.

Allemaal aan elkaar vastgeplakt of kruidentuin van Beekbergen.

Oké, mag ik jou heel hartelijk bedanken voor dit boeiende gesprek.

Dank aan jou ook, luister Vink dat je er alweer bij was.

Ik ou eggen heel graag tot de volgende keer en heel graag tot paardenbloems.

En fijn dat jij er weer bij was in onze wilde Wieve cirkel.

Wil jij ook leren wildplukken, maar dan wel op een duurzame en veilige manier?

Neem dan eens een kijkje op mijn website voor meer info.

Kruidencursus punt com is dat.

Je vindt er een gratis wildpluk kickstartpakket of als het je echt medisch is, kan je je aanmelden voor de wildpluk jaaropleiding.

Ik ie je graag terug voor een volgende aflevering van de Wilde Wieven podcast.

En voor nu, ga lekker de natuur in en volg je wilde hart.